I.1. Święta Anna

Wielkość cnót i szlachetność obyczajów św. Anny poznajemy po owocach jej życia. Zapewne i w jej sercu zrodziła się żarliwa modlitwa na wzór modlitwy Anny, matki Samuela, która w ciszy świątyni podejmowała dialog z Bogiem. Kantyk Anny jest pieśnią uwielbienia. Zawiera on duchowość Starego Przymierza, którą można wyrazić słowami: Sławić Boga ze czcią (1 Sm 2,1-10). Cała Biblia podkreśla pierwszeństwo Boga, Jego wolę udzielania się i dawania człowiekowi. Odpowiedzią człowieka na taką wolę Boga jest sławienie Go ze czcią. Anna sławi Boga i dziękuje Mu od pierwszego wiersza kantyku: Raduje się me serce w Panu, moc moja wzrasta dzięki Panu…” (1 Sm 2,1). Jednak istota tej pieśni znajduje się w wierszu 8: Z pyłu podnosi biedaka, z barłogu dźwiga nędzarza, by wśród możnych posadzić, by dać mu tron zaszczytny… Przez wieki kobiety żydowskie powtarzały ten kantyk. Podejmuje go również Maryja w Magnifikat, gdy i Ona śpiewa: […] raduje się duch mój w Bogu, moim Zbawcy (1,47) oraz Strąca władców z tronu, a wywyższa pokornych (1,52).
Uwielbienie biblijne – jak uczy kard. Martini – zawiera dwa momenty:
- poznanie, że Bóg jest wielki i uczynił wielkie rzeczy;
- uznanie, że Bóg okazał swe dzieła w kimś biednym i bez zasług. Te dwa momenty zespalają się w jedną całość zarówno w Kantyku Anny, jak i w Kantyku Miriam, a także określają istotę innych pieśni oraz pokrewnych Psalmów (por. Samuel, s. 48).
Może dostrzeżenie ludzi prostych, biednych i rozmodlonych w kantyku Anny zaważyło na rozwoju kultu św. Anny Samotrzeciej na górze Chełmskiej na Śląsku Opolskim (od XV w.), chociaż ślady początków jej kultu sięgają VI w. W Konstantynopolu czczono Annę w kościele pod jej wezwaniem, na Zachodzie kult ten rozwija się od VIII w. w Prowansji, Neapolu, Bretanii, a później w sanktuariach zwanych odtąd jako Annaberg w Saksonii, Haltern w Westfalii, Mariazell w Styrii oraz na Górze Św. Anny na Śląsku Opolskim.
Kiedy w 1980 roku z okazji 500-lecia istnienia sanktuarium stanął na tej „Górze modlitwy” i „Górze nadziei” Jan Paweł II, powiedział znamienne słowa: „Wpatrując się w tę figurę św. Anny, która trzymając na swym ręku Chrystusa i Jego Matkę jest symbolem i łączniczką pokoleń, jest patronką wychowania i życia rodzinnego […]. Przychodzicie [tu] w wiarą wyrażoną w słowach psalmu: «Podniosłem oczy ku górze, skąd mi przychodzi zbawienie» […]. Niech wszystkie następujące po sobie pokolenia, w różnych czasach i w zmieniających się warunkach wyrażają w swoim życiu tę samą prawdę o miłości Boga do człowieka, o Wcieleniu Syna Bożego, który przyszedł na świat w ludzkiej rodzinie, o płynącej stąd godności człowieka, jego wielkości w oczach Bożych i zadaniach na miarę jego powołania; zadaniach, które wyrażają się przede wszystkim w miłości” (LG III, s. 1356).