Hebraica na Wielki Post

Przez miasto...

  Hieronymus Bosch (PD) „Ilekroć krzyżujemy winnego wyszukujemy najbardziej znane ulice, gdzie wielu może ujrzeć skazańca, aby ogarnęła ich trwoga” Według rzymskiego prawa wyrok stawał się prawomocny natychmiast i z reguły był wykonywany bezpośrednio po jego ogłoszeniu. Namiestnik przekazuje więc Jezusa oddziałowi egzekucyjnemu zaraz po osądzeniu. Ze słów: „wzięli Jego szaty i podzielili na cztery części, dla każdego żołnierza po części” (J 19,23) można wnioskować, że oddział liczył co najmniej czterech (bo tylu prawdopodobnie zostało pod krzyżem) żołnierzy i jednego setnika. W tym przypadku chodzi przypuszczalnie – jak to już zostało wspomniane wcześniej – o Syryjczyków, Samarytan lub Palestyńczyków, W każdym razie o zaciekłych wrogów Żydów, którym sprawiało radość ich torturowanie i zabijanie.

Jak czytamy w Ewangeliach, Jezus nie jest jedynym, który tego piątku ma być ukrzyżowany. Wprawdzie według Miszny (Sanh VI 4) tylko jeden przestępca dziennie mógł być skazany i stracony, lecz u Rzymian, którzy od 30 roku rządzą w Palestynie, masowe egzekucje nie są rzadkością.

Wbrew potocznym wyobrażeniom, człowiek skazany na śmierć musiał zanieść na miejsce straceń nie cały krzyż, a jedynie poprzeczną jego belkę zwaną „patibulum”. Była ona albo swobodnie zarzucona na ramię, albo – by wykluczyć możliwość ucieczki – przywiązywano ją mocnymi powrozami do rozłożonych ramion. Właściwy pal lub słup pozostawał wbity na stałe w miejscu straceń i był wielokrotnie używany.

Rzym – mimo, że w pozostałych prowincjach postępowano inaczej – ze względu na żydowskie uczucia, zezwolił aby skazańcy w Judei byli ubrani podczas prowadzenia na miejsce straceń. Ewangelie podają, że szaty Jezusa zostały rozdzielone wśród żołnierzy dopiero po ukrzyżowaniu.

Nie wiadomo dokładnie jaką drogą szli skazańcy i żołnierze na Golgotę. Ewangelie milczą na ten temat – pozostają zatem jedynie przypuszczenia. Zakładając, że Piłat wydaje wyrok w pałacu Heroda to początek owej drogi rozpoczyna się na północno-zachodnim krańcu Jerozolimy. Odległość stąd do Golgoty wynosi w linii prostej około 250 do 300 metrów – niewiele więcej w linii biegnącej zaułkami i bocznymi uliczkami. Jednakże pójście nimi nie byłoby zgodne z rzymskimi zwyczajami.

Kwintylian, autor rzymski zmarły ok. 96 r., pisze: „Ilekroć krzyżujemy winnego wyszukujemy najbardziej znane ulice, gdzie wielu może ujrzeć skazańca, aby ogarnęła ich trwoga”
Józef Flawiusz relacjonuje, że Cezar wysyła w Celera w pętach do Jerozolimy, a tam „zostaje wydany na tortury, wleczony przez miasto, następnie ścięty”
Kasjusz Dion informuje natomiast o przestępcy, którego przed egzekucją prowadzono „przez sam środek Forum”

Rzymianie wykorzystywali więc egzekucje, aby odstraszyć wszystkich tych, którzy myśleli o buncie. Można zatem z dużym prawdopodobieństwem założyć, że podobnie było w to piątkowe popołudnie, w które niezliczone rzesze pielgrzymów z całego imperium tłoczyły się w mieście. Pochód z trzema skazańcami przechodził mniej lub bardziej okrężną drogą przez główne ulice północno-zachodniej części Górnego Miasta, przypuszczalnie najpierw w kierunku wschodnim, przez dzisiejszą dzielnicę armeńską, aż do obwodnicy biegnącej w kierunku północ-południe, kończącej się przy Bramie Ogrodów w środku pierwszego muru.
Większość drogi przebiegała przez dzielnicę bogatych, gdzie w luksusowych i wspaniałych willach mieszkali między innymi arcykapłani i starsi, którzy doprowadzili do skazania Jezusa na śmierć. Ulice są tutaj wytyczone na planie szachownicy, proste i szerokie – najlepiej nadające się do różnego typu demonstracji.
Po przejściu Bramy Ogrodów skręcając w prawo dochodziło się do dawnego kamieniołomu, w którego północnej części wznosiła się skała zwana Golgota.

 

• CAŁOŚĆ
• ADWENT
• OKRES BOŻEGO NARODZENIA
• OKRES ZWYKŁY
• WIELKI POST
• OKRES WIELKANOCNY