III NIEDZIELA ZWYKŁA - ROK C

Tekst i komentarz z Komentarza Żydowskiego do Nowego Testamentu. David H. Stern. Oficyna Wydawnicza Vocatio. Warszawa 2004

II CZYTANIE

Bo jak ciało jest jedno, ale ma wiele członków, a wszystkie członki ciała, choć liczne, stanowią jedno ciało; tak jest z Mesjaszem. Bo to w jednym Duchu zostaliśmy zanurzeni w jedno ciało, czy Żydzi czy nie-Żydzi, niewolnicy czy wolni i wszyscyśmy zostali napojeni jednym Duchem.
Bo ciało rzeczywiście jest nie jedną częścią, ale wieloma. Jeśli stopa mówi: "Nie jestem dłonią, więc nie należę do ciała", to nie przestaje przez to należeć do ciała. A jeśli ucho mówi: "Nie jestem okiem, więc nie należę do ciała", to nie przestaje przez to należeć do ciała. Jeśli całe ciało byłoby okiem, jak mogłoby słyszeć? Gdyby całe ciało było słuchem, jak mogłoby odczuwać zapach? Bóg jednakże zorganizował wszystkie członki w ciele tak, jak chciał. A gdyby wszystkie one były tylko jedną częścią, to gdzie byłoby ciało? Teraz jednak jest rzeczywiście wiele członków, a ciało tylko jedno. Oko nie może więc rzec dłoni: "Nie jesteś mi potrzebna", ani głowa stopie: "Nie potrzebuję cię". Przeciwnie, te części ciała, które wydają się mniej ważne, okazują się tym bardziej niezbędne; a te członki, które uważamy za mniej godne, obdarzamy większą godnością, członki zaś nieprzyciągające uwagi czynimy możliwie jak najbardziej pociągającymi, podczas gdy nasze przyciągające uwagę członki nie potrzebują takiego traktowania. Bo Bóg rzeczywiście ukształtował ciało w taki sposób, że większą godność daje członkom, którym jej brakuje, tak aby w ciele nie było sporów, lecz aby wszystkie części w jednakowym stopniu troszczyły się o wszystkie pozostałe. Jeśli zatem jeden członek cierpi, cierpią z nim wszystkie członki; a jeśli jeden członek doznaje czci, wszystkie członki uczestniczą w jego szczęściu.
A wy razem stanowicie ciało Mesjasza, z osobna zaś jesteście Jego członkami. Bóg zaś umieścił we Wspólnocie Mesjanicznej: po pierwsze, wysłanników; po drugie, proroków; po trzecie, nauczycieli; potem tych, którzy czynią cuda; potem tych z darami uzdrawiania; tych z umiejętnością pomagania; uzdolnionych w zarządzaniu oraz tych, którzy mówią różnymi językami. Czy wszyscy są wysłannikami? Wszyscy są prorokami? Albo nauczycielami? Albo czyniącymi cuda? Czy wszyscy mają dary uzdrawiania, wszyscy mówią językami, wszyscy tłumaczą?

(1 Kor 12,12-30 )

12-31 Wierzący stanowią jeden organizm, na wzór ciała i rzeczywiście są członkami takiego ciała - ciała Mesjasza (w. 27; por. 6,15; Rz 12,5; Ef 1,23; 2,16; 4,4-16; Kol 1,18; 2,19). Dlatego wszyscy członkowie ciała Mesjasza, czy Żydzi czy nie-Żydzi, niewolnicy czy wolni (w. 13), mają swoje miejsce wyznaczone im przez Boga i właściwe sobie zadania (służby), które powinni rozpoznać i rozwijać, ufając, ze Bóg da im do tego moc przez Ducha Świętego. Powinni doceniać służbę i dary innych, a nie zazdrościć im. Celem darów nie jest lansowanie własnej osoby, ale budowanie całego ciała w miłości.

13 Czy Żydzi czy nie-Żydzi (dosłownie "Grecy"). Odnośniki do licznych innych miejsc, gdzie Sza'ul wyraża tę zasadę równości między Żydami i nie-Żydami w ramach Nowego Przymierza oraz omówienie konsekwencji, jakie ma ta zasada (a jakich nie ma) dla judaizmu mesjanicznego - zob. Ga 3,28zK. Tutaj jako podstawę równości podaje się, że i jedni i drudzy w jednym i tym samym Duchu zostali zanurzeni w to samo ciało.

28 Bóg ustanowił kilka różnych służb. Po pierwsze, grupę najważniejszą, czyli wysłanników (apostołów) - posłanych przez Boga do głoszenia Ewangelii i tworzenia nowych zgromadzeń wierzących. Po drugie, proroków, którzy przemawiają w imieniu Boga (zob. w. 8-10K, pkt 6). Po trzecie, nauczycieli, aby pogłębiali u wierzących poznanie prawdy Bożej. Potem według hierarchii ważności są ci, którzy czynią cuda (jak wyżej, pkt 5) oraz ci z darami uzdrawiania (jak wyżej, pkt 4). Następnie podaje się posiadających dwa dary niewymienione konkretnie w w. 8-10 - umiejętność pomagania potrzebującym oraz uzdolnienie w zarządzaniu; wydaje się, że obejmują one mniej więcej ten sam zakres co cztery dary wymienione w Rz 12,8 - doradzanie, dawanie, czyny miłosierdzia i przewodzenie. Ale korzystanie z tych darów przyniosłoby o wiele lepsze skutki, gdyby ich posiadacz miał także charismata wymienione powyżej, choć tutaj niewspomniane - mądrość, wiedzę, wiarę i rozpoznawanie duchów (w. 8-10K, pkt 1,2,3 i 7). W końcu na samym dole zarówno tego spisu (w. 30), jak i wcześniejszej listy są dwa spektakularne charyzmaty, najłatwiejsze do wypaczenia - mówienie rozmaitymi językami (zob. cztery rodzaje wymienione w w. 8-10K, pkt 8) oraz ich tłumaczenie (zob. w. 8-10K, pkt 9). Sza'ul przypisuje tym dwóm darom najmniejszą wagę w porównaniu z pozostałymi; zarazem jednak, omawiając nadużycia związane z przejawianiem się daru języków, zaleca Koryntianom, aby nie zabraniali mówić językami (14,39) i wyraża życzenie, aby językami mówili wszyscy (14,5). Osiąga więc wartą naśladowania równowagę (11,1).

EWANGELIA

Drogi Teofilu,
wielu podejmowało się spisania relacji o sprawach, które rozegrały się wśród nas, na podstawie tego, co nam przekazali ci, którzy od początku byli naocznymi świadkami i głosicielami nauki. Dlatego też, Wasza Dostojność, ponieważ wszystkie te rzeczy zbadałem starannie od początku, wydało mi się słuszne, abym i ja napisał ci dokładną i uporządkowaną relację, abyś mógł się dowiedzieć, jak dobrze uzasadnione są sprawy, o których cię uczono.
Jeszua w mocy Ducha wrócił do Galil, a wieści o Nim rozchodziły się po całej okolicy. Nauczał w ich synagogach i każdy Go szanował.
A gdy udał się do Naceret, gdzie się wychował, w szabbat jak zwykle poszedł do synagogi. Powstał, aby czytać, i dano Mu zwój z prorokiem Jesza'jahu. Rozwijając zwój, znalazł miejsce, gdzie napisano:
"Duch Adonai jest nade mną,
dlatego namaścił mnie,
abym zwiastował Dobrą Nowinę ubogim,
posłał mnie, abym głosił wolność uwięzionym
i odnowił wzrok ślepych,
abym uwolnił tych, którzy są uciśnieni,
abym ogłaszał rok łaski Adonai".
Zwinąwszy zwój i oddawszy go szammaszowi, usiadł, a wszyscy w synagodze utkwili w Nim wzrok. Zaczął do nich mówić: "Dziś, tak jak słyszeliście w czytaniu, wypełnił się ten fragment Tanach!"

(Łk 1,1-4;4,14-21)

1 Teofil, do którego Łukasz zwraca się "Wasza Dostojność" (w. 3), był prawdopodobnie Grekiem szlachetnego rodu, dla którego Łukasz napisał swoją Ewangelię oraz Dzieje (zob. Dz 1,1K), określając cel swojej pracy w w. 4. Inna możliwość - ponieważ imię to oznacza "tego, który miłuje Boga", Łukasz mógł mieć na myśli nie konkretną osobę, ale typowego ucznia.

16-17 Szabbat. Zob. Mt 12,1K. Jak zwykle poszedł do synagogi, jak przystało na porządnego Żyda. Powstał, aby czytać publicznie ze zwoju. Obecnie w synagodze obowiązuje zwyczaj odczytywania całej Tory (czyli Pięcioksięgu; zob. Mt 5,17K) w ciągu roku; kolejne jej ustępy, po kilka rozdziałów, czyta się w poniedziałkowe, czwartkowe i szabbatowe poranki, kończąc i zaczynając całość od nowa w dzień Simchat-Tora ("Radość z Tory"), przypadający na koniec Sukkot (J 7,2K). W dawniejszych wiekach odczytywanie całej Tory zajmowało trzy lata.
Jest także drugie czytanie, zwane haftara ("podsumowanie"). Składa się ono z ustępów z Proroków i z Pism dotyczących paraszat-haszawua' ("części [Tory] na ten tydzień"). Choć nie ma pewności co do tego, jakie zwyczaje panowały faktycznie w I wieku n.e., wydaje się jasne, że kiedy Jeszui dano zwój z prorokiem Jesza'jahu, poproszono Go tym samym o odczytanie haftary. A ponieważ nie mamy pewności co do ówczesnych zwyczajów, nie jest jasne, czy znalazł On miejsce wybrane przez lektora na ten właśnie szabbat, czy też sam wyszukał to miejsce, a może zwój otworzył się na nim przypadkiem.

18-21 Wersety 18-19 to cytat z Izajasza 61,1-2a, pominięto tu jednak słowa następujące bezpośrednio potem: "i dzień pomsty naszego Boga". Choć zazwyczaj w cytatach z Pisma uwzględnia się ich kontekst (Mt 2,6zK), to tutaj Jeszua mógł urwać nagle w tym celu, aby móc powiedzieć: Dziś, tak jak słyszeliście w czytaniu, wypełnił się ten fragment Tanach (aż do słów "i dzień pomsty naszego Boga", ale bez nich) - jak to opisano w 7,20-23; Mt 11,2-6zK. Podczas swojego Pierwszego Przyjścia uzdrawiał On bowiem i przyniósł Dobrą Nowinę o Królestwie i zbawieniu (Mt 4,17); nie nadszedł jeszcze czas pomsty i sądu (J 8,15; 12,47).

20 Szammasz po hebrajsku lub szammes w jidysz. Pomocnik bądź dozorca w synagodze, "sługa" zgromadzenia (to właśnie dosłownie oznacza to słowo). Użyte tutaj słowo greckie to hypēretēs ("dozorca, sługa").

------------------------------------

Galil - Galilea
Jesza'jahu - Izajasz
Naceret - Nazaret
szammasz - pomocnik, asystent, diakon, osoba usługująca w zgromadzeniu
Tanach - Biblia hebrajska, Stary Testament