Lata "chude" i "tłuste"

"Nie" dla grzechu

Tymczasem jednak żona Potifara usilnie zaczęła kusić Józefa do popełnienia cudzołóstwa. Ten stanowczo jej odmówił powołując się zarówno na względy ludzkie jak i religijne. Byłoby to bowiem niesprawiedliwe względem jego pana, który obdarzył go tak wielkim zaufaniem. Byłoby to także grzechem względem Boga. Świadczy to o niezwykłej jak na owe czasy świadomości religijno-moralnej zarówno Józefa jak i autora natchnionego. Grzech bowiem nie jest oderwanym od rzeczywistości przekroczeniem apodyktycznego zakazu lub nakazu Boga. Dotyczy realnych problemów dobra i zła, sprawiedliwości i niesprawiedliwości, prawdy i fałszu. Także odwrotnie. Czyny ludzkie mają wymiar nie tylko ziemski. Każde zło, niesprawiedliwość, kłamstwo ma jednocześnie odniesienie pozaludzkie i dotyka samego Boga. Wbrew pozorom nie jest to wcale takie oczywiste – niestety także i dzisiaj. Dla wielu bowiem grzech nie zawsze kojarzy się z krzywdą, złem, niesprawiedliwością i nie każde zło uznawane jest za grzech.

W Izraelu cudzołóstwo od najdawniejszych czasów było traktowane jako jedno z największych przestępstw, które karano śmiercią (Pwt 22,22). Jeśli ktoś zatem współżył z zamężną kobietą, łamał małżeństwo i przekraczał jedno z najświętszych przykazań (Wj 20,14; Kpł 18,20).
Także u innych narodów starożytnego Wschodu, w tym również w Egipcie za cudzołóstwo czekały ciężkie kary nie wyłączając śmierci. Dlatego też żona Potifara, po kolejnej nieudanej próbie uwiedzenia, aby uchronić się przed karą i jednocześnie dokonać zemsty za odrzucenie, oskarża Józefa o próbę gwałtu.

Ukaranie Józefa może sugerować, że Potifar uwierzył swojej żonie. Tymczasem sprawa wcale nie jest tak jednoznaczna jakby się z pozoru mogło wydawać. Rodzi się bowiem pytanie, dlaczego Józef nie został ukarany śmiercią? Skoro wolny Egipcjanin za cudzołóstwo był winien śmierci, to o ileż bardziej taką karę powinien ponieść niewolnik, który w ten sposób sprzeniewierzył się swojemu panu. Poza tym w owym czasie nie stosowano kary więzienia. Nie ma wzmianki o takim sposobie karania ani w prawie karnym Starego Testamentu, ani w prawodawstwie asyryjskim, ani w kodeksie Hammurabiego. Nie istniały też budynki przeznaczone na więzienie - czasami jednak niektórych pomieszczeń w pałacach królewskich, czy innych budowlach używano do przetrzymywania kogoś oczekującego na proces lub na karę śmierci już po odbytym procesie. Zapewne więc do takiego miejsca trafił Józef, lub - jak uważają niektórzy - został zesłany na roboty w jakimś miejscu zamkniętym, być może w obrębie jakiejś twierdzy.