Mądrość nie jest kochana

Nie inaczej jest w tym, co zowie się troską o dobro wspólne. Czyli polityką. Dziwnie znajome wydają się dylematy Koheleta:

Spokojne słowa mędrców więcej znaczą
niż krzyk panującego wśród głupców.
Lepsza jest mądrość od narzędzi wojennych,
lecz jeden grzesznik popsuć może wiele dobrego.
Nieżywa mucha zepsuje naczynie wonnego olejku.
Bardziej niż mądrość, niż sława zaważy trochę głupoty.
 

Ileż to wojen wyniknęło z tego, że władca lub jego zausznicy, unosząc się honorem uznali, że sprawy może naprawić jedynie rozlew krwi? A przecież dla zwykłych ludzi wojna to tragedia. Bo wraz z nią, niezależnie od ostatecznego wyniku,  zawsze kroczą głód, niepewność, zniszczenie i śmierć. W zdecydowanej większości wypadków nie warto. Ale choć mądrość – czyli roztropne kierowanie sprawami – jest „ważniejsza od narzędzi wojennych” czasem bardziej niż ona zaważy trochę głupoty. Ot, jedno słowo, jeden wrogi gest za dużo…

Czytam dalej, zdumiony przenikliwością Koheleta i niezmiennością ludzkiej natury.

Serce mędrca zwraca się ku prawej stronie,
a serce głupca ku lewej.
Nawet gdy głupiec idzie drogą, brakuje mu rozwagi
i mówi o każdym: «To głupiec».

Kohelet żył tysiące lat temu, więc nie wyciągam zbyt daleko idących wniosków z jego tezy o sercu skłaniającym się ku prawej lub ku lewej stronie. Wiem, że chodziło mu o prawość i nieprawość; o to że mędrzec szuka prawdziwego dobra, a głupi knuje dla  doraźnych zysków. Uśmiecham się jednak, gdy czytam o głupcu, któremu brakuje rozwagi i wszystkich wokół nazywa głupcami. Ponad dwadzieścia lat życia w demokracji już mnie nauczyło, że radykalizm i stawianie nawet drobiazgów na ostrzu noża nie przynoszą zwykłym obywatelom  żadnych zysków. Tylko skąd takie rzeczy wiedział żyjący w autokracji Kohelet?