Post w Biblii

Dzień Jom Kippur
Jedynym postem regularnym, jaki nakazuje Prawo Mojżeszowe jest ten, przypadający w Dzień Wielkiego Pojednania (Jom Kippur), dziesiątego dnia siódmego miesiąca (września). Święto obchodzone raz do roku, powoduje, że również post ograniczony jest do jednego dnia. W tym przypadku, jak w większości tych, o których będziemy mówić, chodzi po prostu o niejedzenie niczego do wieczora, przy czym kiedyś Jom Kippur przeżywano jednocześnie z zakazem pracowania, co szło zresztą w parze z nakazem postu.

Praktyki okazjonalne
Wydarzeniem okazjonalnym w Biblii prowokującym post jest żałoba. Jest to sytuacja, w której pragnie się zapewnić modlitwie maksimum gorliwości i skuteczności. Podobnie jest, gdy ktoś popełnił występek i ściągnął na siebie karę z nieba, w przededniu bitwy lub nazajutrz po odniesionej klęsce, wtedy, gdy ktoś przygotowuje się do długiej niebezpiecznej podróży lub ktoś obawia się, że umrze bliska mu osoba; wszelkie tego rodzaju dramatyczne okoliczności wymagają błagania wzmocnionego postem. Do tego dochodzą często, jak w przypadku żałoby, płacze, rozdarte szaty, włosiennica, spanie w worze, popiół na głowie, brak kąpieli i namaszczenia olejem. Wszystko to, lecz przede wszystkim post, jest „uniżaniem swojej duszy”, dawaniem znaków na dowód smutku i pobożności, które mają wzruszyć serce Boga.

W połączeniu z modlitwą ów post może być udziałem jednostki lub wspólnoty. W tym ostatnim przypadku stanowi on przedmiot zarządzenia obowiązującego każdego członka grupy: „ogłasza się post”, aby wszyscy go zachowywali. Przy braku określenia czasu trwania można zwykle dodać pojawiającą się gdzieniegdzie uwagę „do wieczora”, na potwierdzenie, że chodzi o jeden dzień postu.

Posty upamiętniające ważne wydarzenia
Po wygnaniu Żydów z Jerozolimy pojawia się, obok tych jednodniowych praktyk, związanych z nieprzewidywalnymi kolejami życia, kilka postów upamiętniających ważne wydarzenia, które tak jak Jom Kippur wpisują się do rocznego kalendarza. W czwartym miesiącu obchodzi się pamiątkę wyłomu dokonanego w murach Jerozolimy w 587 r.; w piątym, zdobycie miasta; w siódmym, zabójstwo Gedaliasza, w dziesiątym, początek oblężenia. Przypadające w konkretnym dniu, owe wspomnienia dwóch straszliwych lat, przyczyniają się do powstania zarysu regularnego postu: ciągle jeszcze punktowa, praktyka ta przybiera już charakter obserwancji. Podobnie będzie w przypadku postu upamiętniającego ocalenie narodu uproszone przez Esterę. Ów post w miesiącu Adar (luty-marzec) nie będzie oznaczał tylko jednego dnia, ale dwa dni z rzędu.

Upamiętniając katastrofę narodową z VI wieku, post regularny przybiera formę żałoby przywołując wspomniane wyżej obrządki związane ze śmiercią. Post ten spowodowany niepowetowaną stratą, nie ma tego samego znaczenia, jak post wspierający usilną modlitwę. Poszczenie dlatego, że straciło się kogoś bliskiego, bez nadziei na jego powrót, to po prostu dawanie do zrozumienia, że wielki ból odbiera apetyt, smak życia i jedzenia, wstrzymuje najbardziej fundamentalne akty egzystencji. Mająca swoje źródło w fizjologii rezygnacja z przyjmowania pokarmów, może oczywiście stać się zwykłym gestem konwenansu. Począwszy od niezdolności do jedzenia, ze względu na emocje, które ściskają za gardło, po czyste dostosowanie się do przyjętego zwyczaju, post z powodu żałoby może być mniej lub bardziej oderwany od jego organicznego mniej lub bardziej konwencjonalnego substratu.