Droga anielska

W duchowości katolickiej duże znaczenie ma motyw drogi czy też wędrowania. Wystarczy wspomnieć o pielgrzymowaniu do przeróżnych lokalnych sanktuariów, do Rzymu bądź do Ziemi Świętej. Temat ten jest głęboko zakorzeniony również w Biblii. W istocie Boży plan zbawienia sytuuje się na drodze rozpoczynającej się od wyjścia pierwszych rodziców z Edenu, na którego progu Bóg ustawił cherubina z płonącym mieczem.

Chrześcijaństwo ukierunkowuje człowieka, pielgrzyma na tej ziemi, w stronę wyższego wymiaru. Święta Teresa z Ávili opisuje życie jako „Boską podróż”. W Liście do Hebrajczyków ojców i matki ludu Bożego autor określił jako „obcych i gości na tej ziemi” (por. Hbr 11, 13). Zachowane są świadectwa sięgające V wieku mówiące o chrześcijańskich pielgrzymach udających się do Jerozolimy, aby odwiedzać święte miejsca, w których Jezus spędził ostatnie chwile swojego ziemskiego życia. Wielu pielgrzymów, wracając z Ziemi Świętej, zlecało malarzom lub rzeźbiarzom przedstawienie wydarzeń męki, aby podtrzymać żywą pamięć o nich. Stąd musiało wziąć początek nabożeństwo znane jako droga krzyżowa, polegające na rozważaniach niektórych wydarzeń męki Jezusa na Kalwarii. To dawne nabożeństwo zyskało nowy bodziec do rozwoju w epoce wypraw krzyżowych, między XII a XIV wiekiem, kiedy to z pewnym prawdopodobieństwem można było odtworzyć drogę przebytą przez Jezusa ulicami świętego miasta. Początkowo droga krzyżowa nie była uregulowana sztywnymi zasadami, gdyż należała do sfery kultu prywatnego. Dopiero w połowie XV wieku w sztuce ludowej południowych Niemiec zaczęły pojawiać się pierwsze jednorodne, cykliczne przedstawienia Męki w siedmiu stacjach. Ale dopiero w 1700 roku władze kościelne ustaliły liczbę stacji na czternaście oraz wydarzenia, które miały zostać na nich uwiecznione. Każdej stacji odpowiada kolejne wydarzenie męki: niektóre są zaczerpnięte z Ewangelii, inne – takie jak upadek pod krzyżem bądź spotkania z matką oraz z Weroniką – mogły prawdopodobnie zaistnieć, ale my znamy je z przekazów tradycji. Droga krzyżowa stała się nabożeństwem odprawianym szczególnie w piątki Wielkiego Postu.

Z biegiem wieków zaczęto wymyślać również inne „drogi”, na przykład drogę światła, odprawianą przede wszystkim w okresie wielkanocnym, która na czternastu stacjach pozwalała głęboko przeżywać Zmartwychwstanie Chrystusa, czy też drogę pokoju, odprawianą zwłaszcza w okresie Adwentu i Bożego Narodzenia. Podczas czternastu stacji, w których jest mowa o podróży Świętej Rodziny z Nazaretu, pierwsze sześć stacji przypomina oczekiwanie na narodziny Jezusa; siódma i ósma są poświęcone narodzeniu Jezusa, a ostatnie sześć wyjaśnia skutki tych narodzin dla nas.

Napisałem ten długi wstęp na temat drogi krzyżowej oraz innych dróg – światła i pokoju – gdyż dzięki temu łatwiej będzie mi wyjaśnić, dlaczego wymyśliłem drogę anielską. Od lat już podejmuję wysiłki, aby szerzyć właściwy kult aniołów, zgodnie z tym, co podają Pismo Święte oraz tradycja katolicka. Dzisiaj taki rodzaj apostolatu jest potrzebny bardziej niż kiedykolwiek wcześniej.

Droga anielska jest nabożeństwem opartym na czternastu stacjach zaczerpniętych z Pisma Świętego (osiem pochodzi ze Starego Testamentu, sześć z Nowego), aby w towarzystwie aniołów przeżywać nasze ziemskie pielgrzymowanie do niebieskiego Jeruzalem.

I stacja: Bóg stwarza zastępy anielskie

II stacja: św. Michał Archanioł pokonuje Lucyfera

III stacja: anioł prowadzi Mojżesza do ziemi obiecanej

IV stacja: aniołowie ukazują się Jakubowi we śnie

V stacja: anioł pomaga Eliaszowi

VI stacja: anioł Rafał towarzyszy Tobiaszowi

VII stacja: anioł uwalnia trzech młodzieńców z pieca ognistego

VIII stacja: anioł uwalania Daniela z jaskini z lwami

IX stacja: archanioł Gabriel zwiastuje Maryi

X stacja: aniołowie ukazują się pasterzom w Betlejem

XI stacja: anioł pociesza Jezusa w ogrodzie Getsemani

XII stacja: anioł ogłasza niewiastom zmartwychwstanie Jezusa

XIII stacja: anioł uwalnia apostołów z więzienia

XIV stacja: triumf św. Michała Archanioła oraz dobrych aniołów przy końcu czasów

Celem drogi anielskiej jest przedstawienie biblijnych postaci (Mojżesza, Jakuba, Eliasza, Tobiasza, Daniela, Maryi, Piotra i innych), które z anielską pomocą w pełni przeżywały swoje powołanie do bycia przyjaciółmi Boga. Za pośrednictwem tego nabożeństwa pragnę zachęcić każdego chrześcijanina do wzywania pomocy św. Michała i Aniołów Stróżów jako naszych towarzyszy podróży.

Drogę anielską można odprawiać w każdy wtorek – dzień przeznaczony w tradycji dla kultu potężnego Michała Archanioła. Podobnie jak podczas drogi krzyżowej niesiony jest krzyż, tak podczas drogi anielskiej można nieść płonącą pochodnię, natomiast drugi ministrant mógłby nieść wizerunek św. Michała.

Pomysł niesienia płonącej pochodni jako symbolu anielskiego przyszedł mi do głowy podczas lektury autobiografii św. Teresy z Ávili, która pisze o swoim mistycznym spotkaniu z duchem niebieskim:

Widziałam anioła, tuż obok mnie po lewej stronie, w formie cielesnej […]. Nie był duży, ale drobny, bardzo uroczy, jego oblicze [było] tak rozpalone, że wydawał się [należeć] do tych bardzo wzniosłych aniołów, którzy, jak się wydaje, cali płoną. […] Widziałam go [trzymającego] w dłoniach długą złotą strzałę, a na samej końcówce jej grotu zdawał się [żarzyć płomyk] ognia. Zdawało mi się, że on kilkakrotnie zanurzał ją w moje serce […] a mnie pozostawiał całą rozpaloną wielką miłością Boga .

O duchach anielskich napisał również św. Bonawentura z Bagnoregio – mianowicie że płoną one „dziwnym ogniem zdolnym dosięgnąć Boga i rozpalić dusze wybranych” .

Pierwsza droga anielska powstała w Oazie św. Michała przy parafii Santa Maria Nova w Salerno, w Kampanii; została wykonana w terakocie przez artystów Ritę D’Acunto i Santego Ianniello. W 2004 roku mediolańskie wydawnictwo Gribaudi opublikowało książkę o drodze anielskiej, dzięki czemu całe Włochy mogły poznać to nowe nabożeństwo. W 2006 roku wydawnictwo Bénédictines opublikowało tłumaczenie drogi anielskiej na język francuski, a w 2013 roku wydawnictwo Segno z Udine wydało „Krótką drogę anielską” w skróconej, podstawowej wersji, pozwalającej na szybsze odprawianie tego nabożeństwa.

Ponownie widzimy tu moc świętych aniołów Bożych!

*

Powyższy tekst jest fragmentem książki "Najpiękniejsze modlitwy do aniołów". Autor: ks. Marcello Stanzione. Wydawnictwo: Esprit.