Czy Ewangelie są pewne? (4)

Kilka wskazówek dla autentyczności tego powiedzenia:

• Wspólnota pierwotna, która traktowała Jana jako tego, który dał otwarcie „świadectwo" o Chrystusie (J 1,7.15) nie mogła była wymyślić żądania Chrzciciela, który wyraża poważne wahanie w swojej wierze: czy Jezus jest Tym, „który miał przyjść"?
• Określenia chrystologicznego, jakiego używa: „Ten, który ma przyjść" nie stosuje się ani w judaizmie, ani w chrześ­cijaństwie tamtych czasów.

Widzimy tutaj, jak Jezus poprawia pojecie, jakie Jan miał o Mesjaszu. Zapowiadał „Tego, który miał przyjść" według proroc­twa Daniela 7,13: Syna Człowieczego, który dokona mścicielskiego sądu Bożego. Trzeba zatem się nawrócić, powiedział Chrzciciel, aby uniknąć sądu Bożego.
A oto Jezus, sam również wzywając stale mężczyzn i niewia­sty do przebaczania, od razu ofiarowuje im swoje przebaczenie. Je­zus daje przebaczenie po to, by się nawracać. Kontrast jest oczy­wisty.
Jak kiedyś Piotr zgorszył się zapowiedzią Mesjasza cierpiące­go (Mt 16,22-23), tak Jan zostaje zbity z tropu obrazem Mesja­sza współczującego, który zajmuje się uzdrawianiem i przebacza­niem.

3. Kryteria autentyczności są liczne

1) Spójność tych opisów ze zwyczajnym stylem Jezusa:

• Jezus przemawia w nich z prostotą, trzeźwością i władzą: do uzdrowienia wystarczy jedno słowo.
• Brak cudów karzących: Jezus odrzuca propozycje synów Zebedeusza żądającą, by spadł ogień z nieba na miasta Samarii, które odrzucjły nauczanie Mistrza. Zauważmy, że uschniecie drzewa figowego nie stanowi kary zadanej jakiejś osobie, ale przypowieścią w czynie (jak u proroków) prze­znaczoną na to, by naród żydowski zrozumiał swoją winę.
• Religijny kontekst cudów: prośba chorego, wezwanie do wiary i do nawrócenia.
• Żadnej „propagandy" wokół cudów: Jezus nakazuje uzdro­wionym milczenie.

2) Niezgodność tych opisów z ówczesnymi koncepcjami żydowskimi i z praktyką Kościoła pierwotnego.

• Jezus dokonuje cudów we własnym imieniu (zamiast wzywać imienia Bożego, jak to czynią prorocy, lub imienia Jezusa, jak to będą czynić Apostołowie).
• Leczy trędowatych dotykając ich (choć byli w stanie legalnej nieczystości).

3) Różnice w szczegółach w licznych opisach cudów, ale zgodność co do istoty.

Zobacz na przykład uzdrowienie syna setnika u Mateusza i u Łukasza: w pierwszym przypadku setnik sam idzie na spotkanie z Jezusem; w drugim posyła do niego jednego ze swych przyjaciół. Historia ustawicznie odwołuje się do tego argumentu. Zbyt dosko­nała zgodność wzbudza nieufność, podczas gdy istotna zgoda, mimo drobnej różnicy, napawa zaufaniem.

4) Niemożliwość wyjaśnienia całego przebiegu życia Jezusa, jeśli zaprze­czymy cudom:

• Uniesienie mieszkańców Galilei od pierwszych miesięcy.
• Sława wielkiego proroka wobec tłumów.
• Wiara apostołów w jego tytuł Mesjasza.
• Decyzja zniszczenia Jezusa podjęta przez najwyższych ka­płanów i faryzeuszów na skutek wskrzeszenia Łazarza.

Można zatem postawić wniosek, że opisy ewangeliczne cudów nie zostały stworzone od początku do końca przez pierwotne wspólnoty chrześcijańskie. Przekazują one dobrze poświadczone fakty.