Bogacz i Łazarz (Łk 16,19-31)

Być może Jezus opowiadając tę przypowieść wykorzystał i dostosował do swych potrzeb opowiadania, które w owych czasach były znane w Palestynie. Wśród różnych legend egipskich, przyniesionych do Palestyny przez Żydów aleksandryjskich, jest pochodzące z IV w. przed Chr. opowiadanie o bogaczu i biedaku, których los w zaświatach został radykalnie odwrócony: biedak został odziany w delikatne szaty, otrzymał bogactwa, które za życia posiadał bogacz, i w krainie zmarłych może stać obok Ozyrysa. Bogacz zaś odarty ze wszystkiego cierpi męki. Również w tradycji rabinistycznej istniało opowiadanie o ubogim, lecz pobożnym znawcy Prawa oraz o złym i bogatym synu celnika. Po śmierci znawca Prawa miał skromny pogrzeb, który był karą za to, że przy lekturze Pisma Świętego uczynił drobne zaniedbanie, natomiast syn celnika miał wystawny i uroczysty pogrzeb, który był nagrodą za to, że kiedyś jeden raz zaprosił do siebie ubogich na ucztę. W krainie zmarłych jednak ich los został całkowicie odwrócony. Za pobożne życie znawca Prawa otrzymał odpoczynek w ogrodzie nad rzeką i dostęp do źródła wody w celu ugaszenia pragnienia. Celnik zaś całe wieki musiał stać spragniony nad brzegiem rzeki nie mogąc dosięgnąć wody.

Być może opowiadania te były znane ludziom z czasów Jezusa. Chrystus zaś mógł wykorzystać zawarte w nich wątki, aby za pomocą znanych słuchaczom obrazów przekazać pewne prawdy. Niewątpliwie opowiadanie „o bogaczu i Łazarzu”, będąc pewnym przykładem, jest historią mądrościową, która niosła ważne przesłanie. W tekście tym można widzieć kontynuację i nawiązanie do innych przypowieści wygłoszonych przez Jezusa. Przypowieść „o bogaczu i Łazarzu” może być zakończeniem obrazu o nieroztropnym bogaczu (Łk 12,16-21). Może być także kontrastem dla opowiadaniu o obrotnym rządcy, który umiał dobra doczesne wykorzystać dla korzyści nie tylko doczesnej ale i wiecznej (Łk 16,1-8).