Stary Testament

Księga Sędziów

Księga Sędziów (hebr. szofetim, łac. Judices) jest siódmą księgą historyczną w kanonie chrześcijańskim, a drugą księgą zbioru Proroków Wcześniejszych w Biblii Hebrajskiej. Wzięła nazwę od tzw. sędziów, którzy począwszy od wejścia Izraelitów do Kanaanu aż do powstania monarchii pełnili urząd rozjemczy nad pokoleniami.

Jej autorstwo i czas powstania niełatwo ustalić – księga składa się z wielu odrębnych fragmentów pochodzących z różnych czasów, zebranych w całość we wczesnym okresie monarchii i poddanych ostatecznej redakcji po zburzeniu Jerozolimy (VI w. przed Chr.).

Księga Sędziów opisuje formę organizacji rządów społeczności Izraela po wejściu do Ziemi Obiecanej. Opowiada o Izraelitach zjednoczonych w celu prowadzenia wojny przeciw Kananejczykom, opisuje okres sędziów (m.in. losy Gedeona i jego walki z Madianitami, nazirejczyka Samsona, jego zagadkę, zdradę ze strony Dalili i zemstę na Filistynach) i zawiera dodatek o nadużyciach w kulcie Jahwe oraz o wojnach Beniaminitów (po zbrodni mieszkańców Gibea).

Zobacz również: Heroiczna historia okresu sędziów :.

Księga Rut

Księga Rut jest ósmą księgą Pisma świętego. W kanonie chrześcijańskim należy do wczesnych ksiąg historycznych ze względu na wątek opowiadania nawiązującego do okresu sędziów. W Biblii Hebrajskiej została umieszczona w zbiorze Pism, w grupie pozostającej w ścisłym związku ze środowiskiem liturgicznym. Jest częścią Pięciozwoju, czytano ją w Pięćdziesiątnicę (czyli święto Tygodni). Nazwa księgi wywodzi się od imienia głównej bohaterki opowiadania.

Księga Rut została spisana w V lub IV w. przed Chr. przez nieznanego autora. Opowiada dzieje pewnej rodziny judzkiej, która emigrowała do Moabu z powodu głodu panującego w czasach sędziów w Judzie. Moabitka Rut po śmierci swego męża Machlona, syna Noemi, opuściła rodzinę, kraj i wiarę, aby towarzyszyć teściowej w drodze do Betlejem (uczyniła to, mimo że jako bezdzietna wdowa, nie miała żadnych zobowiązań wobec rodziny męża). Następnie poślubiła Booza rodząc mu Obeda – przyszłego dziadka Dawida. Imię Rut pojawia się w genealogii Jezusa zamieszczonej w Ewangelii Mateusza.

Pierwsza i Druga Księga Samuela

Księgi Samuela to dziewiąta i dziesiąta księga historyczna Pisma świętego. W kanonie hebrajskim są częścią zbioru Proroków Wcześniejszych. Początkowo stanowiły całość. W Septuagincie i Wulgacie, które wprowadziły podział dzieła na dwie części, występują pod nazwą Pierwszej i Drugiej Księgi Królewskiej.

Czas powstania dzieła przypada na okres pomiędzy podziałem królestwa Salomona (930 r. przed Chr.) a upadkiem Judy (587 r. przed Chr.).

Pierwsza Księga Samuela opisuje narodzenie, powołanie i działalność ostatniego sędziego (Samuela), namaszczenie Saula na pierwszego króla Izraela, jego panowanie i konflikty z młodym Dawidem (synem Jessego Betlejemity namaszczonego przez Samuela z polecenia Boga na króla) oraz początek wojen z Filistynami (m.in. pokonanie Goliata). Księga kończy się opisem śmierci Saula i jego syna Jonatana (przyjaciela Dawida).

Druga zawiera opis panowania Dawida, jego zwycięstw i przeniesienia stolicy z Hebronu do Jerozolimy oraz mesjańskie proroctwo Natana mówiące o potomku Dawida . W niej też znajduje się opowiadanie o występku Dawida z Betszebą i przyczynieniu się do śmierci Uriasza, późniejszym buncie Absaloma (jego syna) oraz spisie ludności zarządzonym wbrew woli Boga.

Pierwsza i Druga Księga Królewska

Księgi Królewskie należą do ksiąg historycznych (11 i 12 księga Starego Testamentu), w Biblii Hebrajskiej natomiast do zbioru Proroków Wcześniejszych. Pierwotnie jedno dzieło, zostało rozbite na dwie części przez Septuagintę, która nadała im numery 3 i 4 (gdyż 1 i 2 Księgą Królewską nazwano Księgi Samuela).

Księgi te powstały prawdopodobnie po upadku Jerozolimy w 587 r. przed Chr. jako połączenie wcześniejszych: Księgi Rządów Salomona i Księgi Królów Judy.

Księgi Królewskie omawiają dzieje królestw Judy i Izraela (przy czym rządy królów Judy opisują szczegółowo, podając okres panowania, wiek, imię i pochodzenie matki, ocenę działalności, śmierć, pogrzeb i następcę). Opowiadania o królach zostały przeplecione fragmentami mówiącymi o ostatnich dniach Dawida, o panowaniu Salomona i zbudowaniu Świątyni, o prorokach Jeroboamie, Eliaszu (zwycięstwo nad prorokami Baala, cudowne rozmnożenie mąki i oliwy w Sarepcie Sydońskiej), Elizeuszu (uzdrowienie Naamana, wskrzeszenie syna Szunemitki) i Izajaszu, o wojnach Achaba oraz odnalezieniu zwoju Prawa i reformie Jozjasza. Druga Księga kończy się opisem oblężenia i zburzenia Jerozolimy przez Babilończyków oraz uprowadzenia elity Judy, będące konsekwencją niewierności Izraelitów wobec Boga.

Zobacz także: Księgi Królewskie:.

Pierwsza i Druga Księga Kronik

Księgi Kronik to trzynasta i czternasta księga historyczna Pisma świętego. W kanonie hebrajskim są zaliczane do Pism (tzw. dzieło kronikarskie). Nazwa hebrajska – Dibre Hajjamim oznacza wydarzenia dni, roczniki, nazwa łacińska – Chronika pochodzi z Wulgaty.

Zostały spisane w języku hebrajskim, z wyraźnym wpływem aramejskiego, ówcześnie bardzo powszechnego. Wg tradycji izraelskiej autorem ksiąg był Ezdrasz, lecz prawdopodobnie w istocie był nim anonimowy lewita z okresu późniejszego (ok. 300 r. przed Chr.).

Księgi Kronik rozpoczynają się rodowodami od Adama do Saula. Są dziełem nie tyle historyka, ile raczej teologa, który w przeszłości narodu szukał światła i wzorów religijnego życia. Stąd też rozbudowane opisy panowania Dawida i Salomona z pominięciem wszystkich kompromitujących szczegółów z ich życia, a także królów Judy wiernych Przymierzu (jak Ezechiasz i Jozjasz). Księgi kończą się krótkim opisem wygnania babilońskiego i edyktem Cyrusa pozwalającym Izraelitom na powrót do ojczyzny.

Księga Ezdrasza

Księga Ezdrasza jest piętnastą księgą historyczną Starego Testamentu a ostatnią (24.) Biblii Hebrajskiej. Połączona jest tam z Księgą Nehemiasza, z którą pierwotnie stanowiły całość (podział nastąpił dopiero w greckich kodeksach) i umieszczona w zbiorze Pism. Nazwa pochodzi od głównej postaci opisywanej w księdze – Ezdrasza – kapłana i uczonego w Prawie.

Została zredagowana prawdopodobnie na przełomie IV/III w. przed Chr.

Księga Ezdrasza stanowi kontynuację Ksiąg Kronik. Opisuje powrót Judejczyków z wygnania babilońskiego do Jerozolimy na mocy edyktu Cyrusa, odbudowę świątyni (tzw. druga świątynia, Zorobabela) i powrót drugiej licznej grupy pod wodzą Ezdrasza, który zreorganizował kult i przeprowadził reformę.