"Ewangelia” Judasza

Sensacją medialną stało się ostatnio pochodzące z III-IV w. n.e. koptyjskie tłumaczenie greckiego tekstu zwanego “Ewangelią Judasza”, znalezione na pustyni w pobliżu egipskiej miejscowości El Minya pod koniec lat 70. XX w. Znaleziony rękopis znajdował się w bardzo złym stanie – nie był kompletny, fragmenty rozpadały się w palcach, prawie tysiąc kawałków wymagało składania i dopasowywania.

Kodeks zweryfikowano jako autentyczne dzieło starożytnej chrześcijańskiej literatury apokryficznej przy pomocy datowania metodą węglową, analizy atramentu, obrazowania multispektralnego, analizy kontekstu i pisma.
Maleńkie próbki papirusu i skóry zostały datowane metodą węglową w cenionym na całym świecie laboratorium Uniwersytetu Arizońskiego w styczniu 2005 roku. Rezultaty wykazały, że kodeks mógł powstać pomiędzy 220 a 340 rokiem naszej ery. Analiza atramentu przeprowadzona przez firmę McCrone Associates Inc. z Westmont w stanie Illinois potwierdziła obecność składników typowych dla atramentów z III i IV wieku. Ponadto ustalono, że atrament zawierał związek żelaza odpowiadający pod wieloma względami innym tuszom na bazie metali sporządzanym w Egipcie w III wieku. Wybrane strony manuskryptu poddano obrazowaniu multispektralnemu (multispectral imaging – MSI) w celu oceny charakteru antycznego tekstu i wszelkich poczynionych w nim modyfikacji. Badanie wykonane w laboratorium szwajcarskiego Uniwersytetu Brighama Younga, wykazało, że papirus, na którym zapisano kodeks, jest autentycznym egipskim dokumentem z czasów starożytnych. W tekście nie znaleziono śladów wielokrotnego przepisywania czy nadpisywania.
Czołowi uczeni, którzy badali zawartość i językowy styl kodeksu, napisanego sahidyjskim dialektem staroegipskiego języka koptyjskiego, twierdzą, że jego koncepcje teologiczne i rysy lingwistyczne są zbliżone do tych, które spotykamy w zbiorze tekstów odkrytych w Nag Hammadi w Egipcie w 1945 roku, pochodzącym z pierwszych wieków chrześcijaństwa.

National Geographic publikuje zdjęcia kolejnych “stron”, tłumaczenie fragmentów tekstu wraz z opisem, jak owe fragmenty znaleźć. Warto spojrzeć, jak wygląda praca nad odczytaniem manuskryptu. Praca, która uwzględnia tekst zapisany, ale też wymaga jego umieszczenia w odpowiednim miejscu (złożenia właściwych fragmentów), dopisania brakujących słów, tak aby tekst stał się zrozumiały i jego interpretacji w kontekście innych tekstów, w tym wypadku zarówno Nowego Testamentu, jak i np. filozofii platońskiej.

Pierwszy wers zebranej w całość Ewangelii Judasza głosi: Tajna relacja z objawienia, które Jezus wypowiedział w rozmowie z Judaszem Iszkariotą

 

Zdjęcia badanych fragmentów i ich tłumaczenie na język angielski można znaleźć na stronie National Geografic:. Poniżej zamieszczam tłumaczenie polskie podanych cytatów i ich opisu oraz niektórych interpretacji:

str 33
“Sekretny raport objawienia, które Jezus powiedział w rozmowie z Judaszem Iskariotą”

Czytając od lewej do prawej, to zdanie znaleziono w pierwszych kilku liniach. “Judasz”, to ostatnie słowo na końcu drugiej linii, zaraz po małym pionowym rozdarciu, które zaczyna się na górnej lrawędzi strony. Większy kawałek pofragmentowanego tekstu zawiera słowo “Iskariota”
 

Napis w języku koptyjskim, oznaczający słowo „Judasz”