Ewangelie o chrzcie

Celem posłania misyjnego nie jest samo przekazywanie abstrakcyjnych prawd katechizmowych, lecz „czynienie innych uczniami Jezusa”[30]. Wyrażenie „czynić uczniami wszystkie narody” ma dwojaki sens. Najpierw oznacza „czynić chrześcijanami”. Uczeń bowiem, w myśli Ewangelii wg św. Mateusza, jest określeniem chrześcijanina, a Kościół jest przecież wspólnotą uczniów. Określenie „uczeń” wyraża relację między Jezusem, a wierzącymi w Niego. Uczniami Jezusa są ci, którzy pełnią wolę Ojca (Mt 12,49-50) i zgodnie z nią żyją (Mt 7,21-23). Uczniów Jezusa poznaje się po czynach miłości: związek między uczniem a Mistrzem przewyższa więzy rodzinne (Mt 10,37); uczeń naśladuje Mistrza (Mt 10,24). „Czynić ludzi uczniami” znaczy „zespalać ich ściśle z Chrystusem i włączać do Jego wspólnoty. „Czynić uczniami” w kontekście całej Ewangelii Mateusza oznacza również „budować małe wspólnoty uczniów” (Mt 4,18-25), tak jak Mistrz. Jezus najpierw nauczał tłumy, wzywając je do nawrócenia (Mt 4 17). Potem jednak powoływał pierwszych uczniów czyniąc z nich małą wspólnotę (Mt 4,18-19; 10,1-38). Czas swój dzielił na nauczanie tłumów i formowanie małej wspólnoty. I ta strategia nauczania rzuca światło na naszą epokę.

„Czynienie uczniami” dokonuje się w podwójny sposób – przez chrzest w imię Trójcy Świętej i przez przekaz słów: „udzielając im chrztu w imię Ojca i Syna, i Ducha Świętego”. „Imię” oznacza osobę. „W imię” – gr. eis to onoma;  – eis z biernikiem oznacza dynamiczny kierunek, tj. włączanie w Osoby Trójcy Świętej, podporządkowanie się im. A zatem zdanie „udzielając im chrztu w imię Ojca i Syna i Ducha Świętego” to nie tylko formuła liturgiczna chrztu, nie tylko wiara ochrzczonego w Trójcę Świętą, ale nade wszystko wskazanie, iż neofita wchodzi w ścisły związek z Osobami Trójcy Świętej. Ochrzczony zostaje ofiarowany Bogu, konsekrowany. Chrzest „w imię Ojca” oznacza chrzest do życia z Bogiem i w Bogu. W nakazie chrztu w imię Trójcy jest aluzja do chrztu Jezusa, który również miał charakter trynitarny i zapowiadał chrzest Jego uczniów (Mt 4,16-17).

Przyjmujący chrzest winien nie tylko wierzyć w Trójcę Świętą, ale nawiązać kontakt osobowy z Jej Osobami. Uczniem Jezusa zostaje się poprzez chrzest. Chrzest, który – jak wskazują Dzieje Apostolskie – jest aktem oczyszczenia z grzechów ale również aktem, który włącza w życie wspólnoty Kościoła (zob. Dz 2,38). Chrzest prowadzi do zjednoczenia z Bogiem jako wspólnoty osób Ojca, Syna i Ducha Świętego. Jest to również akt oczyszczenia – tylko bowiem człowiek oczyszczony z brudu grzechów może wejść w pełną wspólnotę z Bogiem.

Chrzest winien być udzielany w imię Boga, które brzmi: Ojciec, Syn, Duch Święty. W dziele Mateuszowym trzy Osoby Boskie pojawiają się razem w jeszcze jednym tekście – w opisie chrztu Jezusa nad Jordanem: „Gdy Jezus został ochrzczony, natychmiast wyszedł z wody. A oto otworzyły Mu się niebiosa i ujrzał Ducha Bożego zstępującego jak gołębicę i przychodzącego na Niego. A głos z nieba mówił: »Ten jest mój Syn umiłowany, w którym mam upodobanie«” (3,16-17). Fragment ten objawia po części relacje panujące między Osobami Trójcy Świętej. W przypadku chrztu Jezusa, zstąpienie Ducha Świętego jest zapowiedzią i przygotowaniem do ziemskiej misji głoszenia słowa Bożego. Jest jednocześnie potwierdzeniem zapowiedzi Janowej, że Jezus chrzcić będzie Duchem Świętym: będzie więc udzielał Ducha, którego sam posiada. Posłańcami Jezusa są Jego uczniowie, którym Mistrz daje władzę włączania w tajemnicę Boga. Przyjmujący bowiem chrzest w imię Boże zostaje ogarnięty Bogiem, wchodzi w sferę Jego oddziaływania, złącza się z Bogiem, jednoczy się z Nim, zanurza się w Bogu[31].

Po „uczynieniu uczniami” i udzielaniu chrztu, kolejnym element misji uczniów jest wprost realizacja słów z zakończenia kazania na Górze: „Każdego więc, kto tych słów moich słucha i wypełnia je, można porównać z człowiekiem roztropnym, który dom swój zbudował na skale.” (Mt 7,24). Zadaniem uczniów ale i tych którzy przyjmują dar chrztu, jest zachowywać wszystko to co Jezus nam przekazał. Całość posłania kończy pełna krzepiącej nadziei obietnica Jezusa: „A oto Ja jestem z wami przez wszystkie dni, aż do skończenia świata” (Mt 28,20). Obecność Jezusa we wspólnocie uczniów nigdy się nie skończy. Jest to stała bliskość Boga wobec ludzi, Jego obecność w historii. Dzięki temu członkowie Kościoła żyją i oddychają Jego obecnością.

W nakazie misyjnym rozbrzmiewa Stary Testament; Jezus, podobnie jak Bóg, jest zawsze blisko swego ludu, wspiera go w trudnościach i niebezpieczeństwie, nie ma więc podstaw, by się czegoś bać. Jest to obecność zbawcza i ratująca. On jest zamieszkaniem Boga pośród swego ludu. W Starym Przymierzu miejscem zamieszkania Boga była świątynia, w Nowym zaś to sam Chrystus jest świątynią i miejscem zamieszkania Boga pośród ludu (J 1,14). Obecność tę obiecuje On „aż do skończenia świata”. Jezus obiecuje przyjmującym chrzest: Nie bójcie się, Ja jestem z wami nie tylko teraz, lecz zawsze i w każdej sytuacji..., tak długo, jak będzie istniał świat, aż do końca tego świata, aż do paruzji. Jest On obecny w Duchu Świętym. Zmartwychwstały Jezus otrzymał od Ojca „obietnicę Ducha Świętego i zesłał Go, jak to sami widzicie i słyszycie” (Dz 2,33). Duch Święty jest w Kościele wspierającą i pocieszającą obecnością Jezusa. Jezus jest obecny w swoim Duchu[32].

Bibliografia wybrana:

• Schowalter D., Chrzest, w: Słownik wiedzy biblijnej, red. B. Metzger, M. Coogan, Warszawa 1996.
• Amiot F., Chrzest, w: Słownik teologii biblijnej, red. X. Léon-Dufour, Poznań 1994.
• Rosik M., Władza przekazana uczniom (Mt 28,16-20), Verbum Vitae 14(2008), s. 109-134.
• Malina A., Chrzest Jezusa w czterech Ewangeliach. Studium narracji i teologii, Katowice 2007.
• Nowak A., Słomka W. (red.), Chrzest – nowość życia, Lublin 1992.