Wideo na niedzielę
Wierność lepsza niż podarki
Na 4 Niedzielę Adwentu C z cyklu "Wyzwania".
więcej »
Wprowadzenie do Listu św. Pawła do Galatów
Jest to fragment książki "Komentarz do Listu św. Pawła do Galatów" :. , który zamieszczamy dzięki uprzejmości i zgodzie Wydawnictwa WAM.
Przypisy:
[1] Pod względem ilości słów w poszczególnych listach sytuacja wygląda następująco: Rz - 7094; 1 Kor - 6807; 2 Kor - 4448; Ga - 2220; Ef- 2425 (zob. R. MORGENTHALER, Statistik des neutestamentlichen Wortschatzes, Ziirich 1992,4, 164).
[2] Na ten temat por. F. VOUGA, An die Galater (Handbuch zum Neuen Testament, 10), Tübingen 1998,9-10.
[3] Więcej na ten temat por. U. BORSE, Der Briefan die Galater (RNT 9), Regensburg 1984, 7; F. MUSSNER, Der Galaterbrief (HTK.NT 9), Freiburg 1988, 1-3; H.D. BETZ, Der Galaterbrief Ein Kommentar zum Briefdes Apostels Paulus an die Gemeinde in Galatien, München 1988, 34-35.
[4] Z teorią południowo-galacką wystąpił jako pierwszy J.J. SCHMIDT (Prolusio de Galatis, ad quos Paulus litteras misit, 1748) a po nim J.P. MYNSTER, Einleitung in den Briefan die Galater, Copenhagen 1825; por. H.D. BETZ, Der Galaterbrief, 38-39; F. VOUGA, An die Galater, 10-11. Mocno propagował ją W.M. RAMSAY, w St. Paul the Traveller and the Roman Citizen, London 18973 lub The Cities of St. Paul, London 1907 [Grand Rapids 1949]); V. WEBER, (Die Adressaten des Galaterbriefes: Beweis der reinsudgalatischen Theorie, Ravensburg 1900) oraz W. MICHAELIS, Einleitung in das Neue Testament, Bern 19613,183-187.
[5] Por. F. MUSSNER, Der Galaterbrief, 3-5; H.D. BETZ, Der Galaterbrief, 39 a także K. LÓNING, Lukas - Theologe der von Gott gefuhrten Heilsgeschichte (Lk, Apg) , [w:] J. SCHREINER, G. DAUTZENBERG, Gestalt und Anspruch des Neuen Testaments, Wurzburg 1969,200-228.
[6] Zob. np. HIERONIM, Commentarius in epistulam ad Galatas, (PL 26.357). Na temat hellenizacji Galatów zob. np. C. SCHNEIDER, Kulturgeschichte des Hellenismus, München 1967, 810-814.
[7] Zob. np. H. SCHLIER, Der Briefan die Galater, Góttingen 19654,16.
[8] Por. U. SCHNELLE, Einleitung in das Neue Testament, Góttingen 1994,120-123 a także H. SCHLIER, Der Briefan die Galater, 16; U. Borse, Der Briefan die Galater, 8; F. MUSSNER, Der Galaterbrief, 8-9.
[9] Takie stanowisko reprezentuje np. U. BORSE, Der Briefan die Galater, 8; W. EGGER, Galaterbrief, Philipperbrief, Philemonbrief, Würzburg 1985, 8.
[10] Tak uważa np. G. LUDEMANN, Paulus, der Heidenapostel, Góttingen 1977,125; F. MUSSNER, Der Galaterbrief, 9; inaczej zaś sądzi U. BORSE, Der Briefan die Galater, 9.
[11] Zob. U. BORSE, Der Standort des Galaterbriefes, Koln 1972, oraz por. U. BORSE, Der Briefan die Galater, 9-17; F. MUSSNER, Der Galaterbrief, 9-11 a także E. SZYMANEK, List do Galatów. Wstęp - przekład z oryginału - komentarz, Poznań 1972, 28-29. Wśród egzegetów nie brak również zwolenników teorii, że list został napisany w Efezie; np. H. SCHLIER, Der Briefan die Galater, 18, czy H.D. BETZ, Der Galaterbrief, 38.
[12] Na temat tych i innych jeszcze hipotez oraz ich autorów i propagatorów zob. np. H. SCHLIER, Der Briefan die Galater, 19-24; E. SZYMANEK, List do Galatów, 23-27; W. EGGER, Galaterbrief, 8.
[13] Zob. np. W. MARXSEN, Einleitung in das Neue Testament, Gütersloh 1964, 49-56.
[14] Por. W. EGGER, Galaterbrief, 8.
[15] F. MUSSNER, Der Galaterbrief, 25.
[16] Por. W. EGGER, Galaterbrief, 8.
[17] Por. M. ZERWICK, DerBriefan die Galater, Düsseldorf 1964,11-12; A. YANHOYE, La lettera ai Galati II, Roma 19973, 2-3.
[18] Por. M. ZERWICK, DerBriefan die Galater, 12.
[19] Por. M. ZERWICK, DerBriefan die Galater,12; E. SZYMANEK, List do Galatów, 34; A. YANHOYE, La lettera ai Galati, 4.213-223.
[2] Na ten temat por. F. VOUGA, An die Galater (Handbuch zum Neuen Testament, 10), Tübingen 1998,9-10.
[3] Więcej na ten temat por. U. BORSE, Der Briefan die Galater (RNT 9), Regensburg 1984, 7; F. MUSSNER, Der Galaterbrief (HTK.NT 9), Freiburg 1988, 1-3; H.D. BETZ, Der Galaterbrief Ein Kommentar zum Briefdes Apostels Paulus an die Gemeinde in Galatien, München 1988, 34-35.
[4] Z teorią południowo-galacką wystąpił jako pierwszy J.J. SCHMIDT (Prolusio de Galatis, ad quos Paulus litteras misit, 1748) a po nim J.P. MYNSTER, Einleitung in den Briefan die Galater, Copenhagen 1825; por. H.D. BETZ, Der Galaterbrief, 38-39; F. VOUGA, An die Galater, 10-11. Mocno propagował ją W.M. RAMSAY, w St. Paul the Traveller and the Roman Citizen, London 18973 lub The Cities of St. Paul, London 1907 [Grand Rapids 1949]); V. WEBER, (Die Adressaten des Galaterbriefes: Beweis der reinsudgalatischen Theorie, Ravensburg 1900) oraz W. MICHAELIS, Einleitung in das Neue Testament, Bern 19613,183-187.
[5] Por. F. MUSSNER, Der Galaterbrief, 3-5; H.D. BETZ, Der Galaterbrief, 39 a także K. LÓNING, Lukas - Theologe der von Gott gefuhrten Heilsgeschichte (Lk, Apg) , [w:] J. SCHREINER, G. DAUTZENBERG, Gestalt und Anspruch des Neuen Testaments, Wurzburg 1969,200-228.
[6] Zob. np. HIERONIM, Commentarius in epistulam ad Galatas, (PL 26.357). Na temat hellenizacji Galatów zob. np. C. SCHNEIDER, Kulturgeschichte des Hellenismus, München 1967, 810-814.
[7] Zob. np. H. SCHLIER, Der Briefan die Galater, Góttingen 19654,16.
[8] Por. U. SCHNELLE, Einleitung in das Neue Testament, Góttingen 1994,120-123 a także H. SCHLIER, Der Briefan die Galater, 16; U. Borse, Der Briefan die Galater, 8; F. MUSSNER, Der Galaterbrief, 8-9.
[9] Takie stanowisko reprezentuje np. U. BORSE, Der Briefan die Galater, 8; W. EGGER, Galaterbrief, Philipperbrief, Philemonbrief, Würzburg 1985, 8.
[10] Tak uważa np. G. LUDEMANN, Paulus, der Heidenapostel, Góttingen 1977,125; F. MUSSNER, Der Galaterbrief, 9; inaczej zaś sądzi U. BORSE, Der Briefan die Galater, 9.
[11] Zob. U. BORSE, Der Standort des Galaterbriefes, Koln 1972, oraz por. U. BORSE, Der Briefan die Galater, 9-17; F. MUSSNER, Der Galaterbrief, 9-11 a także E. SZYMANEK, List do Galatów. Wstęp - przekład z oryginału - komentarz, Poznań 1972, 28-29. Wśród egzegetów nie brak również zwolenników teorii, że list został napisany w Efezie; np. H. SCHLIER, Der Briefan die Galater, 18, czy H.D. BETZ, Der Galaterbrief, 38.
[12] Na temat tych i innych jeszcze hipotez oraz ich autorów i propagatorów zob. np. H. SCHLIER, Der Briefan die Galater, 19-24; E. SZYMANEK, List do Galatów, 23-27; W. EGGER, Galaterbrief, 8.
[13] Zob. np. W. MARXSEN, Einleitung in das Neue Testament, Gütersloh 1964, 49-56.
[14] Por. W. EGGER, Galaterbrief, 8.
[15] F. MUSSNER, Der Galaterbrief, 25.
[16] Por. W. EGGER, Galaterbrief, 8.
[17] Por. M. ZERWICK, DerBriefan die Galater, Düsseldorf 1964,11-12; A. YANHOYE, La lettera ai Galati II, Roma 19973, 2-3.
[18] Por. M. ZERWICK, DerBriefan die Galater, 12.
[19] Por. M. ZERWICK, DerBriefan die Galater,12; E. SZYMANEK, List do Galatów, 34; A. YANHOYE, La lettera ai Galati, 4.213-223.
aktualna ocena | |
głosujących | |
Ocena |
bardzo słabe |
słabe |
średnie |
dobre |
super |
Quizy
- Quiz: Historia biblijnych patriarchów
- Quiz: Jak dobrze pamiętasz biblijna prehistorię?
- Quiz wielkanocny
- Jak dobrze znasz Nowy Testament? (2)
- Jak dobrze znasz Stary Testement? (2)
- Quiz: Jak dobrze znasz Ewangelię Marka?
- Quiz: Jak dobrze znasz Stary Testament?
- Quiz: Czy znasz Nowy Testament?
- QUIZ: Co wiesz o Bożym Narodzeniu?
