Właśnie wy, faryzeusze, dbacie o czystość zewnętrznej strony kielicha i misy, a wasze wnętrze pełne jest zdzierstwa i niegodziwości (Łk 11,39).

Elementy składowe religii to najczęściej doktryna (wierzenia), etos (moralność), kult (rytuały) i organizacja społeczna (wspólnota). Te cztery składniki obejmują zatem system przekonań, zasady postępowania, ceremonie oraz instytucje łączące wiernych, którzy w całości definiują religię jako połączenie świata ludzkiego ze sferą sacrum.

W wypadku faryzeuszów, akcent został położony na to, co widoczne, zwłaszcza na rytuały, które miały się nijak do ich wewnętrznych przekonań. Stąd interwencja Jezusa i mocne słowo pod ich adresem: „Nierozumni!”. To pokazuje, że pod tzw. „postawą faryzejską” kryje się obłuda, hipokryzja i zakłamanie.

Rytuał nie zbawia, może okazać się pomocny lub stanąć na przeszkodzie do spotkania z Bogiem. Pierwsza ławka w kościele, gładko brzmiące słowa i przyklejony uśmiech nikogo nie przekonają, gdy powieje od nich obojętnością i pogardą wobec innych, połączoną z wyrastającym z pychy poczuciem wyższości.

Myśl papieża Leona XIV

Kościół i świat nie potrzebują osób, które wypełniają obowiązki religijne, pokazując swoją wiarę niczym zewnętrzną etykietkę; potrzebują natomiast robotników, którzy pragną pracować na polu misji, uczniów rozmiłowanych, którzy dają świadectwo o królestwie Bożym wszędzie tam, gdzie się znajdują (Anioł Pański, 6.07.2025).