Okres zwykły

Amalekici
 

„Amalekici przybyli, aby walczyć z Izraelitami w Refidim. Mojżesz powiedział wtedy do Jozuego: "Wybierz sobie mężów i wyruszysz z nimi na walkę z Amalekitami. Ja jutro stanę na szczycie góry z laską Boga w ręku". Jozue spełnił polecenie Mojżesza i wyruszył do walki z Amalekitami. Mojżesz, Aaron i Chur wyszli na szczyt góry. Jak długo Mojżesz trzymał ręce podniesione do góry, Izrael miał przewagę. Gdy zaś ręce opuszczał, miał przewagę Amalekita. Gdy ręce Mojżesza zdrętwiały, wzięli kamień i położyli pod niego, i usiadł na nim. Aaron zaś i Chur podparli jego ręce, jeden z tej, a drugi z tamtej strony. W ten sposób aż do zachodu słońca były ręce jego stale wzniesione wysoko. I tak zdołał Jozue pokonać Amalekitów i ich lud ostrzem miecza. (Wj 17,8-13)


Amalekici byli plemieniem semickim wywodzącym się według Pisma Świętego od Ezawa:

„A Timna, która była drugorzędną żoną Elifaza, syna Ezawa, urodziła mu Amaleka. (…) Oto potomkowie Ezawa, czyli synowie Elifaza, pierworodnego syna Ezawa, naczelnicy szczepów: Teman, Omar, Sefo, Kenaz, Korach, Gatam i Amalek” (Rdz 36,12.15-16).

Zamieszkiwali pustynne tereny na Półwyspie Synajskim od pd.-zach. Granicy Palestyny. W Księdze Liczb nazwani są „pierwszym pośrodku narodów” co może oznaczać na ich odległą w czasie genealogię lub na wcześniejsze od innych narodów osiedlenie się na Półwyspie.

W czasie Exodusu zaatakowali oni spokrewnionych z nimi Izraelitów i długi czas toczyli z Narodem Wybranym ustawiczne walki.

„Pamiętaj, co ci uczynił Amalek w drodze, gdyś wyszedł z Egiptu. Zaszedł ci drogę i napadł na wszystkich osłabionych, na twoje tyły, gdyś ty był zmęczony i wyczerpany, on Boga się nie lękał.” (Pwt 25,17-18).

Najpierw byli dla nich życzliwi, lecz przy nadarzającej się okazji zaatakowali idących w tyle starców i dzieci zabijając ich. Następnie urządzili sobie makabryczną zabawę, odcinając swoim ofiarom obrzezane genitalia i podrzucając je wysoko w niebo. Był to rodzaj naigrywania się z Boga tym znakiem Jego Przymierza z Narodem Wybranym. W wojnie, która się później rozpętała Amalekici zostali pokonani.
Księga Wyjścia opisująca bitwę w Reffidim, przedstawia Mojżesza jako tego, który swymi wyciągniętymi rękami przyczynił się do jej wygnania. Miszna wyjaśnia jakim sposobem uniesione ręce mogły wpłynąć na przebieg bitwy. Otóż dopóki wskazywały one niebiosa, Izraelici kierowali swoje myśli ku Bogu i ufali Mu, a ich wiara dodawała im sił. Kiedy zaś przestawali koncentrować się na Bogu, osłabieni zaczęli przegrywać.

Amalekita stał się symbolem odwiecznego wroga Izraelity w następnych pokoleniach, szczególnie zaś tych narodów nieżydowskich, które uciskały Izraelitów kiedy Ci odchodzili od Boga przez swoje grzechy czy brak wiary.

Haman, który uzyskał pozwolenie od perskiego króla Aswerusa na wytracenie wszystkich Żydów w królestwie (zob. Ks. Estery), pochodził od Agaga, króla Amalekitów, któremu Saul darował życie

„Pochwycił też żywcem Agaga. króla Amalekitów, i obłożył klątwą cały lud, [wytępiwszy go] ostrzem miecza. Saul i lud ulitował się jednak nad Agagiem i nad dobytkiem trzody i bydła, nad zwierzętami dwurocznymi, nad odchowanymi barankami i nad wszystkim, co było lepszego, nie chciano tego wytępić przez klątwę, cały zaś dobytek, nie posiadający żadnej wartości poddał klątwie.” (1 Sm 15,8-9).

Dlatego też w szabat poprzedzający Święto Purim odczytuje się fragment mówiący o uczynkach Amaleka, a wymawianiu imienia Hamana w synagodze towarzyszą gwizdy i syki, zgodnie z przykazaniem mówiącym o wymazaniu pamięci o Amaleku. Samo zaś święto, jedno z pomniejszych, nawiązuje do losowania, za pomocą którego Haman ustalał najlepszy moment zaatakowania Żydów („purim”, zaczerpnięte z perskiego oznacza „losowanie” „ciągnięcie losów”)

„Gdy Pan, Bóg twój, da ci bezpieczeństwo od wszystkich twoich wrogów okolicznych w kraju, który ci daje Pan, Bóg twój, w posiadanie, wygładzisz imię Amaleka spod nieba. Nie zapomnij o tym!” (Pwt 25,19)

Potęga Amalekitów została złamana przez Saula i Dawida, a w czasach Ezechiasza zostali najprawdopodobniej całkowicie wyniszczeni:

„Niektórzy z nich, pięciuset mężów z synów Symeona, udali się na górę Seir, a na ich czele byli: Pelatiasz, Neariasz, Refajasz i Uzzjel, synowie Jisziego. Rozbili oni ocalałą resztę Amalekitów i zamieszkali tam aż do dnia dzisiejszego.” (1 Krn 4,42-43)

CAŁOŚĆ
ADWENT
OKRES BOŻEGO NARODZENIA
OKRES ZWYKŁY
WIELKI POST
OKRES WIELKANOCNY