Upadek w drodze na Kalwarię

Wzór klasycznego piękna
Rafael jest uważany za jednego z trzech największych (obok Leonarda da Vinci i Michała Anioła) artystów renesansu. Był nie tylko malarzem, ale również architektem. Jego twórczość malarską charakteryzuje klasyczna, staranna kompozycja, harmonijny koloryt, precyzja w oddaniu szczegółów, nastrój powagi. Obrazy Rafaela uważano w późniejszych epokach za wzór klasycznego piękna.
Artysta tworzył w Perugii, Florencji i Rzymie. "Upadek w drodze na Kalwarię" został namalowany w Rzymie, na zamówienie klasztoru benedyktynów w Palermo na Sycylii.

Malarz Madonn
Rafael zasłynął przede wszystkim jako "malarz Madonn". Matka Boża znajduje się również, wraz z Jezusem, w centrum obrazu "Upadek w drodze na Kalwarię". Artysta oparł się na ewangeliach apokryficznych (nie uznanych przez Kościół za wiarygodne i natchnione), według których Matka Boża miała zasłabnąć w chwili, gdy jej Syn upadał pod ciężarem krzyża. Taką właśnie chwilę widzimy na obrazie. Madonna wyciąga ręce w stronę Syna. Rafael przedstawia ją pełną bólu, ale jednak spokojną. Ma tu sugerować wiarę Matki Bożej w późniejsze Zmartwychwstanie Chrystusa.

Klarowna kompozycja
Obraz zaludniony jest kilkunastoma postaciami, ale mimo to nie ma wrażenia chaosu. Mistrzowska kompozycja Rafaela sprawia, że od razu wiadomo co jest ważne i gdzie ma się kierować oko widza.
Chrystus i Matka Boża mają szaty tego samego koloru, odróżniające się od pozostałych postaci. Ułatwia to skupienie uwagi na najważniejszej części przedstawienia.
Postaci z prawej strony kierują spojrzenia widzów w stronę centrum obrazu. Ważną rolę spełnia gest rzymskiego oficera na koniu, nadzorującego egzekucję. Jego ręka jest równoległa do rąk Matki Bożej. W tym samym kierunku spoglądają kobiety towarzyszące Marii.
Z kolei z lewej strony obrazu chorąży na koniu pokazuje w stronę majaczącego na horyzoncie szczytu góry, na którym widać ustawione już krzyże z dwoma złoczyńcami.