„Wejście" Michała Archanioła

Hierarchia anielska

Możemy już teraz - a nawet powinniśmy - spojrzeć na hierarchie aniołów, co do której św. Augustyn powiedział: „Wyznaje moją niewiedzę". Jednak mnich syryjski Pseudo-Dionizy Areopagita (zm. 520 r.) w księdze O hierarchii niebieskiej przedstawił organizacje aniołów w trzech chórach: I - serafini, cherubini, trony; II - panowania, cnoty, potęgi; III - książęta, archaniołowie, aniołowie.
Została ona powszechnie przyjęta z nieznacznie odmiennymi określenia­mi. Przyjmiemy te, jakie podaje Biblia Paulistów, z podaniem miejsc, gdzie owe chóry są wymienione:

I
1. Serafiny (Iz 6, 2. 6)
2. Cheruby (Rdz 3, 24)
3. Trony (Kol 1,16)

II
4. Panowania (Ef 1,21; Kol 1,16; Jud 8)
5. Zwierzchności (Rz 8, 38; 1 Kor 15,24; Ef 1,21; 3,10; 6,12; Kol 1,16; 2.10.15)
6. Moce (1 Kor 15,24; Ef 1,21; 1 P 1,25)

III
7. Władze ([Księstwa] 1 Kor 15,24; Ef 1,21; 3,10; 6,12; Kol 1,16; 2,10.15)
8. Archaniołowie(1 Tes 4,16; Jud 9)
9. Aniołowie (Rdz 16,7)

Archaniołowie i aniołowie zajmują ostatnie miejsca w owej hierarchii do­brych duchów, ale właśnie dlatego są najbliżej ludzi, podczas gdy dwa pierw­sze chóry - najbliżej Boga. Właśnie Michał, z racji opowiedzenia się za Bogiem, otrzymał wyższy stopień w owej sformułowanej przez uczonych chrze­ścijańskich hierarchii anielskiej i został nazwany w Piśmie Świętym - ale tylko raz! - archaniołem^[1].

Dzięki Michałowi Archaniołowi tytułem tym Tradycja objęła również dwóch pozostałych aniołów noszących imiona teoforyczne: Rafała i Gabrie­la, ze względu na ich szczególne posłannictwo. Zresztą cała ta trójca tworzy w historii zbawczej zwarty zespół, z którego więzi korzysta w sposób szcze­gólny Michał. Rafał swoją opiekuńczością nad jedną rodziną zapowiada jego opiekuńczość nad całym narodem wybranym. Gabriel w związku ze swoim posłannictwem zwiastowania Pomazańca korzysta z pomocy Michała, przez co ten styka się z historią i w niej uczestniczy.

Warto zwrócić uwagę na fakt, że Objawienie biblijne ani razu nie nazywa Rafała i Gabriela archaniołami, tylko aniołami. Gabriel jest jednak tym, który „stoi przed Bogiem" (Łk 1,19), zaś Rafał jest „jednym z siedmiu anio­łów, którzy służą Panu i wchodzą przed Jego majestat" (por. Tob 12, 15). Dla­tego w pełni przysługuje im wyższy stopień w hierarchii anielskiej. Można to samo powiedzieć o „promocji" Michała Archanioła, który z racji swojego urzędu opiekuńczego w Izraelu otrzymał tytuł „księcia" i należy ponadto do chóru siódmego Władz, przez teologów określanego także przez Księstwa.

Zwrócimy teraz uwagę na znamienne cechy owych określeń. Chóry sera­finów, cherubinów, archaniołów i aniołów nie sprawiają trudności w rozu­mieniu nazwy odpowiadającej ich roli, podczas gdy pozostałe pięć - wymienione tylko w Nowym Testamencie i to w czterech Listach św. Pawła i jed­nym św. Piotra - posiadają tytuły abstrakcyjne, za wyjątkiem jednego: trony, konkretnego, ale mającego znaczenie przenośne.

---------------------------

[1] Nie sprzeciwia się to natchnieniu, ponieważ autor tego listu, cytując apokryficzną księ­gę, nie wypowiada się co do jej natchnienia.