Grzech i pokuta w pismach apostolskich

Dwa przykłady kary jeszcze surowszej niż wyłączenie ze wspólnoty wiernych przytaczają Dzieje Apostolskie: jest to kara śmierci zesłana na Ananiasza i Safirę (Dz 5,1-11) oraz klątwa rzucona na Szymona Czarnoksiężnika (8,18-24). Wykroczenie Ananiasza i Safiry, jakkolwiek pojmowałoby się sens całego opowiadania, polegało na ich dobrowolnym odłączeniu się od Boga. Jak mówi tekst, pozwolili zamieszkać szatanowi w swoich sercach (5,3). Sami dobrowolnie odwrócili się od Boga. Klątwa na Szymona Czarnoksiężnika spadłą za to, że jego serce nie było prawe wobec Boga. Ponieważ wszystko, co planował Szymon, znajdowało się tylko w sferze planów, istniała możliwość darowania tego grzechu: „Proś Pana, a może ci odpuści Twój zamiar” (8,22).

Nie od razu też należało uciekać się do wydawania wyroków potępienia. Paweł Apostoł doradza: „Bracia, a gdyby komu przydarzył się jaki upadek, wy, którzy pozostajecie pod działaniem Ducha, w duchu łagodności sprowadźcie takiego na właściwą drogę” (Ga 6,1).

W 1 Tm 1,19-20 czytamy: „Niektórzy odrzuciwszy je [proroctwa] ulegli rozbiciu we wierze; do nich należy Hymenajos i Aleksander, których przekazałem szatanowi, ażeby się oduczyli bluźnić”. Wyrok brzmi, co prawda surowo, ale kara ma charakter wyraźnie czasowy i leczniczy: „żeby się oduczyli bluźnić”. Podobnie brzmi polecenie z 2 Tm 2,25-26: „z łagodnością pouczać wrogo usposobionych, bo może Bóg da im kiedyś nawrócenie do poznania prawdy i może oprzytomnieją i wyrwą się z sideł diabła, żywcem schwytani przez niego, zdani na wolę tamtego”.

Tak więc widzimy, że stosowana w pierwotnym Kościele kara wyłączenia ze wspólnoty wobec zatwardziałych grzeszników ma spełniać funkcje z jednej strony profilaktyczne wobec tych, którzy nie upadli i skłaniające do pokuty i nawrócenia tych, którzy zgrzeszyli. Pan Jezus mówi: „Jeśli nie będziecie pokutować wszyscy podobnie zginiecie” (Łk 13,3). Nie jest najwznioślejsza motywacja do nawrócenia, ale w odniesieniu do niektórych ludzi skuteczna. Skoro nie odczuwają tęsknoty za Bogiem, niech ich odstrasza od złego przynajmniej wizja kary.