Długa, przeszło dwuletnia wyprawa obfitowała w liczne dramatyczne epizody, wśród których nie brakowało takich wydarzeń jak uwięzienia w różnych miejscowościach, wypędzenie z niektórych miast, a nawet kamienowanie Pawła w Lystrze.
Gdy do Antiochii dotarła wieść o klęsce głodu w Judei za panowania cesarza Klaudiusza, chrześcijanie antiocheńscy zorganizowali zbiórkę pieniędzy i posłali je przez Pawła i Barnabę głodującym.
Po wypełnieniu tego zadania Barnaba i Paweł powrócili z Jerozolimy do Antiochii razem z Janem o przydomku Marek, jerozolimskim judeochrześcijaninem, krewnym, może kuzynem Barnaby. Matka Jana Marka posiadała w Jerozolimie dom, w którym zbierali się na modlitwy tamtejsi chrześcijanie.
Datę rozpoczęcia pierwszej podróży misyjnej Pawła znamy jedynie w przybliżeniu: według niektórych badaczy był to rok 45, według innych – 47. Na ogół wszyscy przyjmują, że zakończenie tej peregrynacji nastąpiło w roku 49. O ile datowanie pierwszej podróży misyjnej Pawła jest dość wątpliwe, o tyle jej marszrutę podaje dokładnie św. Łukasz w Dziejach Apostolskich (13, 4–14; 28).
Paweł wraz z Barnabą i Janem Markiem wyruszyli z syryjskiej Seleukii i popłynęli do Salaminy na Cyprze, skąd przeszli przez całą wyspę aż do Pafos, stamtąd statkiem przeprawili się do Pamfilii, a następnie z Perge udali się do Antiochii w Pizydii, później do Ikonium, Lystry i Derbe w Likaonii, skąd wyruszyli w drogę powrotną przez Attalię. W miejscowościach, gdzie się zatrzymywali, wygłaszali nauki misyjne w synagogach, być może zakładali także wspólnoty chrześcijańskie. W Perge opuścił ich Jan Marek, który zdecydował się wrócić do Jerozolimy. Decyzja ta spowodowała spór między Barnabą i Pawłem i ich rozdzielenie się na początku drugiej podróży misyjnej.
Długa, przeszło dwuletnia podróż misyjna obfitowała w liczne dramatyczne epizody, wśród których nie brakowało takich wydarzeń jak uwięzienia w różnych miejscowościach, wypędzenie z niektórych miast, a nawet kamienowanie Pawła w Lystrze, które św. Łukasz relacjonuje w Dziejach Apostolskich:
Tymczasem jednak nadciągnęli z Antiochii i Ikonium Żydzi, którzy podburzyli tłum, ukamienowali Pawła i wywlekli go za miasto, sądząc, że już nie żyje. Lecz gdy go potem otoczyli uczniowie, podniósł się i wrócił do miasta, a następnego dnia udał się razem z Barnabą do Derbe, gdzie głosili przez jakiś czas Ewangelię, zyskując sobie wielu uczniów (Dz 14, 19–21)
Chronologia, kolejność i trasy następnych wypraw i podróży misyjnych Pawła budzą dyskusje i spory wśród badaczy, którzy starają się ich rekonstrukcję opierać na Dziejach Apostolskich i na listach pasterskich oraz na Liście do Kolosan i Liście do Efezjan. Wydaje się jednak, że podstawowym źródłem informacji o tym okresie życia i działalności Pawła są Dzieje Apostolskie, gdzie św. Łukasz w sposób w pełni wiarygodny przedstawia najważniejsze wydarzenia, które składają się na biografię Apostoła, podczas gdy wzmianki i informacje w listach nastręczają często trudności chronologicznych.
Po powrocie z pierwszej wyprawy misyjnej, a więc czternaście lat od swojego nawrócenia, około roku 49 Paweł w towarzystwie Barnaby udał się lądem przez Fenicję i Samarię do Jerozolimy na tak zwany sobór apostolski, głosząc po drodze Ewangelię. W Jerozolimie zostali przyjęci przez tamtejszą gminę, apostołów i prezbiterów. W wyniku dyskusji i sporów na soborze postanowiono, że chrześcijan nawróconych z pogaństwa nie będzie już obowiązywało Prawo Mojżeszowe, z wyjątkiem kilku szczególnych przypadków zwanych klauzulami Jakuba.
Chrześcijanie pochodzenia pogańskiego nie są gorsi od innych, gdyż w Chrystusie wszyscy są równi. Łaska Chrystusa, nie zaś obrzezanie czy ścisłe przestrzeganie praw, jest drogą do zbawienia zarówno dla Żydów, jak i dla pogan.
Uchwały soborowe zostały przekazane gminie antiocheńskiej w formie listu...
*
Powyższy tekst jest fragmentem książki "Znak, któremu sprzeciwiać się będą. Pierwsi wrogowie Chrystusa". Autor: prof. Stanisław Stabryła. Wydawnictwo Esprit.