I.4. Święta Katarzyna

Najstarsze teksty biograficzne Passio z VI/VII w. oraz Passio Ecaterinae virginis Dei z VIII/IX w. utrzymują, że Katarzyna pochodziła z królewskiego rodu i jako osiemnastoletnia chrześcijanka umacniała w wierze swoich współbraci podczas prześladowań cesarza Maksencjusza. Była osobą wszechstronnie wykształconą i niezwykle odważną. Podjęła się publicznej apologii (obrony) prawd wiary wobec retorów pogańskich wskazanych przez cesarza. Dysputa zakończyła się nawróceniem niektórych z nich na chrześcijaństwo. Dalsze opisy dodają kolejne szczegóły z jej życia. Za odmowę złożenia ofiary bożkom pogańskim i odrzucenie propozycji korzystnego małżeństwa Katarzyna została skazana na więzienie i tortury (łamanie kołem), a w końcu na śmierć przez ścięcie głowy. Według legendy ciało Świętej aniołowie zanieśli na górę Synaj, co prawdopodobnie dotyczy przeniesienia jej relikwii do monastyru i bazyliki NMP na Synaju w czasie najazdów arabskich w VII/VIII w. (EK t. 8, 986). Również kościół parafialny katolików obrządku łacińskiego w Betlejem poświęcony jest aleksandryjskiej męczennicy. Codziennie ojcowie franciszkanie, opiekujący się tą świątynią, udają się w procesji z kościoła św. Katarzyny do Groty Narodzenia i innych kaplic podziemnych, odmawiając odpowiednie modlitwy.
Greckie słowo martyrein oznacza zarówno „świadectwo” jak i „męczeństwo” i nie jest to zbieżność przypadkowa. Dawanie świadectwa prawdzie może prowadzić niekiedy nawet do śmierci męczeńskiej. Przekonała się o tym Święta z Aleksnadrii.
Ewangelia Marka mówi o warunkach naśladowania Jezusa Chrystusa. Mistrz z Nazaretu świadom, że taka droga wymaga heroizmu nie narzuca jej uczniom, lecz proponuje: Jeśli ktoś chce pójść za Mną… Chodzi więc o osobistą, wolną i odpowiedzialną decyzję!
Wybór drogi chrześcijańskiej, czyli akceptacja określonych zasad etycznych, stylu postępowania i doktryny wiary (por. Dz 9,2; 18,25n; 19,9.23; 20,4.14.22), pociąga za sobą pewne konsekwencje (warunki). Są nimi:
- zaparcie [się] samego siebie,
- wzięcie [swojego] krzyża,
- i naśladowanie [Chrystusa].
Pierwszy warunek mówi o zakwestionowaniu dotychczasowego stylu życia i zasad, które nie są zgodne z nowym przykazaniem (przykazaniem miłości). Kto wybiera Chrystusa, wybiera wspólnotę życia z Nim. A z tym wiąże się podjęcie dwóch kolejnych konsekwencji, które Jezus określa jak „wzięcie swego krzyża” i „naśladowanie”. Należy je rozumieć – wyjaśnia S. Haręzga – w wymiarze zewnętrznym, jako zaakceptowanie wszelkich trudności, cierpień, poniżenia i prześladowania, a nawet śmierci za przynależność do Chrystusa, jak również w wymiarze wewnętrznym, jako przyjęcia Jego Ewangelii i radykalne życie według niej w zwyczajnej codzienności. Zarówno jednak zaparcie się samego siebie, jak i wzięcie krzyża musi być powiązane z wytrwałym pójściem za Jezusem (por. Jezus i Jego uczniowie, Lublin 2006, 214n).