Męka Pańska

Jezus — Mesjasz i Syn Człowieczy

Powiedzieliśmy, że Jezus ukazany jest w Markowym opisie męki jako Sprawiedliwy, cierpiący za niesprawiedliwych. Ale — jeśli już mówimy o tytułach — w czasie procesu najwyższy kapłan pyta, czy Jezus jest Mesjaszem, a On sam odpowiada, że owszem... Wcześniej zabraniał uczniom o tym mówić — wspominaliśmy o tzw. sekrecie mesjańskim, jednak tu ten sekret jakby się kończy...

Jasne. To akurat jest logiczne... Wcześniej Jezus nie chciał, by ewentualne publiczne ogłoszenie Go mesjaszem zostało zniekształcone błędnym wyobrażeniem mesjasza, jakie wtedy mieli jeszcze uczniowie — mesjasza politycznego czy społecznego... I oto finał Ewangelii! Teraz prawda okazała się w całej pełni. Jezus stoi bezbronny, słaby i zaraz zostanie skazany na śmierć. Teraz widzimy, o jakim Mesjaszu mowa w Ewangelii. Teraz nic nie stoi już na przeszkodzie, by powiedzieć to wprost...

A jednak dla niektórych nadal musiało to być szokujące. Najwyższy kapłan, słysząc odpowiedź Jezusa, rozdziera szaty...

Tak, ale w przywołanym fragmencie jest coś więcej. Pozwól, że zacytuję Ewangelię. Najwyższy kapłan zapytał Go ponownie: „Czy Ty jesteś Mesjasz, Syn Błogosławionego?” Jezus odpowiedział: „Ja jestem. Ujrzycie Syna Człowieczego, siedzącego po prawicy Wszechmocnego i nadchodzącego z obłokami niebieskimi” (Mk 14,61-62). Jezus nie mówi: Ja jestem Mesjaszem, tylko: Ja jestem. Gdyby powiedział, że jest mesjaszem, reakcja kapłana prawdopodobnie nie byłaby taka gwałtowna i radykalna — nie rozdzierałby szat. A dlaczego to zrobił? Dlaczego słowa Jezusa uznał za bluźnierstwo przeciw Bogu Najwyższemu? Ponieważ Ja jestem (gr. ego eimi) jest wyrażeniem, którym w greckiej Biblii tłumaczy się imię Boga: Jestem, który Jestem (por. Wj 3,14).

Czyli można powiedzieć, że ewangelista składa wyznanie wiary w mesjańskość i Bóstwo Jezusa. Czy tak?

Uważam, że jest to coś niesamowitego... Mówimy o opowiadaniu, które jest najstarszym spisanym opowiadaniem o Jezusie, najstarszą tradycją. Z tego wynika, że od najdawniejszych czasów chrześcijanie w opisach wydarzeń paschalnych umieszczali świadectwo swej wiary w Bóstwo Chrystusa — tajemnicę, która najpełniej objawiła się właśnie w krzyżu i Zmartwychwstaniu. Popatrz teraz na kompozycję literacką tej części Ewangelii...

  Ze schematu wynika, że rozdarcie szat przez najwyższego kapłana nawiązuje do rozdarcia zasłony przybytku. Czy możesz to wyjaśnić?

Rozdarcie szat w Starym Testamencie jest gestem symbolicznym — reakcją na bluźnierstwo przeciw Bogu. Ale wg zasad Prawa ten gest był zabroniony dla kapłanów.