Pokuta w ekonomii zbawienia Starego Testamentu - Pięcioksiąg

Liturgia Dnia Pojednania - przebłaganie za grzechy ludu

Kolejnym elementem obrzędów przebłagania było złożenie „dwóch kozłów na ofiarę przebłagalną” oraz „jednego barana na ofiarę całopalną”, ale tym razem za grzechy ludu (Kpł 16,5). Arcykapłan ponownie wnosił do najświętszego miejsca Bożego „mieszkania” krew pochodzącą od jednego złożonego w ofierze kozła, który został w tym celu wylosowany (Kpł 16,7-8), by znowu skropić nią przebłagalną płytę Arki Świadectwa (Kpł 16,15). Warto w tym miejscy wyjaśnić, że wnoszona w tym dniu do sanktuarium krew ofiarowanych zwierząt, przelewana za winy kapłanów oraz ludu, miała doprowadzić do usunięcia ich grzechów, by na nowo wszyscy, którzy tworzyli wspólnotę Izraela mogli mieć dostęp do Boga. Obrzęd pokropienia krwią, który służył przebłaganiu Boga za popełnione przez Izraelitów grzechy, jednocześnie funkcjonował jako rytuał oczyszczający samą świątynię z nieprawości ludzkich (Kpł 16,16-19). Stąd też, jak tylko Przybytek i ołtarz stały się rytualnie czyste (Kpł 16,20a) arcykapłan dokonywał dalszego oczyszczenia społeczności Izraela. Wyjątkowym aktem dopełniającym obrzędy Dnia Pojednania była spowiedź powszechna, która odbywała się w chwili, gdy najwyższy kapłan kładł obie ręce na głowie drugiego kozła ofiarnego, który na skutek wcześniejszego losowania (Kpł 16,7-8) był przeznaczony na wygnanie do ziemi pustynnej (Kpł 16,10). Po tym, jak arcykapłan wyznał głośno nad zwierzęciem wszystkie winy Izraelitów (Kpł 16, 20b-21), kozioł obarczony grzechami całej społeczności był wypędzany na pustynię, a więc poza miejsce zamieszkania wspólnoty Izraela (Kpł 16,21-22). Ekspiacja za nieprawości Izraelitów, która dokonała się przez wylanie krwi ofiary zastępczej, jednego z kozłów, znalazła swoje dopełnienie w wypuszczeniu drugiego zwierzęcia, co wyrażało skutek dokonanego pojednania (usunięcie grzechów), czyniąc w ten sposób zadość pragnieniu ludu Bożego, by grzechy zostały definitywnie usunięte, a tym samym nie stanowiły więcej przeszkody w nawiązaniu bliskiej relacji z Bogiem. Obchody Dnia Pojednania kończyły się złożeniem przez arcykapłana, odzianego tym razem w uroczyste szaty, ofiar całopalnych z baranów za siebie i lud (Kpł 16,3.5), które były wyrazem wdzięczności wobec Boga za uzyskane od Niego przebaczenie oraz usunięcie wszelkiego grzechu spośród Izraela (Kpł 16,23-25).