ŚWIĘTEJ BOŻEJ RODZICIELKI MARYI

Tekst i komentarz z Komentarza Żydowskiego do Nowego Testamentu. David H. Stern. Oficyna Wydawnicza Vocatio. Warszawa 2004 

DRUGIE CZYTANIE

Ale gdy nastał wyznaczony czas Bóg posłał swego Syna. Narodził się On z kobiety, narodził się w kulturze, gdzie legalistyczne wypaczenie Tory było normą, aby odkupić poddanych temu legalizmowi i w ten sposób sprawić, żebyśmy mogli się stać synami Bożymi. A skoro jesteście synami, Bóg posłał do waszych serc Ducha swego Syna, Ducha, który woła: ,Abba!" (czyli „Drogi Oj­cze!"). Za sprawą więc Boga nie jesteś już niewolnikiem, ale synem, a jeśli jesteś synem, to i dziedzicem.

(Ga 4,4-7)

4-5. W pewnym miejscu Talmudu, gdzie pre­zentuje się rozmaite spekulacje o Mesjaszu, czy­tamy takie słowa:

Nauczano w szkole Elijahu, że świat ma istnieć lat sześć tysięcy. Przez pierwsze dwa tysiące było spustoszenie, przez dwa tysiące lat Tora kwitła, a następne dwa tysiące to Era Mesjańska. Lecz wskutek licznych naszych przewin wszyst­kie te lata utracone zostały (Sanhedrin 97a-97b).

W komentarzach do angielskiego wyda­nia Talmudu Soncino czytamy o tych pierw­szych dwu tysiącach lat, że „spustoszenie" zna­czy „bez Tory". O drugim dwutysiącleciu ko­mentarze stwierdzają, że słowa „Tora kwitła" nie znaczą bynajmniej, że później przestała ona obowiązywać, lecz że o Torze wspomina się tu dlatego, aby odróżnić ten okres od na­stępnego. Choć zgadzam się, że Tora nie usta­ła z chwilą przyjścia Jeszui Mesjasza, to jednak uważam, że komentarz ten ma spełniać ro­lę polemiki z popularnym wśród chrześcijan nauczaniem, iż Tora została zniesiona. O trze­cim dwutysiącleciu Soncino powiada: „Tzn. Mesjasz przyjdzie w tym okresie". To również jest polemiką z nauką Nowego Testamentu, że przyszedł On na samym początku tego okresu (podobnie jak poprzednie okresy rozpoczynały się od spustoszenia i od nadania Tory). Komen­tarz zaś do ostatniego zdania brzmi: „Powinien był On przyjść na początku ostatnich dwóch tysięcy lat; opóźnienie wynikło z naszych grze­chów". W odpowiedzi na tę prowokacyjną uwa­gę, wymierzoną ewidentnie przeciwko idei, że to Jeszua jest Mesjaszem, trzeba powiedzieć - rozpatrując sprawę w ramach powyższej nauki - że Mesjasz faktycznie przyszedł na począt­ku dwutysiącletniej Ery Mesjańskiej, gdy nastał wyznaczony czas.

Bóg posłał swego Syna. W Flp 2,6-8 Sza'ul mówi o preegzystencji Jeszui „w postaci Bożej".

Narodził się On z kobiety, czyli przyjął postać ludzką. Sza'ul nigdzie nie mówi wyraźniej o na­rodzeniu Jeszui z dziewicy (zrelacjonowanym wyczerpująco u Mattitjahu 1-2 i Łukasza 1-3; por. Rz 1,3-4).

W kulturze, gdzie legalistyczne wypaczenie Tory było normą. Ten długi zwrot to tłuma­czenie hypo nomon („pod prawem") w inny sposób niż w 3,23b (zobacz 3,23bK), ponieważ wyrażenie, które sprawdza się w większości wypadków, nie oddaje niuansów tutaj, gdzie uwaga skupia się na Jeszui Mesjaszu. W odnie­sieniu do wszystkich innych ludzi zwrot „pod prawem" to techniczny termin oznaczający: „w poddaństwie systemowi, który rodzi się z wypaczenia Tory w legalizm", a może nawet sugerujący: „w poddaństwie wewnętrznemu pociągowi do popełniania grzechu przekształ­cania Bożej Tory łaski w legalistyczny system". Jeszua nie miał, rzecz jasna, takiego pociągu, nie był też w stosunku do niczego „w poddaństwie" w sensie zniewolenia przez coś wbrew własnej woli. Z własnej woli poddał się woli Bożej, która zechciała, aby narodził się jako Żyd, w żydow­skim społeczeństwie przesyconym legalizmem (czego doświadczał sam Sza'ul we wcześniej­szych latach; zob. 1,13-14).

Dlaczego Jeszua przyszedł na świat w takim społeczeństwie? Aby odkupić poddanych te­mu legalizmowi („poddani temu legalizmo­wi" to znów alternatywne tłumaczenie hypo nomon). Aby odkupić ludzkość, Jeszua musiał zniżyć się do tego samego położenia, w jakim znajdujemy się my, ludzie; dlatego narodził się z kobiety. Ponadto musiał się postawić w takich samych szczególnych jak Żydzi oko­licznościach - prawnego związania przymie­rzem, zobowiązującego do przestrzegania Tory (Wyjścia 24,7), a zarazem znaleźć się w kulturze, gdzie normą jest wypaczanie Tory w legalistyczny system, aby w ten sposób sprawić, żebyśmy - Żydzi i nie-Żydzi - mogli się stać synami Bożymi, usynowionymi przez Boga Oj­ca (zob. Rz 8,14b-16zK). W Rz 8,3 i Żm 2,14-18; 4,15 mowa o tej samej sprawie - fragmenty te stanowią cenny komentarz do tego wersetu. Utożsamianie się Sza'ula z rozmaitymi grupami ludzi niezbawionych (1Kor 9,19-23zKK) nale­ży być może uznać za naśladowanie Mesjasza (1Kor 11,1), co znajduje odbicie w tych dwóch wersetach (i zob. w. 12zK).