Zgłębić sens Łukaszowej Ewangelii

Ukazały się kolejne tomy wydawanego przez dominikańskie wydawnictwo „W drodze”  Katolickiego komentarza do Pisma Świętego.  Do Ewangelii według św. Łukasza i do Ewangelii wg świętego Jana. O tej drugiej w najbliższym czasie, dziś parę słów o pierwszej :) Bo nie sposób tej pozycji nie zauważyć.

Ewangelia według św. Łukasza przez lata była – i ciągle chyba jest – uważana za szczególnie przydatną w ewangelizacji. To ta właśnie dzieło św. Łukasza najczęściej i najchętniej wydawane było jako osobny tomik i zalecane jako lektura dla tych, którzy chcieli poznać Jezusa. To na jego podstawie powstał najbardziej chyba znany film ewangelizacyjny, „Jezus”. I nie ma się co dziwić. Łukasz miał zacięcie historyka. A historię przedstawia się i przyjmuje dzisiejszemu odbiorcy najłatwiej. Poza tym to właśnie ten ewangelista najmocniej eksponuje Boże miłosierdzie, przytaczając gdzie indziej nie występujące przypowieści o zagubionej drachmie i o synu marnotrawnym. Dla poranionych różnorakimi grzechami – ważny akcent. Trudno jednak przy jej lekturze oprzeć się wrażeniu, że w tej właśnie Ewangelii Jezus stawia swoim uczniom najwyższe wymagania. I właściwie nie ma się czemu dziwić. Świetny biblista, nieżyjący już kardynał Carlo Martini,  uważał, że o ile dzieło Marka jest Ewangelią stojącego przed wyborem Chrystusa i przygotowującego się do chrztu katechumena, a dzieło Mateusza Ewangelią Kościoła , wprowadzająca już ochrzczonego w życie wspólnoty, o tyle opowieść Łukasza jest Ewangelią ewangelizatora, głosiciela dobrej nowiny. Dość oczywistym jest, że ewangelizator, nauczyciel wiary musi dla Chrystusa poświęcić więcej.

Koncepcja o Ewangelii dla ewangelizatora wyraża się między innymi w strukturze dzieła, które świetnie przedstawił autor tego tomu Katolickiego Komentarza do Pisma Świętego. Jezus jest w niej w „w drodze”. Pomijając opowieści dotyczące Jego dzieciństwa rozpoczyna On swoją działalność w Galilei, w synagodze w Nazarecie, czyli w swoich rodzinnych stronach. I tam rozgrywa się pierwsza (pomijając wstępne) część dzieła Łukasza. Potem rusza do Jerozolimy. Jest Ewangelizatorem wędrującym. Potem, w trzeciej części jest u celu swojej podróży, w Jeruzalem. Tam  w końcu zostaje zabity i tam zmartwychwstaje. W Ewangelii Marka droga Jezusa jest drogą każdego ucznia. W dziele Łukasza jest w bardziej drogą każdego ewangelizatora, który trudząc się nad głoszeniem dobrej nowiny musi stoczyć wiele potyczek. Nie tylko z niechętnymi Jezusowi, ale też z samym sobą. By w końcu dojść do celu – kresu ziemskiego życia i zmartwychwstania.

Trzeci tom Katolickiego komentarza do Pisma Świętego niewątpliwie bardzo pomaga zgłębić treść tej Ewangelii. Jego autor, podobnie jak poprzednicy, w kwestiach dyskusyjnych unika jednoznacznego opowiedzenia się za jedną tylko opinią. Rzeczowo przedstawia wszystkie (ważniejsze), ostrożnie waży racje. W samym komentarzu do tekstu chyba częściej niż autorzy poprzednich tomów zatrzymuje się nad znaczeniem słów, wskazuje na skojarzenia z innymi tekstami, zwłaszcza starotestamentalnymi. Ale bez przesady: wprawdzie unika płycizn, powierzchownego traktowania tekstu, nie rzuca jednak czytelnika na głębokie wody komentarzy ściśle naukowych, których autorzy mają tendencję do takiego analizowania drobiazgów, że gubi się gdzieś główne przesłanie tekstu :)

Tom zawierający komentarz do Ewangelii według św. Łukasza ma też oczywiście wszystkie inne zalety tomów poprzednich. Prócz komentarza – wskazanie nawiązań do innych ksiąg Starego i Nowego Testamentu, informację o użyciu danego fragmentu w Katechizmie Kościoła Katolickiego oraz o wykorzystaniu w lekcjonarzu –  który tom, który dzień w roku liturgicznym. Zawiera też, gdy to potrzebne, informacje dotyczące kontekstu historycznego i kulturowego sceny, pomagające zrozumieć tekst Ewangelii. No i oczywiście zawiera też rozważania i zastosowania praktyczne dla danego fragmentu tekstu. Wszystko to sprawia, że udostępnione polskiemu czytelnikowi przez ojców dominikanów dzieło może być naprawdę bardzo pożyteczne.

Pablo T. Gadenz, Ewangelia według św. Łukasza. Katolicki komentarz do Pisma Świętego, W drodze, Poznań 2020.