Przeciw rozwodom

Powiedziane zostało: „Kto by się rozwiódł ze swoją żoną, niech da jej dokument rozwodowy". A ja mówię wam, że każdy rozwodzący się ze swoją żoną (poza przypadkiem nierządu) sprawia, że ona cudzołoży. A kto by poślubił rozwiedzioną, cudzołoży.(Mt 5,31-32)

Te słowa Jezusa są w Ewangelii według św. Mateusza po­wtórzone jeszcze raz w Mt 19, 3-10 (por. Mk 10, 2-12). Ta druga relacja jest sporo obszerniejsza i podaje okoliczności, w których Jezus to powiedział. Dlatego trzeba przeczytać naj­pierw ten drugi tekst biblijny:

A faryzeusze podeszli do Niego, wystawiając Go na próbę przez pytanie: Czy jest dozwolone mężowi rozwieść się z żoną dla jakiejkolwiek przyczyny? On zaś w odpowiedzi rzekł: Czy nie prze­czytaliście, że Stwórca od początku „uczynił ich męskim i żeńskim"? I dodał: „Ze względu na to pozostawi człowiek ojca i matkę i złą­czy się ze swoją żoną; i będą dwojgiem w jednym ciele". Tak że już nie są dwojgiem, ale jednym ciałem. Co więc Bóg sprzągł, człowiek niech nie rozdziela.
Mówią Mu: Czemu więc Mojżesz nakazał „dać dokument roz­wodowy i się rozwieść"? Mówi im: Mojżesz z powodu twardości waszych serc pozwolił wam rozwodzić się z żonami, od początku jednak tak nie było. A mówię wam, że kto oddala swoją żonę (nie z powodu nierządu), a poślubia inną, cudzołoży.
Mówią Mu na to uczniowie: Jeśli taka jest odpowiedzialność męża co do żony, nie jest pożyteczne się żenić. (Mt 19,3-10)

Punktem wyjścia było dla Jezusa pytanie z zewnątrz. Faryze­usze, którzy je zadali, bywali Jezusowi niechętni albo nawet wrodzy, ale w tym przypadku jest to autentyczne pytanie. Chcą się dowiedzieć, jakie jest stanowisko Jezusa wobec kwestii roz­wodów. Opinie Żydów były podzielone, jedni chcieli rozwody ograniczyć, inni ułatwić. Z pytania wynika, że niektórzy cał­kiem rozwody odrzucali.
Jezus nie od razu odpowiada, że On też je odrzuca. Zaczy­na od uzasadnienia dlaczego. Podaje argument biblijny. Ponie­waż cytaty, na jakie się powołał, pochodzą z Księgi Rodzaju (Rdz 1,27; 2, 24), jest to zarazem dla Żydów argument z Pra­wa Mojżeszowego, do którego ta księga przecież należy.
Z cytatów biblijnych podanych w wersetach 4-5 wynika, że Bóg stworzył człowieka jako mężczyznę i kobietę. Dla połącze­nia się w małżeństwie można i trzeba opuścić dotychczasową rodzinę. Małżeństwo jest jakby nowym organizmem, mąż i żo­na łączą się fizycznie i duchowo w ,jedno ciało". Zatem mał­żeństwo wynika z ukształtowanej przez Boga ludzkiej natury. Małżeństwo w ogóle, jak i dane konkretne małżeństwo, jest dziełem Bożym. Pozytywna wizja małżeństwa jest punktem wyjścia - i w Księdze Rodzaju, i u Jezusa.
Wniosek jest prosty. Ludzie nie powinni kwestionować pla­nu Bożego. Nie mają prawa rozbijać związków małżeńskich. Słowa Jezusa na ten temat są zwykle przytaczane w formie: Co Bóg złączył, człowiek niech nie rozdziela. Znamy je między innymi z liturgii sakramentu małżeństwa. Słowo „złączył" jest jednak pewnym przybliżeniem. Po grecku mamy tu formę synezeuksen. Oznacza ona „zaprzęgnięcie pary zwierząt w jedno jarzmo”. Jarzmo to drewniana rama zakładana na szyję wołu, odpowiednik chomąta. Był to popularny symbol podporząd­kowania. Dlatego lepiej przetłumaczyć „sprzągł", „razem za­przągł".
W więzi małżeńskiej Jezus podkreślił więc obowiązek. Mał­żonkowie powołani są do wspólnego trudu i służby. Po polsku mówi się na ten temat „ciągnąć razem swój wózek". Tym sa­mym związek, w którym jedno liczy na korzyści od drugiego, nie będzie udany.
Oswojeni z praktyką rozwodową, uczniowie Jezusa uznali Jego naukę za bardzo trudną. Ich spontaniczna odpowiedź, że w takim razie lepiej się nie żenić (Mt 19, 10) nie była oczywi­ście przemyślana. Ilustrowała niepokój ludzi wobec wyższych wymagań moralnych. W wierszach następnych Jezus mówił o możliwości celibatu,