XXX NIEDZIELA ZWYKŁA - ROK B

Tekst i komentarz z Komentarza Żydowskiego do Nowego Testamentu. David H. Stern. Oficyna Wydawnicza Vocatio. Warszawa 2004

II CZYTANIE

Bo każdy kohen gadol wzięty spośród ludzi jest mianowany, aby występować w imie­niu ludu w sprawach związanych z Bogiem, aby składać dary i ofiary za grzechy. Może on odnosić się łagodnie do nieuczonych i tych, którzy błądzą, bo i on jest poddany słabości. Z powodu tej słabości musi on składać ofiary również za własne grzechy, tak samo jak za grzechy ludu. A nikt sam sobie tego zaszczytu nie powierza, lecz zostaje powołany przez Boga, tak jak Aharon.
A zatem i Mesjasz nie otoczył chwałą sam siebie, aby się stać kohenem gadolem, lecz zrobił to Ten, który rzekł do Niego: „Jesteś moim Synem, dziś stałem się Twym Ojcem".
A w innym jeszcze miejscu mówi:
„Jesteś kohenem na wieki,
aby Cię przyrównywano do Malki-Cedeka".

(Hbr 5,1-6)
 

1-10. Wśród warunków, jakie musi spełnić ko­hen gadol (najwyższy kapłan) w ramach lewickiego systemu kohanim, są zdolność do rozumienia ludu i Boże mianowanie (w. 1-4). Jeszua spełnia te wymo­gi (w. 5-10).

2-3. Lewiccy kohanim rozumieli tych, za który­mi się wstawiali, bo mieli udział w ich słabości, zarówno bowiem wstawiający się, jak i ten, za którego się wstawiał, byli grzesznikami. Jeszua nie grzeszył, ale mimo to rozumiał ludzi, bo był poddawany pokusie, tyle że jej nie uległ.

4. Zostaje powołany przez Boga, tak jak Aharon. Zob. Wyjścia 28,1nn; Kapłańska 8,1nn; Liczb 16,5; 17,5; 18,1nn; Psalm 105,26. Jego następcy również - Liczb 20,23nn; 25,10nn, podobnie jak inni o posłudze przypominającej kapłańską, np. Samuel (1 Samuela 6,3nn).

5. Dziś stałem się Twym Ojcem. Zdaniem F.F. Bruce'a (The Epistle to the Hebrews, ad loc.) sło­wa te odnoszą się do „dnia intronizacji Mesjasza - dnia, gdy Najwyższy publicznie ogłosił, że wywyższył ukrzyżowanego Jezusa jako »i Pana, i Chrystusa« (Dz 2,36)". Ale zob. też 1,5zK i Dz 13,33-34zK - w obu tych miejscach cytuje się ten sam fragment z Psalmu 2.

6. Aby Cię przyrównywano, często tłumaczone „według porządku", jak gdyby istniał jakiś po­rządek/zakon kapłanów, którego Malki-Cedek był założycielem. Nie taki jest sens tych słów.
Malki-Cedek (Melchizedek; to hebrajskie imię znaczy: „mój król jest sprawiedliwością") pojawia się po raz pierwszy w Księdze Rodzaju 14,18 jako kapłan El Eliona (Najwyższego Bo­ga) i król Szalemu, utożsamianego z Jeruszalaim (zob. Żm 7, l -4). W judaizmie jednakże władza królewska i kapłaństwo to dwie oddzielne funk­cje. Pierwszym królem był Saul, syn Kiszą; po nim przyszedł Dawid i od tego czasu wszyscy królowie J'hudy pochodzili z domu Dawida (Je­szua również). Z drugiej strony, ród kapłański biegł od brata Moszego - Aharona. Dlatego u Zachariasza 6,13 mowa od dwóch osobach; z kontekstu wynika, że muszą to być: król Zorobabel (z domu Dawida) i Jozue, kohen hagadol (potomek Aharona). Jeszua ma być przyrów­nywany do Malki-Cedeka, bo połączył w jed­nej osobie dwa urzędy - żydowskiego kapłana i żydowskiego króla. Wygląda na to, że autor listu dokonuje chiddusz (nowej interpretacji), prezentując koncepcję króla i kapłana w jednej osobie. Joseph Shulam wykazał jednak, że znaj­dujący się pośród Zwojów znad Morza Martwe­go dokument znany jako 11Q Melch (11Q13) w sposób wyjątkowy w całej wczesnej literaturze żydowskiej prezentuje wizerunek Malki-Cede­ka bardzo podobny do tego, jaki ukazuje autor nowotestamentowego Listu do Żydów mesja­nicznych (Hebrajczyków). Fakt ten przemawia na korzyść tezy niektórych badaczy, że autorowi Listu do Żydów mesjanicznych, kimkolwiek był (zob. 1,1K), znana była Wspólnota z Qumran i jej idee. O Psalmie 110 - zob. 1,13K.
 

EWANGELIA

Przybyli do Jericha, a gdy Jeszua wraz ze swymi talmidim i wielkim tłumem odcho­dził z Jericha, ślepy żebrak Bar-Timaj (syn Timaja) siedział przy drodze. Kiedy usłyszał, że to Jeszua z Naceret, zaczął krzyczeć: „Jeszuo! Synu Dawida! Zlituj się nade mną!". Wie­lu sarkało na niego i kazało, żeby siedział cicho, ale on tym głośniej wołał: „Synu Dawida! Zlituj się nade mną!". Jeszua zatrzymał się i powiedział: „Przyprowadźcie go tu!" Za­wołali do ślepca: „Odwagi! Wstań! Wzywa cię!" Zrzuciwszy okrycie, zerwał się i pod­szedł do Jeszui. „Co chcesz, abym dla ciebie zrobił?" - zapytał Jeszua. Ślepiec powiedział Mu: „Rabbi, spraw, abym znowu mógł widzieć". Jeszua rzekł mu: „Idź! Twoja ufność cię uzdrowiła". Od razu odzyskał wzrok i poszedł za Nim drogą.

(Mk 10, 46-52)
 

47. Syn Dawida - tytuł mesjański. Woła­jąc w ten sposób, Bar-Timaj uznał w Jeszui Mesjasza. Zob. Mt 1,1K na temat Syna Dawida oraz Mt 20.29-30K na temat samego incydentu.