Ukrzyżowanie

„Ukrzyżowanie”- jest to obraz silnie oddziaływujący na sferę emocjonalną odbiorcy. Ostra kontrastowa wręcz nienaturalna kolorystyka i przejaskrawianie barw potęguje poczucie napięcia. Obraz jest daleki od ukazania przestrzeni i światłocienia. Zdaje się jakby wszystkie postacie były spłaszczone do jednego planu .”Ukrzyżowanie„ Noldego w przeciwieństwie do „Żółtego Chrystusa” autorstwa Paula Gauguina ukazuje wiele bólu, cierpienia, niepokoju. Twarz Chrystusa jest niezwykle umęczona, u kresu sił podobnie jak umęczone i karykaturalne są twarze niewiast przy krzyżu. Deformacja i brzydota ma na celu pokazanie głębi uczuć, jakie miotały artystę podczas malowania. Obok Zbawiciela są umieszczeni dwaj łotrzy „ A gdy przybyli na miejsce, które się zowie Kalwaria, tam ukrzyżowali jego i łotrów, jednego po prawej, a drugiego po lewej stronie ” (Łk 23,33). Spoglądając na twarz jednego z nich mamy wrażenie jakby zwracał się do Jezusa „I mówił do Jezusa: Panie, wspomnij na mnie, gdy przybędziesz do Królestwa twego. I rzekł mu Jezus: Zaprawdę powiadam tobie, dziś ze mną będziesz w raju” (Łk 23,42-43). Podczas gdy obraz bombarduje cierpieniem kobiet i osłabionego umierającego Chrystusa, w prawym dolnym rogu żołnierze rzymscy grają sobie w kości. Prawdopodobnie tą kostką rzucali również los o tunikę Jezusa „Żołnierze tedy, gdy go ukrzyżowali, wzięli szaty Jego (i podzielili na cztery części dla każdego po jednej) i tunikę. A tunika nie była szyta, ale od góry całodziana. Mówili tedy jeden do drugiego: Nie krajmy jej, ale rzućmy o nią los, czyją ma być; aby się wypełniło Pismo, które mówi: Podzielili między siebie szaty moje, a o suknię moją rzucili los. [Ps.21,19]” (J 19,23-24). Co ciekawe ich twarze są również przykre (zdeformowane) to jednak ten swoisty smutek nie odnosi się do osoby Zbawiciela, lecz bardziej co do wyniku rzucania losu o tunikę Jezusa lub gry w kości. Na obrazie artysta nie pominął napisu INRI, który świadczył o jego całej winie, przez którą został skazany na śmierć „Umieścili też ponad głową jego tytuł winy: Ten jest Jezus, król żydowski” (Mt 27, 37)


Informacja o artyście:

Emil Nolde - (właściwie Emil Hansen) przedstawiciel ekspresjonizmu. Urodził się w 1867 r. we wiosce Nolde. Już jako młody chłopak styka się z rzeźbą w drewnie. Wiele podróżował m. in. po wyspach Pacyfiku, co sprawiło, iż inspirował się sztuką prymitywną. Podczas pobytu w Berlinie przybiera nazwisko Nolde. W 1906 r. wstępuje do grupy ”Die Brucke”- jednak nie związuje się z nią na długo, po jakimś czasie odchodzi. Po przebyciu ciężkiej choroby artysta zaczyna tworzyć serię obrazów o tematyce biblijnej. Obrazy „Ukrzyżowanie” oraz „Zmartwychwstanie” nie są więc reakcją spowodowaną przez I-szą wojnę światową. Po jej wybuchu, jego prace znalazły się na wystawie „Sztuki zdegenerowanej”. Inne zaś konfiskowano i niszczono. Podczas II wojny została zburzona jego pracownia i zniszczony dorobek z zakresu grafiki. Aby zrozumieć przekaz jego obrazów trzeba zadać sobie pytanie, co to jest ekspresjonizm i jak powstał? - a więc ekspresjonizm jest kierunkiem artystycznym, który powstał na terenie Niemiec na początku  wieku. Był reakcją na ówczesne konformistyczne społeczeństwo. Słowo ekspresja z łaciny tłumaczy się jako -wyrazistość, silne oddziaływanie na emocje człowieka.
W 1905 r. Powstała w Gnieźnie grupa artystyczna „ Die Brucke” (most), którą utworzyli młodzi studenci architektury (tj. m.in. E. Heckel, E.L. Kirchner). Grupa była zapowiedzią odnowy malarstwa. Założyciele sprzeciwiali się kopiowaniu rzeczywistości. Uprawiali nie tylko malarstwo, ale również drzeworyt, litografię, rzeźbę w drewnie. Po jakimś czasie funkcjonowania, grupa przenosi się do Berlina. Konflikty, które zaczynają się pojawiać są przyczyną jej rozpadu w 1913 r.
W Monachium powstał drugi odłam ekspresjonizmu. Grupa nazywała się „Błękitny Jeździec” i należał do niej m.in. z pochodzenia Rosjanin W. Kandinsky. Grupa organizuje wystawy, które są jednak poddane ostrej krytyce.
Inspiracją dla nich jest twórczość van Gogha, P. Gauguina, fowistów, E. Muncha.
Wybuch I-szej wojny światowej rozprasza artystów oraz wywiera wielkie piętno na ekspresjonizm, który zostaje rozbity. W tym czasie naziści zorganizowali wystawę „Sztuki zdegenerowanej”, na której znalazło się wiele obrazów ekspresjonistów. Inne ich dzieła znów palono i niszczono. Sztuka była nadzwyczaj atakowana przez hitlerowców. Max Beckmann namalował „Sen”, który był obrazem straszliwych przeżyć z I wojny światowej.

Obrazy Noldego są trudne w odbiorze. Świat, który pokazuje jest głęboko pesymistyczny, dziwaczny, przykry, bolesny, karykaturalny, smutny wręcz obsesyjny. Obrazy pełne są negatywnych uczuć i przeżyć, strachu i poczucia zagrożenia. Rodziła się w nim frustracja, którą przelewał na płótno.

Magda Anioł