Synody w Kościele

Drugi Synod diecezji tarnowskiej był po części odpowiedzią na Synod Plenarny. Czym jest to zgromadzenie?

Samo słowo plenarny mówiąc o zgromadzeniach czy o obradach będzie znaczyło – odbywający się w pełnym składzie, z udziałem wszystkich osób mających prawo w nich uczestniczyć[20]. Synod plenarny obejmuje cały kraj. Przykładem może być synod ogólnopolski. W XV wieku zwoływał go prymas Polski i swym zasięgiem obejmował cały Kościół w Polsce czyli dwie wówczas istniejące metropolie: gnieźnieńską i lwowską[21]. Po wskrzeszeniu Państwa Polskiego w 1918 roku odbyły się dwa Synody Plenarne. Pierwszy miał miejsce na Jasnej Górze w 1936 roku. Odbył się po przeszło 350 latach od ostatniego synodu w Piotrkowie. Zgromadzeni na nim byli biskupi, delegaci wydziałów teologicznych. kapituł oraz przedstawiciele wyższych przełożonych zakonnych. Podjęli oni dzieło ujednolicenia prawodawstwa kościelnego, zniesienia różnic między decyzjami znajdującymi się wcześniej pod różnymi zaborami i pobudzenie duszpasterstwa na fundamencie Akcji Katolickiej[22]. W czerwcu 1991 roku w Warszawie papież Jan Paweł II uroczyście zainaugurował Drugi Polski Synod Plenarny. Po ośmiu latach, 11 czerwca 1999 roku, w Archikatedrze Warszawskiej także Ojciec Święty Jan Paweł II zamknął obrady i otrzymał księgę z uchwałami synodalnymi.

Mniejszy zasięgiem jest synod prowincjonalny - związany jest z konkretną prowincją kościelną. Metropolita w celu zaradzenia potrzebom duszpasterskim i zachowania dyscypliny kościelnej zwołuje i przewodniczy synodowi. Już Sobór Nicejski I polecił odbywanie dwóch synodów prowincjalnych w roku. Praktyka ta przez lata ulegała zmianom ale cele pozostawały te same: troska o obyczaje, naprawianie błędów oraz rozwiązywanie spraw bieżących[23].

Mimo różnych zmian, jakie w dziejach Kościoła przechodziły synody partykularne, należy podkreślić, że ich głównym zadaniem była troska o umacnianie więzi wspólnot lokalnych, oraz odpowiadanie na współczesne wyzwania stojące przed duchowieństwem reprezentującym wspólnotę Kościoła[24].