Podsumowanie Kongresu

SESJA III - Przewodniczy Ks. prof. dr. hab. Antoni Tronina

  ks. Adam Sekściński Ks. dr hab. Zdzisław Pawłowski
I Kongres Biblijny. Warszawa 28.10.2011 Ks. dr hab. Zdzisław Pawłowski
Historia Józefa egipskiego w powieści Thomasa Manna «Józefijego bracia»

Powieść Józef i jego bracia zajmuje szczególną pozycję w duchowej wędrówce Tomasza Manna. W jednym ze swoich listów wyraża on swoją fascynację historią biblijnego Józefa. Rozpoczynając pracę nad projektem powieści i w trakcie jego realizacji wyraźnie zmienia się jego postawa w stosunku do świata żydowskiego i wartości chrześcijańskich. Pisarz staje się takim czytelnikiem historii Józefa, w którym podczas lektury dokonuje się dogłębna przemiana. Wrogo nastawiony do religii w początkowym okresie życia, zwłaszcza do chrześcijaństwa w jego mieszczańsko-protestanckiej wersji, zmienia radykalnie swój stosunek podczas pracy nad powieścią, dochodząc do wniosku, że religia, przede wszystkim w jej postaci biblijnej, jest jedyną nadzieją człowieka na przyszłość. Konstruując figurę Józefa wykorzystuje kategorię historii (Geschichte) jako centralną metaforę. Jest ona zarazem jedną z najstarszych metafor samego życia i często zakłada ruch w kierunku świadomości. Stąd powieść otwiera obraz studni, będącej starożytnym symbolem duszy: „głęboka jest studnia przeszłości". Zanurzamy się w studnię, aby zbadać przeszłość i aby poszukiwać źródeł, naszego pochodzenia, gdyż Józef i jego bracia jest nie tylko opowieścią o Józefie, ale także o ludzkości.

  ks. Adam Sekściński Ks. prof. dr hab. Waldemar Rakocy
I Kongres Biblijny. Warszawa 28.10.2011 Ks. prof. dr hab. Waldemar Rakocy
Afirmacja Pawłowej nauki
o usprawiedliwieniu z wiary w «Fauście» J. Goethego i jej meandry w «Braciach Karamazow» F. Dostojewskiego

Przedmiotem wystąpienia jest kształt Pawłowej nauki o usprawiedliwieniu z wiary w Jezusa Chrystusa w dwóch ważnych w literaturze światowej dziełach, w dramacie J. Goethego Faust i w powieści F. Dostojewskiego Bracia Karamazow. Oba utwory stanowią wzorcowe próbki do zbadania powyższego zagadnienia, ponieważ są to wybitne dzieła o tematyce uwikłania się człowieka w zło. Pochodzą one ponadto z tego samego dziewiętnastego stulecia. Różni je zaś pochodzenie kulturowe i wyznaniowe, co będzie stanowiło podstawę dla końcowych wniosków. Postaram się zatem prześledzić recepcję nauki o usprawiedliwieniu z wiary w Chrystusa w religijnych postawach wybranych bohaterów Fausta i Braci Karamazow, czyli czystość owej nauki i jej ewentualne zniekształcenia, dziewiętnaście wieków po tym, jak sformułował ją i głosił apostoł Paweł.

  ks. Adam Sekściński Ks. dr Arnold Zawadzki
I Kongres Biblijny. Warszawa 28.10.2011 Ks. dr Arnold Zawadzki
Biblijne pojęcie «odkupienia» w poezji
Z. Herberta

Referat ma na celu ukazać, w jaki sposób Zbigniew Herbert w swojej poezji podchodzi do tradycji chrześcijańskiej ogólnie pojętej i do misterium paschalnego Jezusa Chrystusa, w którym zgodnie z chrześcijańską wiarą dokonało się odkupienie człowieka. Czy rzeczywiście pojęcie „odkupienia" w poezji Herberta odpowiada teologii biblijnej? W odpowiedzi na postawione pytanie autor referatu nawiąże do pięciu pasyjnych wierszy Herberta (Na marginesie procesu, Męczeństwo Naszego Pana malowane przez Anonima z kręgów mistrzów nadreńskich, Hakeldama, Rozmyślania Pana Cogito o odkupieniu, Domysły na temat Barabasza), w których odniesienia do istoty chrześcijańskiej wiary wydają się najbardziej wyraziste. Na szczególną uwagę zasługują jednak poetyckie aluzje do Biblii, dzięki którym dochodzi do głosu osobiste podejście Herberta do chrześcijańskiego przesłania.