WIELKI WTOREK

Tekst i komentarz z Komentarza Żydowskiego do Nowego Testamentu. David H. Stern. Oficyna Wydawnicza Vocatio. Warszawa 2004

EWANGELIA

Powiedziawszy to, Jeszua, głęboko udręczony w duchu, oznajmił: "Doprawdy! Powiadam wam, że jeden z was mnie wyda". Talmidim wpatrywali się jeden w drugiego, całkowicie zaskoczeni - kogo mógł mieć na myśli? Jeden z talmidim, ten, którego Jeszua kochał szczególnie, zajmował miejsce blisko Niego. Szim'on Kefa dał mu więc znak i powiedział: "Zapytaj, o kim On mówi". Oparłszy się o pierś Jeszui, zapytał Go: "Panie, kto to jest?" Jeszua odrzekł: "To ten, któremu podam ten kawałek macy, kiedy zanurzę go w misie". I zanurzył w misie kawałek macy, i podał go J'hudzie Ben-Szim'onowi z K'riot. Kiedy tylko J'huda wziął ten kawałek macy, wszedł w niego Przeciwnik. "Co masz zrobić, rób szybko!" - powiedział mu Jeszua. Ale nikt przy stole nie zrozumiał, czemu mu to powiedział. Niektórzy sądzili, że ponieważ J'huda odpowiada za wspólną kasę, Jeszua każe mu: "Kup to, czego potrzebujemy na święto", albo też każe mu dać coś ubogim. Gdy tylko J'huda wziął kawałek macy, wyszedł, a była noc. Kiedy J'huda wyszedł, Jeszua powiedział: "Teraz Syn Człowieczy został uwielbiony, a Bóg został uwielbiony w nim. Jeśli Syn uwielbił Boga, sam Bóg uwielbi Syna, i uczyni tak nie zwlekając. Dzieciątka, będę z wami już tylko niedługo. Będziecie mnie szukać, a jak powiedziałem Judejczykom: »Tam, gdzie ja idę, nie możecie przyjść«, mówię to teraz i wam". Szim'on Kefa powiedział do Niego: "Panie, dokąd Ty idziesz?" Jeszua odparł: "Tam, dokąd idę, nie możesz teraz za mną pójść, ale później pójdziesz". "Panie - powiedział do Niego Kefa - czemu nie mogę teraz pójść za Tobą? Oddam życie za Ciebie!" Jeszua odrzekł: "Oddasz za mnie życie? Rzeczywiście! Powiadam ci, zanim kogut zapieje, wyprzesz się mnie trzy razy".

(J 13,21-33.36-38)

23. Jeden z talmidim, ten, którego Jeszua kochał szczególnie. To Jochanan, autor tej Ewangelii. Zob. 19,26-27zK; 21,20

26. Kawałek macy, gr. psōmion - "mały kawałek chleba". Na podstawie Mt 26,17.23; Mk 14,1.12.20 i Łk 22,1.7 wiadomo nam, że ten kawałek chleba był przaśny.

Zanurzę go w misie, być może w misie z charosetem albo marorem (zob. Mt 26,23K). Maror - "gorzkie zioła", które podczas nabożeństwa paschalnego mają przypominać gorycz izraelskiej niewoli w Egipcie, dobrze oddają charakter również i tej sytuacji.

29. Jak zauważyłem w 18,28K, zdaniem niektórych badaczy Jochanan podaje inną datę Ostatniej Wieczerzy niż Ewangelie synoptyczne. Opinię tę uzasadniają m.in. w ten sposób, że gdyby był to posiłek sederowy, jak mówią Synoptycy (ale zob. sugestia w Mt 26,2K, w myśl której był to se'udat-sijum), to nikt by nie sądził, że [...] Jeszua każe J'hudzie: Kup to, czego potrzebujemy na święto. Oto trzy argumenty za takim stanowiskiem, wraz ze wskazaniem ich słabych stron. (1) Argument: Halacha zabrania transakcji finansowych w szabbat i święta. Obalenie: Prawo ustne w znanej nam dziś postaci nie było jeszcze skrystalizowane w czasach Jeszui. (2) Argument: Sklepy musiały zatem być zamknięte, nie można by więc nigdzie niczego kupić. Obalenie: Jeśli argument (1) nie daje się obronić, to argument (2) również. Według komentarza C. H. Lenskiego, St. John's Gospel, sklepy zamykano 13 dnia nisan (dzień przed Pesach), ale otwierano na całą noc 14 nisan, kiedy trwały przygotowania do chagigi następnego poranka (zob. 18,28K); nie podaje on jednak źródła tej informacji. (3) Argument: Jeśli był to już Erew-Pesach ("wigilia Paschy"), to za późno było, żeby kupować to, co do niej potrzebne. Obalenie: Polecenie mogło dotyczyć zrobienia zakupów na pozostałe siedem dni święta, a nie na seder.

30. A była noc. Ponuro brzmiące słowa, o wadze i symbolicznej i dosłownej. Por. 9,4-5; 12,46; Łk 22,53.

37. Kefa, jak zwykle w gorącej wodzie kąpany (np. w. 8-9), składa tę pochopną obietnicę, o której mowa też w Mt 26,33-34; Mk 14,29-30; Łk 22,33-34.

------------------------------------

J'huda Ben-Szim'on z K'riot - Judasz syn Szymona Iskarioty
maca - chleb przaśny
Szim'on Kefa - Szymon Piotr
talmidim - uczniowie