Czy Jezus przepowiedział Apostołom koniec świata za ich życia?

Z uważnej lektury i badania kontekstu Mt 24,32–35 jednoznacznie wynika, że termin „wszystko” z Mt 24,34 nie dotyczy wszystkiego, co opisał Jezus w Mt 24 (czyli także końca świata), lecz nawiązuje do tego samego słowa „wszystko” (znów panta) padającego w poprzedzającym go Mt 24,33, gdzie słowo „wszystko” dotyczy tylko znaków poprzedzających przyjście Jezusa („kiedy ujrzycie to wszystko, wiedzcie, że blisko jest, we drzwiach” – Mt 24,33), co dodatkowo zostało zilustrowane przypowieścią o gałązce drzewa figowego (Mt 24,32). Zburzenie Jerozolimy było jednym z tych znaków i o tym Jezus mówił w Mt 24,33, gdy rzekł „ujrzycie to wszystko”.

Konkludując zatem: słowa „nie przeminie to pokolenie, aż ujrzycie to wszystko” dotyczą w Mt wydarzeń związanych ze zburzeniem Jerozolimy w 70 roku n.e., jakie mogli ujrzeć niektórzy słuchacze Jezusa.

Również z leksykalnego punktu widzenia nic nie rozstrzyga za tym, że Jezus, mówiąc „nie przeminie to pokolenie, aż się to wszystko stanie”, na pewno miał na myśli także koniec świata. Wyżej bowiem wspomniane we fragmencie na temat pokolenia słowo panta („wszystko”) z Mt 24,34, występujące w Biblii, może zakładać wyjątki. Np. w Ef 1,22 i Hbr 2,8 czytamy, że Bóg poddał „wszystko” (panta) pod stopy Jezusa. Słowo „wszystko” (panta) nie oznacza tu jednak bezwzględnie wszystkiego, bo przecież Bóg Ojciec poddając Synowi wszystko nie poddał mu siebie, jak o tym mówi św. Paweł w innym liście (por. 1 Kor 15,28). Podam też przykłady z Ewangelii św. Mateusza, bo przede wszystkim sposób użycia tego słowa w związku z Mt 24,33 dyskutujemy. I tak w Mt 12,15 czytamy że tłumy towarzyszyły Jezusowi, a on „uzdrowił ich wszystkich (panta)”. Oczywiście wiadomo, że słowo panta nie dotyczy tu każdego jednego człowieka z tych tłumów, bo tylko niektórzy z nich potrzebowali uzdrowienia. W Mt 23,5 czytamy, iż „wszystko” (panta), co robią faryzeusze, jest na pokaz. Oczywiste jest, że były też rzeczy, których faryzeusze nie robili na pokaz, i słowo „wszystko” – panta, zakłada tu po raz kolejny wyjątki. W tym miejscu oznacza ono raczej to, że faryzeusze robili wiele rzeczy na pokaz, nie zaś dosłownie wszystko. W Mt 24,39 czytamy, że potop zmiótł „wszystkich” (apantas; por. Łk 17,27: pantas), choć wiemy, że nie wszystkich, bo przeżył przynajmniej Noe z rodziną (por. 1 P 3,20).

W Mk 11,24 Jezus mówi, że „wszystko” (panta), o co wierzący będą prosić w modlitwie, będzie im dane. Oczywiste jest, że słowo „wszystko” należy tu rozumieć względnie, bo jeśli wierzący modliliby się o coś sprzecznego z wolą Boga, to nie otrzymają tego (por. podobne użycie panta w Dz 13,22).

W Mk 13,23 Jezus mówi do uczniów, że przepowiedział im „wszystko” (panta), co oczywiście nie może być brane dosłownie i w kontekście odmowy udzielenia odpowiedzi przez Jezusa Apostołom w Dz 1,6–7 na ich pytanie o to, kiedy nastąpi „przywrócenie królestwa”, jasne jest, że Jezus nie przepowiedział im wszystkiego.

W Kol 1,28 Apostoł Paweł pisze, że wraz z innymi nauczał „każdego” (panta) człowieka, co oczywiście nie powinno być rozumiane dosłownie, bo w jego czasach nie wszyscy jeszcze słyszeli jego nauki. Podobne przypadki użycia słowa panta można mnożyć, jednak podane przykłady zupełnie wystarczą.

Warto wreszcie wspomnieć, że słowo „pokolenie” – genea z Mt 24,34 nie musi być rozumiane w sensie generacji wymierającej po określonym okresie czasu, bowiem słowo to może też oznaczać plemię czy po prostu naród żydowski (por. takie użycie słowa genea w Septuagincie w Pwt 32,20 oraz w NT: Mt 12,39.41–42.45; 16,4; 17,17; 23,36; Mk 8,12.38; 9,19; Łk 7,31; 9,41; 11,29–32.50; Dz 2,40; 13,36; Flp 2,15; Hbr 3,10) rozumiany nawet jako Żydzi żyjący na przestrzeni wszystkich dziejów^[8]. Te ostatnie znaczenie słowa pokolenie jako cały naród żydowski istniejący na przestrzeni wszystkich dziejów dobrze widać w Łk 11,50–51, gdzie winą za śmierć wielu proroków z ST Jezus obarcza „to pokolenie”. Również w Dz 8,33 i w Hbr 7,3 (por. Hbr 7,6) słowo genea („pokolenie”) i wywodzące się od niego agenealogetos zostało najwyraźniej zastosowane do rodowej linii genealogicznej przodków Jezusa, czyli do wielu pokoleń, a nie tylko do jednego (por. też Kpł 25,41; Ps 48,20 i 72,15 w Septuagincie).

Podobnie jest w Septuagincie, gdzie słowo geneas zostało użyte w Jr 10,25 na określenie narodów, na które Bóg wyleje swój gniew (por. też podobne użycie słowa genea w Septuagincie wobec narodów: Iz 61,3; So 3,9; Mdr 3,19; Ps 44,18; Lb 13,28 – genean – „naród” – zastosowane wobec Anakitów; Enach w LXX).

Zatem można przyjąć, że słowo „pokolenie” jest w ST (LXX) i NT używane wyraźnie odnośnie do wielu pokoleń razem wziętych, a także odnośnie do całego narodu żyjącego na przestrzeni wszystkich dziejów. Stąd niektórzy egzegeci w sposób uzasadniony interpretują wspomniane w Mt 24,34 „pokolenie, które nie przeminie” na zasadzie pewnej nieokreślonej liczby pokoleń Izraela jako narodu żyjącego na przestrzeni wszystkich dziejów (por. przypis do Mt 24,34 w BT). Być może rzeczywiście w takich szerokich kategoriach czasowych myślał Jezus, skoro w następnym zdaniu (Mt 24,35) rozważał nieprzemijalność swoich słów w kontekście ogromu czasu, w jakim istnieją niebo i ziemia. W zasadzie nie jest to jednak aż tak istotne, bowiem – jak wyżej już wspomniałem – wszystko wskazuje na to, że Jezus, mówiąc w Mt 24,34 o pokoleniu, które nie przeminie, miał na myśli pokolenie, które ma zobaczyć zburzenie świątyni w 70 roku. Dalej Agnosiewicz pisze:


Można przytoczyć jeszcze słowa Ewangelii Marka: „Zaprawdę powiadam wam, iż są niektórzy z tych, co tu stoją, którzy nie ukuszą śmierci, ażby ujrzeli, że królestwo Boże przyszło w mocy.” (9,1; BG)

Odpowiedź:
Nie wiem, po co Agnosiewicz wraca tu do argumentów, jakie podawał już wyżej. Również omawiałem to już wyżej i nie będę się powtarzał.


Nie wiem jak wierni czytając te słowa tłumaczą je sobie, muszą posiadać jakieś sprytne wytłumaczenie, gdyż jasno wynika z nich, że Jezus mówił o tym, iż niektórzy z żyjących w jego czasach ujrzą powtórne jego przyjście, kiedy zapanuje Królestwo Boże.

Odpowiedź:
Po o wiele głębszych analizach tekstu biblijnego niż powierzchowna analiza Agnosiewicza widać, że jak dotąd żaden z przytoczonych przez niego tekstów NT nie mówił wprost o tym, że niektórzy z żyjących w czasach Jezusa ujrzą Jego powtórne przyjście. Oddajmy znów głos Agnosiewiczowi: