na tle tradycji judaistycznej
Traktat Sifra natomiast zachował opis dyskusji pomiędzy Akibą a Monobazesem. Dyskusja dotyczy czasu przyjęcia na powrót do wspólnoty człowieka uzdrowionego z trądu. Monobazes był królem rządzącym nad Adiabene w południowej Mezopotamii, nawróconym na judaizm około 60 r. po Chr. Jeśli rzeczywiście midrasz do Kpł 14, 2–4 dotyczy tego Monobazesa, to cała dyskusja jest anachronizmem, gdyż Akiba nauczał w latach późniejszych. Rozumowanie władcy – konwertyty wydaje się następujące: człowiek chory na trąd zostaje wyłączony ze wspólnoty bez żadnego okresu obserwacji, a następnie, po urzędowym stwierdzeniu przez kapłana jego oczyszczenia, pozostaje jeszcze siedem dni poza wspólnotą, aż do momentu pełnego oczyszczenia zgodnie z przepisami prawa. Jeśli natomiast u kogoś trąd nie został stwierdzony z całą pewnością, po siedmiu dniach następuje powtórne badanie ze strony kapłana, by ostatecznie zadecydować, czy choroba się pojawiła, czy też nie. Zdaniem Monobazesa, również taki człowiek, nawet jeśli stwierdzono, że był zdrowy, powinien odczekać siedem dni przed całkowitym włączeniem go do wspólnoty. Z takim rozumowaniem nie zgadza się Akiba[9].
Traktat Arachin wyszczególnia konkretne grzechy, za które karą była choroba trądu:
„Rabbi Szemuel ben Nachman mówił w imieniu rabbiego Johanana: Plagę trądu sprowadza siedem rzeczy: oszczerstwo, zabójstwo, lekkomyślne wypowiadanie przysięgi – z czym łączy się krzywoprzysięstwo i wypowiadanie imienia Bożego nadaremno – kazirodztwo, pycha, kradzież i zazdrość. Midrasz dodaje jeszcze jedną przyczynę, którą jest świętokupstwo” (Ar. 16a)[10].
Nieco inną listę przytacza Lev. Rabba 16. Wśród grzechów karanych trądem wylicza się wyniosłe oczy, język kłamliwy, nogi, które biegną do zła, serce, które knuje podstęp, fałszywe świadectwo, które rozszerza kłamstwa i powodowanie kłótni pomiędzy braćmi. Wyniosłe oczy – według midraszu – posiadały córy Syjonu, które „chodząc, wyciągają szyję i rzucając oczami” (Iz 3, 16); kłamliwy język cechował Miriam, o której powiedziano: „Miriam i Aaron mówili źle przeciw Mojżeszowi” (Lb 12, 1) i dlatego „stała się nagle biała jak śnieg od trądu” (Lb 12, 10); ręce, które przelewają krew niewinną, to ręce Joaba, któremu złorzeczono: „Niech odpowiedzialność za nią [krew Abnera] spadnie na głowę Joaba i cały jego ród. Oby nigdy nie ustawały w domu Joaba wycieki, trąd, podpieranie się laską, śmierć od miecza i głód chleba” (2 Sm 3, 29); serce, które knuje podstęp, to serce Ozjasza (znanego także pod drugim imieniem – Azariasz), który chciał pełnić urząd Najwyższego Kapłana i dlatego Pan uderzył weń trądem (2 Krl 15, 5); nogi szybkie do czynienia zła to nogi Gechaziego, do którego przylgnął trąd Naamana (2 Krl 5, 27); fałszywi świadkowie to Izraelici, którzy powiedzieli wobec cielca ulanego z metalu: „oto, Izraelu, twój bóg” (Wj 32, 4), za co – zdaniem rabbiego Johanana – zostali ukarani trądem; prowokujący kłótnie wśród braci to faraon, który wywołał spór pomiędzy Abrahamem i Sarą, za co Bóg uderzył jego „i cały jego dom wielkimi plagami” (Rdz 12, 17). Inni natomiast, ze względu na podobieństwo fonetyczne pomiędzy rzeczownikiem „trędowaty”, użytym w Kpł 14, 2, a terminem „złe rzeczy”, wnioskują, że trąd jest karą za oszczerstwo:
„Rabbi Jehoszua ben Lewi powiedział: Pięć razy Biblia używa terminu Tora w związku z trędowatym: »To jest prawo dotyczące plagi trądu« (Kpł 13, 59); »To jest prawo dotyczące człowieka chorego na trąd« (Kpł 14, 32); »To jest prawo odnoszące się do wszelkiej plagi trądu i grzybicy« (Kpł 14, 54); »To jest prawo odnoszące się do trądu« (Kpł 14, 57). [Wszystko to] jest skupione w [słowach]: »To jest prawo dotyczące trędowatego « (Kpł 14, 2), prawo dla tego, kto wypowiada złe rzeczy. To cię nauczy, że każdy, kto wypowiada kalumnie, grzeszy przeciw pięciu księgom Tory”[11].
-------------------------
[9] Tamże, s. 96–97.
[10] Por. S.T. Lachs, Hebrew Elements in the Gospels and Acts, „The Jewish Quarterly Review” 1980, 71, s. 36.
[11] G. Stemberger, Il Midrash. Uso rabbinico della Bibbia..., s. 202.
aktualna ocena | |
głosujących | |
Ocena |
bardzo słabe |
słabe |
średnie |
dobre |
super |