Warto przeczytać

W ostatnich latach ukazało się kilka cennych pozycji pozwalających czytelnikowi indywidualnie praktykować metodę lectio divina w osobistej lekturze Pisma Świętego. Poniżej zamieszczamy omówienie siedmiu z nich. Nie są one obszerne pod względem ilości materiału, ale za to napisano je językiem prostym i zrozumiałym dla każdego czytelnika.

Lectio divina. Boże Czytanie, Kraków 1991, ss. 93

Pozycja ta ukazała się w serii "Z tradycji mniszej" (nr 2), wydawanej przez Wydawnictwo Benedyktynów "Tyniec". W krótki i trafny sposób ujmuje lectio divina, przedstawiając w zwięzły sposób jej znaczenie i metodę pracy.
Książka składa się z czterech części. Część pierwszą stanowi opracowanie autorstwa O. Augustyna Jankowskiego OSB, pt. "Czytanie Pisma Świętego (Lectio divina)". Autor w bardzo zwięzły sposób przedstawia historię czytania Pisma Świętego powołując się na dane biblijne, na tradycję ojców Kościoła, omawiając szerzej lectio divina w tradycji monastycznej, a kończąc przedstawieniem nauczania Magisterium Kościoła na temat czytania Pisma Świętego. W rezultacie Autor podaje metody czytania Pisma Świętego.
Drugą część stanowi "Rozmowa z Ojcem Nesterosem o wiedzy duchowej" autorstwa Jan Kasjana (ok. 360-435). Był on syntetykiem dwóch tradycji Ojców Kościoła: wschodniej i zachodniej. W swoim dziele przedstawił krótko nauczanie starożytnych Ojców oraz przedstawił własne wskazówki na temat "Bożego Czytania".
W części trzeciej został przedstawiony list Guigo Kartuza (napisany ok. roku 1150), będący traktatem o modlitwie pt. "List o życiu kontemplacyjnym czyli »Drabina mnichów«".
Część czwartą stanowi artykuł O. Basila M. Penningtona, trapisty, pt. "Chrześcijańska droga do przemiany". Autor przedstawia w nim konkretne wskazówki potrzebne dla praktykowania lectio divina.
Omawiana pozycja, przez zamieszczenie dzieł z trzech epok, starożytności, średniowiecza i współczesności, pozwala odczuć charakter lectio divina jako metody bardzo bogatej w swej tradycji.


E. Bianchi, Przemodlić Słowo. Wprowadzenie w "lectio divina" (Tytuł oryginału: Pregare la parola. Introduzione alla "lectio divina", tłum. A. Tronina, Kraków 1998, ss. 160

Książka ta ukazała się również w serii "Z tradycji mniszej" (nr 21), wydawanej przez Wydawnictwo Benedyktynów "Tyniec" i jest jedną z ciekawszych współczesnych pozycji poświęconych praktyce lectio divina.
E. Bianchi (ur. 1943) jest fundatorem i przełożonym wspólnoty monastycznej w Bose (Piemont), a także dyrektorem biblijnego przeglądu "Parola, Spirito e vita" oraz członkiem międzynarodowego czasopisma "Concilium". Napisał kilka książek poświęconych przede wszystkim duchowości opartej na Biblii i wielkich tradycjach Kościoła. Całość jego dorobku zdaje się być bliska problemom i potrzebom współczesnego człowieka.
Książka ta składa się zasadniczo z trzech części. W pierwszej z nich autor omawia najpierw kwestie związane z dzisiejszym podejściem do Słowa Bożego, które po wiekach wygnania odzyskało centralne miejsce w życiu Kościoła. Następnie przedstawia w sposób skrótowy teologię Słowa Bożego. W dalszej kolejności zostaje nakreślona pierwszorzędna wartość Słowa Bożego w liturgii Kościoła, by wreszcie skupić się na związku liturgii słowa z lectio divina, do której prowadzi liturgia Słowa Bożego. W ostatnim punkcie pierwszej części autor omawia kwestie duchowej formacji do lectio divina w nawiązaniu i w oparciu o tradycję Ojców Kościoła.
Część drugą stanowią wskazówki autora do lectio divina. Rozdział ten jest szerszym przedstawieniem poszczególnych etapów z uwypukloną zachętą do praktykowania tej właśnie metody lektury Pisma Świętego.
Trzecią część tworzą dwa listy. Autorem pierwszego z nich jest właśnie Brat Enzo, przeor wspólnoty w Bose. List ten jest skierowany do Brata Jana. Autor wykłada w nim wszelkie szczegóły związane z wejściem na drogę modlitewnej lektury Pisma Świętego. List ten jest wzorowany na dawnych listach, które siłą rzeczy stawały się traktatami tłumaczącymi zawiłe kwestie lectio divina. Drugim listem jest List O. Guigona Kartuza do Brata Gerwazego o życiu kontemplacyjnym, w tłumaczeniu benedyktynów tynieckich.
Najcenniejszą wartością tej pozycji jest prawdziwe zanurzenie się autora w literaturze i nauczaniu Ojców Kościoła. Książka ta rzeczywiście jest powrotem do źródeł modlitwy chrześcijańskiej. Stara się ukazać wartość modlitwy w oparciu o Słowo Boże jako dzieła o niesamowitej głębi duchowej. Cenne są również konkretne wskazówki autora, które jego zdaniem są potrzebne w praktykowaniu lectio divina.
Zdaniem ks. prof. J. Kudasiewicza jest to najpiękniejsza książeczka, jaką napisano współcześnie o medytacji biblijnej.


K. Romaniuk, Lectio divina. Ascetyczna lektura Biblii, Częstochowa 1994, ss. 120

Książka autorstwa ks. biskupa Kazimierza Romaniuka ukazała się w serii Biblioteki "Niedzieli" (nr 9). Składa się z dwóch zasadniczych części. Pierwsza jest teoretycznym przedstawieniem praktyki lectio divina. Autor, wychodząc od teologii Słowa Bożego, stara się ukazać ogólnie aktualność i ważność lektury Pisma Świętego. Następnie omawia główne etapy ascetycznej lektury Biblii w nawiązaniu do jej klasycznego układu. Podaje w tej części także pewne wskazówki metodyczne.
Drugą część pozycji stanowią opracowania konkretnych przykładów lektury fragmentów Pisma Świętego według metody lectio divina. Autor wybrał kilka tekstów biblijnych według sześciu wybranych tematów. Oto one:
1. Stworzenie pierwszych ludzi (Rdz 1,24-31)
2. Upadek pierwszych ludzi (Rdz 3,1-13)
3. Dekalog (Wj 20,2-17; Pwt 5,6-21)
4. Kuszenie Jezusa (Mt 4,1-10; por. Łk 4,1-13)
5. Ustanowienie Siedmiu (Dz 6,1-7)
6. Raport św. Łukasza o stanie pierwotnego Kościoła (Dz 2,42-47; 4,32-37)
Układ każdego opracowania tekstu biblijnego jest następujący:
- Modlitwa przed czytaniem
- Lektura tekstu - lectio (wraz z komentarzem do poszczególnych fragmentów tekstu czy konkretnych zdań)
- Meditatio - opracowane w szerszy sposób przez autora
- Contemplatio - zapis modlitwy zrodzonej z medytacji biblijnej.
- Modlitwa na zakończenie.
Właśnie podanie konkretnych tekstów w ich przykładowym sposobie medytacji opartej na lectio divina zdaje się być najcenniejszą wartością omawianej pozycji. Część ta jest opracowana w sposób czytelny i zrozumiały. Jest to rzeczywista pomoc dla tych, którzy pragną sami oddać się lekturze Słowa Bożego.


J. Kudasiewicz, Modlitwa Biblią. Wprowadzenie w lectio divina, Kielce 2000, ss. 72

Pozycja ta zawiera podstawowe wiadomości na temat lectio divina, znajdujące się już w poprzednim dziele tego samego autora pt. "Odkrywanie Ducha Świętego. Medytacje biblijne".
Książka dzieli się na pięć rozdziałów, z których najciekawszym wydaje się być rozdział piąty, zatytułowany: "Sposób przeprowadzenia medytacji biblijnej". Autor stara się uprzystępnić czytelnikowi poszczególne etapy lectio divina. Czyni to przy pomocy jasno opisanych treści i bardzo sugestywnych rysunków, które w nawiązaniu do starożytnych pisarzy starają się porównać medytację biblijną do schodów lub drabiny, gdzie stopnie najniższe opierają się na ziemi, a najwyższe sięgają nieba.




I. Gargano, Lectio divina. Wprowadzenie, t. 1, Kraków 2000, ss. 158

Autor wydał całą serię będącą wprowadzeniem do lectio divina. Każdy tom nosi wspólny tytuł "Lectio divina". Pierwszy tom zawiera wprowadzenie metodyczne do praktykowania lektury Słowa Bożego. Każdy następny tom poświęcony jest jednej z Ewangelii, zawiera wybór kilku przykładowych tekstów, opracowanych według klasycznego schematu lectio divina.
Pozycje autorstwa I. Gargano, uznanego mistrza i przewodnika duchowego, zawierają cenne wskazówki metodyczne wprowadzajace czytelnika w istotę praktykowania duchowej lektury Słowa Bożego.




M. Masini, Wprowadzenie do lectio divina.
Teologia, metoda, duchowość, praktyka, Kraków 2001, ss. 134

Pozycja ta wydaje się bardzo przejrzystą w swej strukturze pracą naukową z dokładnie opracowanym aparatem źródłowym.
Autor najpierw przedstawia teologię Słowa Bożego oraz wyjaśnia pojęcia "słowo", "lectio" i w konsekwencji "lectio divina". Następnie omawia metody interpretacji Słowa Bożego. W dalszej części określa w szerokim kontekście "miejsce" lectio divina, a następnie przybliża wszystkie etapy lectio divina według rozszerzonego schematu kard. C. M. Martiniego (lectio, meditatio, collatio, oratio, contemplatio i operatio). Wreszcie podaje konkretny sposób przeprowadzenia lectio divina.
Pozycja posiada zdecydowanie praktyczny charakter, zawiera wiele pożytecznych wskazówek.


W. Zatorski, Usłyszeć Słowo Boże. Praktyka "lectio divina", Kraków 1999, ss. 72

Mała w swej objętości pozycja wydana w serii "Czytając Pismo Święte" z numerem 13, zawiera przede wszystkim zagadnienia związane z teologią Słowa Bożego. Praktykowanie lectio divina musi być poprzedzone teologicznym wprowadzeniem, niejako kursem wprowadzajacym w "sztukę czytania". Książka uczy właściwego otwierania się na słowo jako na Słowo Boże, które jest Słowem żywym. Całość treści teologicznych oparta jest na nauczaniu Dei Verbum i zawiera liczne jej cytaty.
Oprócz treści teologicznych autor zamieścił także cenne uwagi mające na celu wejście w ducha modlitwy Słowem Bożym.