Podsumowanie Kongresu

SESJA IV - Przewodniczy Ks. dr. Wojciech Popielewski

  ks. Adam Sekściński Dr Tomasz Terlikowski
I Kongres Biblijny. Warszawa 28.10.2011 Dr Tomasz Terlikowski
Biblia w twórczości F. Dostojewskiego

Dostojewski znany jest jako człowiek wierzący, zaangażowany prawosławny, wiadomo o nim również, że jest pisarzem „przeklętych problemów", ale rzadziej mówi się o głębokiej biblijnej wymowie jego dzieł. A przecież Ewangelia była na zesłaniu jedyną książką, którą mógł czytać pisarz, i to ona przyczyniła się do jego głębokiej przemiany duchowej. Cytaty biblijne, odwołanie do obrazów i scen - to wszystko jest obecne w twórczości Dostojewskiego. Ten referat ma jednak inne zadanie, niż pokazanie tych odwołań. Jego autor chciałby pokazać, że w istocie cała twórczość Dostojewskiego jest pokazaniem konfliktu między matrycą antropologiczną Księgi Rodzaju a oświeceniowym rozumieniem człowieka. Sam Dostojewski pozostaje człowiekiem Biblii, i uznaje, że jedynie ona może uratować świat.

  ks. Adam Sekściński Ks. dr Bartosz Adamczewski
I Kongres Biblijny. Warszawa 28.10.2011 Ks. dr Bartosz Adamczewski
Ewangelia według św. Marka jako «opus classicum» literatury chrześcijańskiej Europy

U początku dwudziestego pierwszego wieku kwestia fundamentalnych relacji, zachodzących pomiędzy Biblią a kulturą europejską (a nie jedynie semicką), stała się przedmiotem ożywionej dyskusji naukowców. Analizie poddawane są m. in. wczesnochrześcijańskie centony, a więc para-ewangeliczne utwory pisane językiem Homera i Wergiliusza. Jednakże powiązanie historii Jezusa z dziełami Homera dokonało się dużo wcześniej - już w samej Ewangelii według św. Marka. Stanowi ona ideologiczno-literackie wyzwanie dla Wergiliuszowej Eneidy, stając się opus classicum literatury nie Augustańskiego Rzymu, ale całej chrześcijańskiej Europy.

  ks. Adam Sekściński Ks. dr hab. Mirosław Wróbel
I Kongres Biblijny. Warszawa 28.10.2011 Ks. dr hab. Mirosław Wróbel
Biblijne inspiracje w twórczości J. Słowackiego

W referacie zostanie ukazane życie i twórczość Juliusza Słowackiego (1809-1849) w aspekcie jego otwarcia na Biblię. Na podstawie fragmentów jego korespondencji zostanie przedstawiony stosunek poety do Pisma Świętego, sposób jego lektury i oddziaływania na twórczość literacką. Na podstawie analizy niektórych utworów Juliusza Słowackiego zostaną wyodrębnione motywy biblijne, które są charakterystyczne w różnych okresach twórczości poety. W sposób szczególny zostanie zwrócona uwaga na twórczość mistyczną (po roku 1842), w której autor ukazuje motywy genezyjskie inspirowane obrazami biblijnymi. Rozwija je zwłaszcza w utworach: Genezis z Ducha, Sen srebrny Salomei i Król Duch.

  ks. Adam Sekściński Ks. dr Stefan Radziszewski
I Kongres Biblijny. Warszawa 28.10.2011 Ks. dr Stefan Radziszewski
«Emaus to dla niej pusty dźwięk».
O podróży z marksizmu do Biblii, czyli Anny Kamieńskiej portret biblijny

Poezja Anny Kamieńskiej (1920-1986) - podobnie jak wiersze J. Lieberta, K. Iłłakowiczówny, W. Bąka, R. Brandstaettera, J. Twardowskiego, K. Wojtyły - zaliczana jest w literaturze polskiej XX wieku do kanonu liryki religijnej. Na uwagę zasługuje długa droga poetyckiej przemiany Kamieńskiej: od socrealistycznych tomików O szczęściu (1952) i Bicie serca (1954) - do wybitnych dzieł z ostatnich lat życia poetki, którym patronuje Biblia: Twarze Księgi (1982), Dwie ciemności (1984), Notatnik (t. I - wyd. 1982, t. II - wyd. 1987), Do źródeł (wyd. 1988). Przejmujący jest także zapis nawrócenia poetki (13 stycznia 1970) oraz droga „wadzenia się" z Bogiem po śmierci bliskich, która trwała przez całe życie autorki Dwóch ciemności. Kresem jej twórczości staje się poezja ciszy, „biały rękopis", w którym człowiek z pokorą odczytuje słowa Boga-Tajemnicy. To właśnie Biblia jest dla poetki księgą mądrości, przewodnikiem po drogach życia — pomiędzy wersety tej świętej księgi trzeba wpisywać swoje życie. Fascynacja tekstami biblijnymi jest u Kamieńskiej głęboka i autentyczna — poetka nie tylko pisze o Biblii, ale żyje Biblią i pisze Biblią. Stąd specyficzna definicja człowieka i kultury, które można wyczytać z twórczości Anny Kamieńskiej: człowiek to ten, który w swojej drodze do Emaus spotkał Jezusa; upadek kultury to stan, w którym ludzie biegną na oślep (nie rozpoznali Zmartwychwstałego), wykrzykując w pustkę strzępy bełkotliwego monologu, którego nikt nie słucha.