Judyta i Holofernes

Dramatyczna opowieść ze Starego Testamentu
Temat obrazu został zaczerpnięty z Księgi Judyty, wchodzącej w skład Starego Testamentu. Wojska asyryjskie, pod dowództwem Holofernesa oblegały izraelskie miasto Betulia, które było już bliskie poddania się z uwagi na straty wśród obrońców i głód. Miasto zostało uratowane przez Judytę, wdowę po Manassesie.
Odziana w bogate szaty Judyta udała się do obozu asyryjskiego. Holofernes przyjął ją w swoim namiocie i nakazał przygotować ucztę. Judyta pozostała w namiocie Holofernesa, a gdy ten zasnął, obcięła mu mieczem głowę. Wojsko asyryjskie, pozbawione wodza, zmuszone było odstąpić od oblężenia.
Tintoretto namalował chwilę tuż po zabiciu wodza. Judyta nakrywa jego zwłoki leżące na łóżku, a jej służąca chowa głowę zabitego do torby. Zakrwawiony miecz leży na podeście łóżka.
Na stole leży jeszcze zastawa, a także zbroja wodza. Przez okno widać obóz wojsk asyryjskich.

Ruch i dynamika
Tintoretto nazywany jest czasem weneckim Rubensem. Potrafił bowiem w mistrzowski sposób malować sceny dramatyczne i dynamiczne. Śmiało stosował skróty perspektywiczne. "Judytę i Holofernesa" zdynamizował stosując linie ukośne, podobnie jak czynili to później malarze barokowi (linie pionowe i poziome, stosowane w kompozycjach statycznych, dominowały w renesansie). Dlatego jego twórczość zaliczana jest do manieryzmu, stylu przejściowego między renesansem i barokiem.
W "Judycie i Holofernesie" ciała wszystkich postaci są przechylone ukośnie w lewo. Linie te równoważone są przez prawą nogę klęczącej służącej, prawą rękę Holofernesa i ręce Judyty, skierowane ukośnie w prawą stronę.
Stwarza to wrażenie ruchu i dynamiki.

Mistrz koloru
Jak wszyscy malarze weneccy, Tintoretto mistrzowsko operował barwą. Dla jego twórczości charakterystyczne są przesycone różnymi kolorami cienie, co widać także na tym płótnie.
Scenę oświetla światło z lewej strony, którego źródło jest niewidoczne.
Artysta podpisał swój obraz, jego sygnatura znajduje się na podeście łóżka.