Biblia Leopolity

Był to pierwszy drukowany polski przekład całego Pisma Świętego, dokonany w 1561 roku, w Krakowie na zlecenie rodziny Szarffenbergów. Źródłem przekładu była Wulgata, a dzieło dedykowano królowi Zygmuntowi II Augustowi. Wielka popularność i szybkie wyczerpanie nakładu spowodowało konieczność drugiego wydania, co było swoistym precedensem. Wydawca nie podaje autora przekładu. Wiadomo natomiast, że opracowania przekładu i wszelkich korekt podjął się ksiądz, utytułowany teolog Uniwersytetu Krakowskiego ks. Jan Nicz ze Lwowa (pseudonim Leopolita = "Lwowianin"). Stąd nazwa przekładu Biblia Leopolity lub od nazwiska wydawców Biblia Szarffenbergowska. Oryginalny tytuł przekładu brzmi: "Biblia to iest Kxięgi Stharego y Nowego Zakonu na Polski ięzyk z pilnośćią według Láćińskiey Bibliey od Kośćiołá Krześćiáńskiego powssechnego przyięthey, nowo wyłożona. W Krakowie, w Drukarni Szarffenbergerow, 1561”. Mimo faktu, że przez 38 lat była jedyną katolicką Biblią w języku polskim, nie spotkała się z wielkim uznaniem kościoła. Przyczyną była zbytnia swoboda i dowolność tłumaczenia, brak komentarzy, przestarzałe słownictwo, germanizmy, zależność od źródeł czeskich.
Wydanie całej Biblii w języku polskim było zarówno włączeniem się w nurt rozwoju literatury pięknej i naukowej okresu Odrodzenia, jak i walki z reformacją. Nowym na ów czas orężem teologów w tej walce okazał się język polski. Wyraźnie wzrastało zapotrzebowanie na słowo Boże w języku ojczystym, zarówno wśród kaznodziejów jak i wiernych. Biblia zawierała pełny przekład Starego i Nowego Testamentu.
Mimo niedoskonałości Biblia Leopolity miała znaczący wpływ na pracę nad nowym, bardzo wartościowym przekładem Pisma Świętego, którego podjął się 38 lat później jezuita Jakub Wujek.
Biblia jest bogato ilustrowana - 284 drzeworyty przedstawiające rożne epizody biblijne. Prezentacja tychże ilustracji znajduje się na stronie Federacji Bibliotek Kościelnych, zaś sama Biblia pozostaje w posiadaniu Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego.
W Niemczech, w środowiskach uniwersyteckich, prowadzony jest od wielu lat Projekt Biblia Slavica, w ramach którego dokonuje się starannych wydań reprintów m.in. polskich Biblii.
W 1989 r. w ramach projektu Biblia Slavica wykonano reedycję Biblii Leopolity.


Źródła:
E. Belcarzowa, Polskie i czeskie źródła przekładu Biblii Lopolity, Kraków 2006
Federacja Bibliotek Kościelnych FIDES :.
biblijna.strona.pl :.
Wirydarz :.