Syjon biblijny

DZIEJOWE PRZESŁANKI TEOLOGII SYJONU

Już we wczesnych dziejach biblijnych z górą Syjon łączy się opo­wiadanie o Melchizedeku, królu Salemu (Rdz 14, 18nn)^[4]. Według tradycji miejscem spotkania Abrahama z Melchizedekiem była góra Moria, wzmiankowana również w związku z ofiarą, którą Abraham miał złożyć z Izaaka (Rdz 22)^[5].
Właściwa rola Jerozolimy w historii Izraela i teologii Starego Testamentu rozpoczyna się od zdobycia tego miasta przez Dawida (2 Sm 5,7). Znaczenie kultyczne i polityczne Jerozolimy już za pano­wania Dawida podkreślają dwa fakty: sprowadzenie Arki do miasta oraz założenie stolicy i dynastii w Jerozolimie. Oba fakty leżą u pod­staw teologii Syjonu i dlatego bliżej się nimi zajmiemy.
Historię sprowadzenia Arki do Jerozolimy poprzedzają jej dzieje opisane w Pierwszej Księdze Samuela (1 Sm 5,1-7,1). Arka z pola walki została zabrana przez Filistynów. Kiedy jednak ręka Jahwe zaciążyła nad mieszkańcami Aszdodu (5,6), okazała się twardą dla ich boga Dagona (5,7), dotknęła wielkim uciskiem miasto Gat (5,9) i siała postrach w innych miastach (5,11), Filistyni postanowili odesłać Arkę. Zło­żywszy liczne dary, odesłali Arkę (6,8) ku wielkiej radości Izraelitów (6,13).
Po powrocie przebywała Arka w domu Abinadaba i stamtąd Da­wid sprowadził ją do siebie (2 Sm 6,2). Przykry przypadek z Uzzą (6,6n) powstrzymał Dawida i przez trzy miesiące zatrzymywała się Arka w domu Obed-Edoma z Gat (6,10n). Kiedy doniesiono Da­widowi, że Jahwe błogosławi Obed-Edemowi z powodu Arki, król przeniósł ją do Miasta Dawidowego (6,12). Sprowadzeniu temu to­warzyszyła wielka uroczystość (6, 13-19).
Tak przedstawiają się fakty. Streszczone tu dzieje Arki nasuwają bardzo znamienną myśl. Arka przymierza jako materialny znak obec­ności Jahwe uwypukla zarazem ambiwalencję tej obecności. Jest ona groźna i śmiercionośna dla wrogów narodu wybranego i tych, którzy zbliżają się do niej bez należytej powściągliwości (por. zakaz dotykania Arki przez niosących ją - Lb 4,15). Z drugiej zaś strony, obecność Jahwe poprzez Arkę obdarza radością i błogosławieństwem. Od sprowadze­nia Arki na Syjon ta groźna, a równocześnie obdarzająca błogosła­wieństwem obecność Jahwe zamieszka na Syjonie. Tu tkwią korzenie myśli teologicznej, która z Syjonem wiązać będzie sąd Boży. Do tej myśli będziemy musieli powracać w miarę omawiania formowania się pełnej teologii Syjonu.
Drugim istotnym dla znaczenia Syjonu faktem z czasów Dawida jest założenie dynastii w Jerozolimie. Dawid zdobył Jerozolimę i po zbudowaniu w niej swego pałacu uznał, że Jahwe potwierdził go kró­lem nad Izraelem i że jego władzą królewską wywyższył ze względu na lud swój - Izraela (2 Sm 5,12). To stwierdzenie podkreśla specy­fikę władzy królewskiej w Izraelu. Pochodzi ona od Jahwe, który jest właściwym władcą Izraela, i ustanowiona jest ze względu na lud Boży. Król nie jest więc niezależnym autokratą, lecz przewodnikiem ludu należącego do Jahwe. To specyficzne znaczenie monarchii w Izraelu trzeba mieć na uwadze, gdy przechodzimy do zagadnienia dynastii założonej przez Dawida. Pismo Święte stara się przedstawić go jako wzór króla w Izraelu i jako typ oczekiwanego Króla eschatologiczne­go, który zapanuje w przyszłej i ostatecznej rzeczywistości.

-----------------------------------------

[4] Por. tamże, s. 69n.
[5] Por. H. W. Montefiore, A commentary on the Epistle to the Hebrews, (Blacks New Testament Commentaries), London 1968², s. 230.