Czy takie były marzenia?

W Charanie przez siedem lat pracował u swego wuja Labana, aby otrzymać za żonę jego młodszą córkę Rachelę. Kiedy ten czas upłynął po uczcie weselnej odbyła się noc poślubna, po której Jakub zobaczył, że został oszukany. Laban bowiem przyprowadził wieczorem do jego łoża starszą i brzydszą Leę. Wprawdzie poślubia również Rachelę, ale za kolejnych siedem lat pracy.
Mówi się, że Bóg jest „nierychliwy, ale sprawiedliwy”. Nie poraził Jakuba, gdy ten kłamiąc i oszukując wdarł się w sferę sacrum podstępnie uzyskując błogosławieństwo, które mu się nie należało. Nadszedł jednak czas, kiedy dał mu odczuć smak oszustwa od zupełnie innej strony. Kiedy Jakub odkrył rano, że w jego łożu nie leży ukochana Rachela, ale brzydka Lea już nie był tym, który tryumfuje, ale kimś kogo oszukano i boleśnie zakpiono. Kochał Rachelę, z Leą był na skutek oszustwa. Jednkak to Lea rodziła mu synów: Rubena, Symeona, Lewiego i Judę. Rachela zaś była bezpłodna, co w ówczesnym świecie okrywało ją hańbą, wstydem, upokorzeniem. Postąpiła zatem zgodnie ze starym babilońskim obyczajem – dała Jakubowi swoją niewolnicę Bilhę za żonę, aby z nią współżył.

Celem tego zabiegu było zapewnienie dzieci niepłodnej (lub niekochanej) żonie za pomocą prawnego zastępstwa. Wzmianki o tym zwyczaju znajdujemy w np. w prawach Lipit-Isztar czy Kodeksie Hammurabiego w Mezopotamii. Także Sara dała Abrahamowi jako zastępczą żonę swoją niewolnicę Hagar.

Jakub staje się „przedmiotem” wykorzystywanym w walce zazdroszczących sobie kobiet. Kiedy Bilha rodzi Dana i Neftalego, Lea także oddaje mu swoją niewolnicę – Zilpę. Ta również rodzi mu synów – Gada i Assera. Nie dość na tym – za cenne korzenie mandragory (uważane wówczas za afrodyzjak) Rachela „sprzedaje” prawo do nocy z Jakubem swojej siostrze, która bez wahania go egzekwuje:

„A gdy Jakub wracał wieczorem z pola, Lea wyszła mu naprzeciw i rzekła: Do mnie przyjdź, bo nabyłam cię za mandragory mego syna. I spał z nią owej nocy”. (Rdz 30,16)

Nie do wiary – to przecież sprytny i podstępny wcześniej Jakub. Co więcej - to ktoś, kto doświadczył obecności Boga, rozmawiał z Nim. On – wybraniec, nosiciel Obietnicy daje się teraz omotać i wykorzystywać czterem skłóconym kobietom. I rodzą mu kolejne dzieci: Lea – Issachara, Zabulona i córkę Dinę, a Rachela – Józefa. Zapowiedź licznego potomstwa się spełniła, czy jednak takie były marzenia Jakuba?

Postanawia więc wrócić w rodzinne strony. Jednakże odejście od Labana wcale nie było takie proste. Chociaż był jego siostrzeńcem przebywał u niego nie jako członek klanu rodzinnego, ale jako wyrobnik. Nie miał własnej ziemi, ani trzody. Poza tym, w świetle obyczajów tamtego świata, zarówno jego żony jak i dzieci były zależne od Labana, który mógł się zgodzić na ich odejście, ale wcale nie musiał. Gdyby zaś uciekli, mógł ich ścigać i to zgodnie z obowiązującym prawem. Tak zresztą się stało, tyle, że najpierw Jakub zabezpieczył się materialnie zarówno dzięki swojemu sprytowi jak i Bożemu błogosławieństwu.