Dekret o nauczaniu i głoszeniu

6. W gimnazjach publicznych, w których jeszcze nie zarządzono tak za­szczytnych i najbardziej potrzebnych ze wszystkich pozostałych wykładów, zostaną ustano wionę, za sprawą pobożności i miłości najbardziej religijnych książąt i władz publicznych, w celu obrony i wzrostu wiary katolickiej oraz zachowania i rozwoju zdrowej nauki. Gdzie zaś byłyby raz ustanowione, a po­tem zaniedbane, zostaną odnowione.

7. Aby pod pozorem pobożności nie rozsiewano bezbożności, święty so­bór postanawia, że nikogo nie należy dopuszczać do tego rodzaju urzędu wykładowcy, publicznego ani prywatnego, kogo wcześniej nie sprawdzi w za­kresie życia, obyczajów i wiedzy oraz nie zaakceptuje biskup miejsca. Za­sada ta nie dotyczy wykładowców w klasztorach mniszych.

8. Wykładający Pismo Święte publicznie w szkołach oraz uczniowie w nich studiujący, będą w pełni cieszyć się i używać wszystkich przywile­jów w korzystaniu z dochodów prebend i beneficjów, przyznanych na mocy prawa ogólnego^[6], również gdy nie będą tam obecni.

Rozdział 2
O głoszących słowo Boże i kwestorach jałmużny^[7]

9. Skoro rzeczypospolitej chrześcijańskiej nie mniej niezbędne od naucza­nia jest głoszenie Ewangelii, a także stanowi ono główny obowiązek biskupów^[8], święty sobór postanawia i zarządza, że wszyscy biskupi, arcybiskupi, prymasi i inni prałaci Kościoła są osobiście obowiązani do głoszenia świętej Ewangelii Jezusa Chrystusa, jeżeli nie istnieją ku temu żadne słuszne przeszkody.

10. Gdyby natomiast zdarzyło się, że biskupi oraz inni z wyżej wymienio­nych osób będą mieć słuszną przeszkodę, wtedy przyjmą odpowiednich mę­żów do wypełniania tych zbawiennych obowiązków głoszenia Ewangelii, zgod­nie z przepisami podanymi przez sobór generalny^[9]. Gdyby zaś zaniedbali wypełnienia tego zarządzenia, wtedy będą podlegać surowej karze.

11. Archiprezbiterzy, proboszczowie oraz duchowni parafialni i inni, zaj­mujący się duszpasterstwem, którzy w jakikolwiek sposób posiadają kościoły, będą osobiście lub w razie słusznej przeszkody za pomocą innych odpowied­nich osób karmić powierzony sobie lud zbawiennym słowem wedle swoich i tegoż ludu zdolności, przynajmniej w niedziele i święta. Będą nauczać lud tego, co dla wszystkich konieczne jest do zbawienia, a także zwięźle i przy­stępnie przedstawiać mu w kazaniach, jakim ulega wadom, a za jakimi wi­nien postępować cnotami, aby uniknąć wiecznej kary i osiągnąć chwałę nie­bios. Gdyby zaś ktokolwiek spośród tych duchownych zaniedbał wypełniania tych obowiązków, a nawet gdyby z jakiegoś powodu powoływał się na wy­łączenie spod jurysdykcji biskupa, nawet gdyby się mówiło, że kościoły są w jakiś sposób wyjęte, albo należące do klasztoru, choćby nie zależały od diecezji, czy były połączone z nimi, niech staranna troska duszpasterska bi­skupów nie ustaje, o ile w istocie te kościoły znajdują się w granicach ich diecezji, aby się nie wypełniły słowa: „Dzieci prosiły o chleb, a nie było niko­go, kto by im łamał"^[10]. Gdy zatem po upomnieniu przez biskupa, duszpaste­rze nie będą wypełniać swych obowiązków przez okres trzech miesięcy, będą do tego przymuszeni, wedle uznania biskupa, za pomocą cenzur kościelnych, czy też w inny sposób. Jeżeli zaś biskupowi wyda się to stosowne, wtedy również będą musieli przekazać z dochodów ze swego beneficjum jakąś uczciwą zapłatę dla osoby wykonującej te obowiązki, dopóki się nie opamię­tają i sami nie będą wypełniać głównych zadań swego urzędu.

-----------------------------

[6] Por. Decretales Gregorii IX , V, 5, cap. 5 (Decretalium 770).
[7] Głosicieli słowa Bożego dotyczą punkty 9-16, zaś kwestorów jałmużny - punkt 17.
[8] Por. synod w Kartaginie IV (398), kan. 20 (CCL 149, 346) = Statuta ecclesiae antiqua, kan. 3 (CCL 148,166) = Decretum Gratiani, D. LXXXVIII, cap. 6 (307).
[9] Sobór Laterański IV, konst. 10 (DSP 2,245-247).
[10] Lm 4,4.