Fragment pracy magisterskiej "Obraz Chrystusa Pana i Nauczyciela w J 13, 1-20. Studium egzegetyczno-teologiczne." , który zamieszczamy za zgodą Autora.
Wersety 6-10 przez Boismard’a zostały zaliczone do warstwy późniejszej, ale zawierają wyrażenia należące do „stylu janowego”, m.in. οὖν jako partykuła łącząca, Σίμων Πέτρος, ἀπεκρίθη καὶ εἶπεν, λέγει αὐτῷ, Οὐ μὴ… εἰς τὸν αἰῶνα, ἀπεκρίθη αὐτῷ, Ἐὰν μὴ … οὐκ, λέγει αὐτῷ … Κύριε, οἶδας i ἄρτι[36].
Wojciechowski w swojej analizie tekstu stwierdził, że dwukrotne powtórzenie Κύριε w podanych wersetach ze względu na charakter chrystologiczny i częste użycie go przez Jana, może odwoływać się do wersetu 13 tegoż rozdziału i dlatego też może należeć do pierwotnej redakcji[37]. Wysuwa ponadto tezę, że dialog Jezusa z Piotrem jest „dawniejszego pochodzenia opracowanym potem redakcyjnie” i dotyczył on również, od samego początku, czynności obmycia nóg.
Odpowiedź Jezusa zawarta w wersecie 7 zawiera dwie konstrukcje εγο...συi συ ουκ οἶδας, które nie są typowymi konstrukcjami dla Jana, ale są analogią do zestawienia εγο... υμειςiυμεις ουκ οἴδατε.
Według M. Wojciechowskiego widoczny jest również związek między wersetem 7 a końcem 12 i początkiem 17. Wersety skupiają uwagę na czyn, jaki został dokonany i na zrozumienie go[38].
Terminy użyte w wersecie 10a dotyczące obmycia są inne niż w wersecie 7. Tam obmycie określone zostało terminem νιπτω, a w analizowanym wersecie λουω(obmywać się[39]). Jeden jak i drugi termin określają czynność obmywania[40]. Na tej podstawie można stwierdzić, że perykopa nie pochodzi z jednego źródła, ale jest wynikiem pracy redakcyjnej[41].
W analizowanej perykopie znajdują się trzy terminy określające czynności rytualne, są nimi: καθαρὸς[42] (w. 10), νιπτω (ww. 4.5) i λουω (ww. 4.5). Określenia te nie były tylko określeniami biblijnymi, ale również były stosowane w życiu codziennym[43].
W historii egzegezy zauważyć można również dyskusje na temat dodatku „oprócz nóg”[44], w wersecie 10, do wypowiedzi Jezusa[45]. Taką wątpliwość ma również R. Bartnicki, który zastanawiał się, czy dodatek „tylko nogi” należał do pierwotnego tekstu[46].
---------------------------------------------------------
[36] Por. M. Wojciechowski, Czynności…, dz. cyt., s. 175.
[37] Por. M. Wojciechowski, Czynności…, dz. cyt., s. 175.
[38] w. 7: Jezus mu odpowiedział: «Tego, co Ja CZYNIĘ, ty teraz nie rozumiesz, ale później będziesz to wiedział»; w. 12b: rzekł do nich: «Czy rozumiecie, co wam UCZYNIŁEM?; w. 17: Wiedząc to będziecie błogosławieni, gdy według tego będziecie POSTĘPOWAĆ.
[39] λουω, w: Popowski, s. 370.
[40] Te czynności są inne νιπτωjest określeniem obmycia, tzn. umyć, a λουω– myć.
[41] Por. M. Wojciechowski, Czynności…, dz. cyt., s. 177.
[42] καθαρὸς, w: Popowski, s. 305.
[43] Por. M. Wojciechowski, Czynności…, dz. cyt., s. 177.
[44] Pierwotne pochodzenie tego dodatku potwierdzają, jak już zostało to podane w paragrafie 2. 1. Krytyka tekstu J 13, 1-20, p66, syrs, p, copbomsorazgeo.Podani świadkowie tekstu nie należą do najważniejszych, dlatego też można uznać go za dodatek późniejszy, który miał podkreślić, wytłumaczyć gest Jezusa.
[45] J 13, 10: Wykąpany nie potrzebuje się myć, bo cały jest czysty. W zdaniu tym występuje paralelizm syntaktyczny, a sformułowanie „oprócz nóg” nie pasuje do stwierdzenia cały jest czysty.
[46] Por. R. Bartnicki, Ewangeliczne opisy Męki …, w: SzB3, s. 130.
aktualna ocena | |
głosujących | |
Ocena |
bardzo słabe |
słabe |
średnie |
dobre |
super |