Przekłady biblijne

Heksapla

Mówiąc o przekładach, należy powiedzieć o dziele Orygenesa, który nie tyle dokonał przekładu, co raczej recenzji już istniejących przekładów[5]. Dzieło Orygenesa powstało w Cezarei Palestyńskiej w latach 220-245. Było to 50-tomowe dzieło, w którym Orygenes zestawił synoptycznie w sześciu kolumnach (stąd nazwa „Biblia hexapla” czyli sześcioraka):

I kolumna tekst hebrajski Biblii w wersji oryginalnej,

II kolumna tekst hebrajski Biblii w transkrypcji greckiej,

III kolumna przekład Aquili,

IV kolumna przekład Symmacha,

V kolumna LXX,

VI kolumna przekład Teodocjona.

Do Księgi Psalmów były dwie dodatkowe kolumny zawierające przekłady zwane Quinta i Sexta. Kolumna V zawierała tekst LXX z pierwszym w dziejach „aparatem krytycznym”, Orygenes bowiem użył w tej kolumnie pewne znaki: obol (/), jeśli tekst grecki był obszerniejszy od hebrajskiego; jeśli zaś krótszy wpisywał tłumaczenie greckie na ogół z Teodocjona zaznaczając asteryskiem (*) początek tekstu. Na końcu obu rodzajów tekstu umieszczał półobol.

Niestety Heksapla Orygenesa nie została nigdy w całości przepisane i spłonęła w czasie najazdu arabskiego w 638 r. Ocalały tylko odpisy pojedynczych ksiąg ze wszystkimi kolumnami greckimi oraz pełne odpisy kolumny V, tzw. Septuaginty heksaplarnej, które posiadamy w odpisach w komentarzach Ojców greckich. Odpisy tekstu heksaplarnego zawierają kodeks Colbertino-Sarravianus z V wieku i kodeks Chisianusza z X wieku.