Podsumowanie Kongresu

  Ks. dr hab. Sławomir Stasiak
I Kongres Biblijny - Warszawa 28.10.2011
Specjalnie dla www.biblia.wiara.pl

II Sesję Naukową 

Pierwszego Kongresu Biblijnego

podsumowuje

ks. dr hab. Sławomir Stasiak*

 

Ks. Adam Sekściński: Proszę o podsumowanie naukowego dorobku drugiej sesji. Jakie refleksje wzbudziły w Księdzu Profesorowi te wystąpienia – co zachwyciło, zaskoczyło?

Ks. dr hab. Sławomir Stasiak: Druga sesja była skoncentrowana przede wszystkim na malowaniu słowem, malowaniu obrazów, rycin i odzwierciedleniu  wzajemnej zależności, przenikania treści między obrazem a słowem. Szczególe ważne w tym względzie wydaje się przedłożenie ks. prof. Knapińskiego z Lublina. Natomiast ks. prof. Szymik skupił się przede wszystkim na odczytaniu obrazu w kontekście biblijnym. Referat poświęcony „Wieża z Babelu” Petera Breughla - jak to mówił ksiądz profesor Szymik. Potrójne malowane dzieło! Ksiądz profesor starał się pokazać, w jaki sposób jest w nim obecna wieloaspektowość źródeł, z których korzystał Breughel - nie tylko Biblia! Tropy prowadzą także do „Antiquitates” Flawiusza oraz analizy zapotrzebowania na pewien model malowania obrazów w XVI wieku.
Kolejne dwa wykłady były poświęcone przede wszystkim twórczości filmowej. Ks. prof. Lis z Opola, skoncentrował się na cyklu „Dekalog” Kieślowskiego. Znakomicie wskazał pewien aspekt niedowartościowania kina ze strony teologii, czy – może precyzyjniej – niewystarczającej uwagi badawczej, interpretacyjnej, poświęconej przez biblistów tej kategorii wypowiedzi artystycznej
Natomiast ks. dr Popielewski z Lublina - również odwołując się do utworów filmowych  - między innymi: Bergmana „Siódma Pieczęć” i „Legion” Stewarta, pokazał, w jaki sposób i z jaką intencją, motywy biblijne mogą być wprowadzone w dzieło filmowe. U Bergmana  treści biblijne były bardzo mocno obecne, stanowiły oś narracyjną dzieła, oddawały kontekst moralno – etyczny. Stanowiły punkt wyjścia do pogłębionej autorefleksji odbiorcy. Pozostałe filmy eksplorowały motywy biblijne  tylko i wyłącznie w sposób podporządkowany pewnej konwencji, tezie – doprowadziło to do zupełnego zdeformowania, wypaczenia, wręcz przekłamania przekazu biblijnego.

Wydaje się, że druga sesja przyniosła nam nader ciekawy wgląd we wzajemne zależności między obrazem a Biblią oraz odsłoniła niektóre sposoby korzystania z przekazu biblijnego w sztuce współczesnej – trafiającej przecież do masowego odbiorcy. Słowo rzeczywiście maluje obraz i staje się tym obrazem, a obraz - siłą rzeczy - staje się słowem.

Czy jest coś takiego, czego Księdzu Profesorowi zabrakło?

- Dyskusji, przede wszystkim dyskusji mi zabrakło. W czasie przerwy, w kuluarach, rozmowom związanym z przedłożeniami nie było końca. Szkoda, że - z konieczności - referat ks. prof. Szymika został tak bardzo skrócony. Naprawdę kapitalną rzecz wydobył ksiądz profesor (rozmawiałem z nim przez chwilę) - pokazał w jaki sposób hermeneutyka wiary ma, bo mieć musi, konieczny wpływ na interpretację, rozumienie Biblii. Zaznaczenie takiego kontekstu, w jakim Biblia powstała, a który obliguje nas w komentowaniu i wyjaśnianiu treści biblijnych. Musimy sobie w związku z tym wyraźnie uświadomić, iż często analizowane przez nas utwory artystyczne – jak się wydaje -  oparte na Biblii, mają również inne źródła, inną etiologię. Właśnie na ten aspekt ks. prof. Szymik  fantastycznie położył nacisk, ale wymuszony skrót formy, trochę ograbił nas z tej refleksji – a szkoda!

Co Księdza Profesora szczególnie zachwyciło zafascynowało w tej sesji? Jakie stwierdzenie, tezę zapamięta Ksiądz Profesor na długo?

- Muszę przyznać, że dość mocno śledzę współczesną twórczość filmową. Sam lubię różne filmy, także sensacyjne. Dlatego wdzięczny jestem ks. dr .Popielewskiemu, za zwrócenie uwagi na ogromną ilość filmów, które absolutnie wypaczają przesłanie Biblii. Wręcz tworzą z Biblii materiał wrogi człowiekowi – to zjawisko groźne, oparte na skrajnym zafałszowaniu.

*Ks. dr hab. Sławomir Stasiak:
Dr hab. nauk teologicznych (teologia biblijna) PWT we Wrocławiu,
Dr nauk teologicznych (teologia biblijna) KUL,
Lic. nauk biblijnych Papieskiego Instytutu Nauk Biblijnych w Rzymie
Wykłada teologię biblijną i egzegezę Starego i Nowego Testamentu na Papieskim Wydziale Teologicznym we Wrocławiu