Małżeństwo - Pisma i Prorocy

Który z tekstów Pism, czy też Proroków może stanowić zapowiedź wezwania do budowy więzi małżeńskich na fundamencie wartości religijnych?

W bardzo przejmujący sposób kwestia opierania małżeństwa na wartościach religijnych została przedstawiona w Księdze Tobiasza na kanwie opisanych w niej przygód jednego z bohaterów - Tobiasza młodszego. Jego wybranką miała zostać Sara - córka Reguela z Ekbatant w Medii. Wcześniej próbowano ją siedmiokrotnie wydać za mąż, jednakże za każdym razem małżeństwo Sary kończyło się nagłą śmiercią męża. Jak podał autor Księgi Tobiasza, przyczyną zgonów był zły duch Asmodeusz. Służące jednak złośliwie przyczynę śmierci mężów przypisywały Sarze. Było to bolesne doświadczenie dla Sary z dwóch powodów. Po pierwsze, gdyż było to niesłuszne oskarżenie; po drugie, że stając się wdową w noc poślubną nie mogła cieszyć się potomstwem. W tradycji zaś dawnego Izraela niepłodność, niemożność posiadania potomstwa przez kobietę była postrzegana jako hańba, czy też stan niełaski. Stąd też w przypływie desperacji Sara postanowiła nawet odebrać sobie życie (zob. Tb 3,7-9). W decydującej chwili opamiętała się jednak, mając świadomość, że wszelkie trudne sprawy należy polecić Bogu, aby On sam je rozwiązał (zob. Tb 3,10). W swej modlitwie zatem wyraziła prośbę, ażeby albo Bóg odebrał jej życie, albo wysłuchał ją w ciężkim położeniu (zob. Tb 3,15). Jak zaznaczył autor Księgi Tobiasza, jej modlitwa została wysłuchana, gdyż został posłany przez Boga anioł Rafał, aby

„uleczyć (...) Sarę córkę Raguela, aby ją dać Tobiaszowi, synowi Tobiasza, za żonę i odpędzić od niej złego ducha Asmodeusza” (Tb 3,17).

Śledząc opis wydarzeń przestawionych w Księdze Tobiasza, można zauważyć, że Bóg tak pokierował losami Tobiasza młodszego, że ten mając spełnić misję ojca - Tobiasza starszego, dotarł do miejsca zamieszkania Sary. Mimo obaw Tobiasz zdecydował się poślubić Sarę. Wspólne pożycie małżeńskie, jak zaznaczył autor Księgi Tobiasza, rozpoczęli od gorliwej modlitwy:

„Rodzice wyszli i zamknęli drzwi od sypialni. Tobiasz podniósł się z łóżka i powiedział do niej: «Wstań, siostro, módlmy się i błagajmy Pana naszego, aby okazał nam miłosierdzie i ocalił nas». Wstała i ona i zaczęli się modlić i błagać, aby dostąpić ocalenia. I zaczęli tak mówić: «Bądź uwielbiony, Boże ojców naszych...” (Tb 8,4-5).

Bardzo wymowna jest treść tej modlitwy, zwłaszcza jeden z jej fragmentów:

 „A teraz nie dla rozpusty biorę tę siostrę moją za żonę, ale dla związku prawego. Okaż mnie i jej miłosierdzie i pozwól razem dożyć starości!” (Tb 8,7).

Z historii Sary i Tobiasza wynikają dwa przesłania. Po pierwsze, oboje młodzi swoje życie małżeńskie, jego losy powierzyli Bogu na modlitwie. Widać tutaj ich wielkie zaufanie Bożej Opatrzności. Po drugie, co widać wyraźnie w świetle słów modlitwy, Tobiasz i Sara decydując się na małżeństwo, uczynili to z czystych pobudek: „nie dla rozpusty (...), ale dla związku prawego” (Tb 8,7). W tym kontekście pojawiają się dwa kluczowe greckie wyrażenia. Pierwsze z nich to porneía, mające znaczenie: „prostytucja, nierząd, rozpusta, cudzołóstwo, bałwochwalstwo”. Stwierdzenie Tobiasza, iż oú dià porneía - „nie dla rozpusty” wziął Sarę za żonę, wyraża prawdę, że ich związek nie jest oparty na ludzkich, egoistycznych żądzach, ale opiera się na solidnym fundamencie. Tę prawdę wyraża natomiast druga fraza: ep̕ alētheías - „na prawdzie”.  W tym kontekście pojawia się termin alētheía, który posiada następuje znaczenia: „prawda, prawdziwość, rzeczywistość, szczerość, prawdomówność”. W Biblii Hebrajskiej jego odpowiednikiem jest termin ̕ěmeṯ - „pewność, stałość, wierność, prawda”. W tradycji biblijnej posiada on bogate znaczenie teologiczne. W odniesieniu do człowieka i jego relacji z Bogiem „prawda” określa zasadniczą postawę wierności wobec Boga (zob. Oz 4,1). „Prawda” u ludzi oznacza zatem ich wierność przymierzu z Bogiem oraz nakazom Prawa otrzymanego od Boga. „Postępować/chodzić w prawdzie” jest równoznaczne z wiernym zachowywaniem Bożych nakazów (zob. 1 Sm 12,24; 1 Krl 2,4; 3,6; 2 Krl 20,3; Tb 3,5. 13,6; Ps 26,3; Iz 38,3). W relacjach międzyludzkich termin „prawda”  pojawia się często we frazie: „czynić dobro i prawdę” (zob. Rdz 47,29; Joz 2,14), która opisuje życzliwość i lojalność, czy też - ujmując innymi słowy - wierność w dobroci. Jak widać, za każdym zrazem termin „prawda” odnosi się do postawy wierności, albo wobec Boga, albo wobec drugiego człowieka. Stwierdzenie Tobiasza, iż małżeństwo ich będzie opierać się na prawdzie, oznacza wprost, że jego fundamentem będzie wierność nakazom Bożego Prawa, a także wierność względem siebie.