Kapłaństwo - Pisma i Prorocy

Prefiguracją czego w nowotestamentalnej posłudze kapłanów może być oznajmianie wyroczni Bożej przez kapłanów Starego Testamentu?

Jedną z funkcji kapłanów starotestamentalnych było przekazywanie ludziom woli Bożej czy też pochodzących od Boga porad, które warunkowały właściwe i pomyślne działanie poszczególnych osób. Ta funkcja wiązała się z oznajmianiem wyroczni.  Przykładem tego może być epizod opisany w Sdz 18,3-6:

„Gdy byli blisko domu Miki, poznali głos młodego lewity i zboczywszy tam z drogi, zapytali go: «Któż cię tu sprowadził? Co ty tu robisz? Co tu jest dla ciebie?» Odpowiedział im: «Tak a tak postanowił Mika co do mojej osoby, najął mnie, abym służył u niego jako kapłan». «Zapytaj wobec tego Boga o radę - odpowiedzieli mu - abyśmy poznali, czy podróż, którą podjęliśmy, poszczęści się nam». - «Idźcie w pokoju - odpowiedział im kapłan - gdyż podróż, którą podjęliście, jest pod opieką Pana»”.

Do zasięgania wyroczni Bożej kapłani (zwłaszcza arcykapłani) posługiwali się urim i tumim (zob. Wj 28,30; Kpł 8,8; Pwt 33,8; Ezd 2,63; Ne 7,65). Na stałe znajdowały się one w pektorale efodu, który stanowił część stroju liturgicznego arcykapłana (zob. Syr 45,10). Urim i tumim spełniały rolę świętych losów. Miały prawdopodobnie postać dwóch kamieni, z których jeden był biały, a drugi czarny. Z ich pomocą kapłani uzyskiwali odpowiedź Boga na konkretne pytania. Ta odpowiedź posiadała prostą formę: „tak” albo „nie”.

Kapłan, o którym mowa w Sz 18,3-6, prawdopodobnie do przedstawienia woli Bożej posłużył się urimi i tumimi, gdyż w Sdz 18,20 wzmiankowany jest efod, znajdujący się w sanktuarium, nad którym pieczę sprawował właśnie ów kapłan. Wyraźne wzmianki na temat zasięgania wyroczni za pomocą urim i tumim znajdują się Pierwszej Księdze Samuela:

„Odezwał się Dawid do Abiatara, kapłana, syna Achimeleka: «Przynieś mi - proszę - efod». I Abiatar przyniósł efod Dawidowi. Dawid radził się Pana, pytając: «Czy mam ścigać tę zgraję? Czy ją dosięgnę?» I dał mu odpowiedź: «Ścigaj, gdyż na pewno dogonisz i [łup] odbierzesz»”  (1 Sm 30,7-8; por. 23,9-13; 28,6).   

W posłudze kapłańskiej Nowego Testamentu co prawda nie stosuje się praktyk związanych z jakąkolwiek formą rzucania losów w celu poznania woli Bożej, niemniej jednak wierni niejednokrotnie proszą kapłanów o pomoc w rozeznawaniu swych życiowych sytuacji oraz rozmaitych spraw, aby podejmowane przez nich decyzje były zgodne z wolą Bożą, Bożymi przykazaniami. Podstawowym kryterium, jakim wówczas kierują się kapłani, Objawienie Boże zawarte w Piśmie Świętym i Tradycji Kościoła. Ponadto „narzędziem”, które pozwala rozeznać daną kwestię, jest sam Duch Święty, o którego pomoc modli się kapłan wraz z wierzącymi. Szczególnym umocnieniem w tym względzie jest, udzielany przez biskupów sakrament Bierzmowania (lub przez kapłanów w pewnych sytuacjach), dzięki któremu wierzący otrzymuje dary Ducha Świętego. W Katechizmie Kościoła Katolickiego znajduje się na ten temat następujące pouczenie: „Siedmioma darami Ducha Świętego są: mądrość, rozum, rada, męstwo, umiejętność, pobożność i bojaźń Boża. (...) Dopełniają one i udoskonalają cnoty tych, którzy je otrzymują. Czynią wiernych uległymi do ochotnego posłuszeństwa wobec natchnień Bożych” (KKK 1832). Na uwagę zasługuje tutaj dar rady, o którym papież Franciszek tak poucza: „poprzez dar rady, to sam Bóg, przez swego Ducha oświeca nasze serce, abyśmy pojęli właściwy sposób mówienia i zachowania oraz drogę, którą należy pójść”.