Ponowne odczytanie Rdz 1-3

Z drugiej strony, autor niemal stale powraca lub zdaje się odnosić w swej Księdze do Rdz 1-3, choć robi to prawie zawsze w pośredni spo­sób. Nie nazywa po imieniu żadnej postaci i nie odwołuje się do konkret­nych fragmentów tej Księgi. Jednak niektóre wersety jego dzieła zawierają w sobie czytelne aluzje czy to do kusiciela (w Mdr 2, 24), czy to do Adama (w Mdr 10, 1) - by wskazać jedynie na wyraźniejsze przypadki. Równocześnie zaledwie dwa razy autor umieszcza bezpośrednie cytaty: w Mdr 15, 11 cytuje Rdz 2, 7, według tradycji odmiennej od LXX, zaś w Mdr 15, 8 przyjmuje wersje LXX Rdz 3, 19.
Co do reszty tekstu, sposób, w jaki autor odwołuje się do Rdz 1-3, jest bardzo „plastyczny". Zdarza się, że autor przejmuje po prostu słownictwo, bez bezpośredniego odwoływania się do treści, jak w Mdr 13, 2, gdzie wspomina „światła" czczone przez pogan. Przy innej okazji wkłada w usta bezbożnych parodię Rdz 2, 7 (Mdr 2, 3c). Częściej „wznosi się" w swym odczytywaniu Rdz 1-3: w ten sposób, gdy wspomina pierwotny zamysł Boga dotyczący człowieka, to odnosi się wrażenie odczytywania Rdz 1 w świetle Rdz 2-3. Jednak główne linie Rdz 1-3 są odczytywane w świetle teologii Mądrości (przede wszystkim Mdr 10, 1), która nie pochodzi wyłącznie z teologii Starego Testamentu, lecz sama w sobie jest rzeczywi­stym pogłębieniem tej ostatniej.
Chcąc objąć spojrzeniem całościowym sposób odczytania Rdz 1-3 przez autora Księgi Mądrości wydaje się, że można w nim wyodrębnić kilka głównych rysów.

1. Co do koncepcji dotyczących bezbożnych (Mdr 2, 2c), to wprowa­dzenie Księgi wspomina zasadniczo pierwotny zamysł Boga, który pozo­staje zawsze aktualny wobec sprawiedliwych: śmierć, również ta fizyczna, nie była w zamyśle Boga. Stwarzając świat chciał On jedynie życia, a dla człowieka nieśmiertelności. Śmierć, podobnie jak intruz, została wprowa­dzona na świat przez diabła, utożsamionego z wężem z Rdz 3. Mówi się tu z pewnością o śmierci fizycznej, lecz także o duchowej. Tak oto zamysł Boga się „zdewaluował".

2. Pochwała Mądrości wyjaśnia, między innymi, miejsce Mądrości w dziele stwórczym Boga i pokazuje jej rolę w pierwszym człowieku: zniszczył on swe własne powołanie, ale Mądrość wyzwoliła go z jego winy i pozwoliła mu zrealizować własne powołanie - władcy świata. Mądrość wybawia zatem przemienionego człowieka od skutków jego grzechu.

3. Autor Księgi Mądrości - przedstawiając przez wydarzenia Wyjścia sposób, w jaki Mądrość kierowała niegdyś sprawiedliwymi, podczas gdy bezbożni doświadczali skutków swych własnych win - podaje w pierwszej dygresji swój klucz do odczytania tych wydarzeń: Stwórca zawsze miłuje swe stworzenie i nie może go nienawidzić, ponieważ pozostaje w nim obecny za pośrednictwem swego nieśmiertelnego ducha. Karci On winnych z umiarem, aby się nawrócili i uwierzyli w Niego. Działanie Boga w historii nie przeciwstawia się Bożej postawie jako Stwórcy.

4. Druga dygresja pokazuje, jak religie pogańskie zniszczyły relacje pomiędzy Stwórcą i stworzeniami. Niektórzy czczą to, co jest jedynie dziełem Stwórcy; inni zapominając o tym, że są obrazem Boga, tworzą bożki na swój obraz, bądź na obraz jakiegoś zwierzęcia. Usiłując być demiurgami zamieniają role i nie przejmują się komiczną pomyłką: ponie­waż sami są stworzeniami Stwórcy, to jakże sami mogą stworzyć Stwórcę? Inni oddają cześć zwierzętom i nie zdają sobie sprawy, że czczą to zwierzę, które zostało przeklęte, ponieważ doprowadziło człowieka do grzechu. Tak oto, na liczne sposoby, człowiek pozbawiony Mądrości idzie błędną drogą.