Synody w Kościele

„Młodzież, wiara i rozeznawanie powołania” - to temat najbliższego Synodu Biskupów. Ta instytucja kościelna różni się od poprzednio wspominanych.

Synod Biskupów (łac. Synodus episcoporum) pod względem zasięgu jest ważniejszą instytucją. Ustanowiona została w celu umacniania łączności biskupów z Ojcem Świętym, służenia papieżowi radą w sprawach umacniana wiary, obyczajów oraz dyscypliny kościelnej. Jest stosunkowo młodą instytucją, ustanowioną przez papieża Pawła VI na wniosek Soboru Watykańskiego II. Tworzy go grupa wybranych biskupów z różnych regionów świata oraz przewodniczących dykasterii Kurii Rzymskiej[25]. Do obecnej chwili odbyło się 14 Zwyczajnych Zgromadzeń Ogólnych Synodu Biskupów. Od 3 do 28 października 2018 roku będzie trwało XV Zgromadzenie Ogólne obradujące wokół tematu młodzieży[26]. Odbyły się też trzy Sesje Nadzwyczajne i dziewięć Sesji Specjalnych – łącznie 26, z czego 14 zwołał św. Jan Paweł II.

Problematyka poruszona na tych synodach jest różnorodna. Dotyczy ona zagadnień powszechnych, jak problem zachowania i rozwoju wiary we współczesnym świecie oraz związanych z tą tematyką zagadnień odnoszących się˛ do ewangelizacji, katechizacji i sprawiedliwości społecznej, a także spraw bardziej szczegółowych, jak problematyka Kościołów lokalnych czy tematyka kontynentalna: europejska, afrykańska, amerykańska, Azji i Oceanii. Podejmowano też tematykę dotyczącą współczesnej misji biskupów, kapłanów, osób konsekrowanych i wiernych świeckich[27].

Na kartach historii mamy jeszcze wymieniane synody legatów. W Polsce odbywały się już w końcu XI w. i w XII w., kiedy to legaci porządkowali kościelne sprawy organizacyjne. Niestety statuty tych zgromadzeń nie zachowały się. Tego rodzaju materiałami dysponujemy dopiero w odniesieniu do synodów z XIII stulecia: Jakuba z Leodium /Wrocław 1248/, kard. Gwidona /Wrocław 1267/, Filipa z Fermo - dla Węgier i Polski /Buda 1279/ i kard. Gentilisa /Preszburg 1309/. W tego rodzaju zgromadzeniach, obok legata i metropolity gnieźnieńskiego, udział brali także biskupi, a przed XIII w. również książęta. Rola episkopatu miejscowego pozostawała tutaj jednak - w przeciwieństwie do synodów prowincjalnych - raczej bierna i ograniczała się najczęściej do przyjęcia ogłoszonych na synodzie przez legata statutów. Stanowiły one doniosłe źródło prawa partykularnego, lecz o charakterze papieskim, rangą ustawodawczą przewyższały więc statuty prowincjalne. Podstawową funkcją synodów legackich było wdrażanie w życie Kościoła w Polsce norm prawa powszechnego[28].

Synody odegrały ważną rolę w procesie odnowy Kościoła. Zgromadzenia te i uchwalone na nich statuty stanowią ważne świadectwo myślenia o Kościele, jego organizacji, relacjach wewnętrznych i zewnętrznych, kierunkach i formach działalności duszpasterskiej i wielu innych podobnych zagadnieniach.