W otoczeniu cnót

  Vincenzo Catena „Chrystus wręczający klucze św. Piotrowi” olej na desce, ok. 1520 Muzeum Prado, Madryt
To klasyczna scena ilustrująca zapisane w Ewangelii według św. Mateusza zdanie wypowiedziane przez Zbawiciela do Piotra: „I tobie dam klucze do królestwa niebieskiego; cokolwiek zwiążesz na ziemi, będzie związane w niebie, a co rozwiążesz na ziemi, będzie rozwiązane w niebie” (Mt 16,19). Zaskakujące jest jednak to, że Jezusowi i Piotrowi towarzyszą – zamiast pozostałych apostołów – trzy młode kobiety. Piotr otrzymuje od Chrystusa dwa klucze: złoty i srebrny. To nawiązanie do herbu papieskiego, w którym skrzyżowane są takie właśnie klucze.

Tradycyjnie tłumaczy się, że klucz srebrny daje moc wiązania i rozwiązywania na ziemi, a złoty – w niebie. Trzy kobiety towarzyszące Piotrowi są postaciami alegorycznymi, oznaczającymi trzy cnoty Boskie (tzw. teologalne). Miłość ubrana jest w białą suknię, wiara w czerwoną, a nadzieja w zieloną. Umieszczając je na obrazie, artysta przypomina, że cnoty te pochodzą z daru łaski Bożej, przyjętego przez osobę wierzącą. Według Tomasza z Akwinu, dzięki cnotom teologalnym głównym celem człowieka jest królestwo Boże. Nadzieja wprowadza ten cel w wolę człowieka. Miłość sprawia, że wola człowieka kocha królestwo Boże. Wiara zaś powoduje, że człowiek poznaje królestwo Boże swym intelektem.

Dlatego trzy cnoty wspierają na obrazie Piotra, otwartego na łaskę Boga i gotowego przyjąć klucze do Jego królestwa. Widzimy, jak Nadzieja wręcz popycha apostoła, by przyjął od Chrystusa dar, który przecież jest nie tylko wyróżnieniem, ale także ogromną odpowiedzialnością. Wiara, Nadzieja i Miłość sprawią, że Piotr właściwie będzie pełnił misję powierzoną mu przez Zbawiciela – wydaje się nam mówić artysta.