Niebezpieczna przygoda

Wówczas można partykułę l^e wraz z zaimkiem pierwszej osoby rozumieć w sensie przynależności (possesivus): dla mnie i tłumaczyć zwrot następująco: „poprzez te krwawą interwencję zostałeś przyjęty do mojej rodziny", „poprzez tę krew stałeś się dla mnie członkiem mojej rodziny". Obecne usytuowanie wy­powiedzi wyklucza jednak taką interpretację, choć pierwotnie mogła mieć ona takie znaczenie. Liczba mnoga rzeczownika krew (dāmîm) stosowana jest w sytuacjach, gdy chodzi o krew przelaną w czasie zabójstwa (Rdz 4, 10. 11; 1 Krl 2,5; 2 Krl 9,24). Ponieważ Sefora stosuje obrzezanie syna jako rytuał mający ochronić zaatakowanego, bardziej prawdopodobne jest, że rzeczywiście chodzi o Mojżesza, dla którego krew z obrzezania jego syna pełni rolę ochrony przed zagrożeniem wynikającym z ewentualnej kary za popełnione zabójstwo (Wj 2, 12.15). Wielu egzegetów zwraca uwagę, że w perykopie poprzedzającej obecne wydarzenie mowa była o pierworodnym synu, i cały rytuał ma w obecnym kon­tekście antycypować przyszłe wydarzenia związane z ostatnią plagą (śmierć pier­worodnych). Podobnie jak krew baranka paschalnego uchroniła Izraelitów przed aniołem śmierci, tak krew syna chroni teraz Mojżesza przed interwencją ze stro­ny JHWH, wynikającą ze sprawiedliwej kary za czyn popełniony wcześniej przez Mojżesza (B.P. Robinson, Zipporah, 447-461). Nosi on bowiem na sobie znak chroniący go przed taką kara, podobnie jak Kain (por. Rdz 4, 15). Nie można jednak wykluczyć, że, mający oryginalnie zupełnie inne znaczenie, fragment tra­dycji został wykorzystany przez późniejszego redaktora jako element opisujący pewien rodzaj zawarcia przymierza pomiędzy Bogiem i Mojżeszem (Th. Lescow, Ex 4,24-26, 19-26), na wzór tego, które autorzy kapłańscy przedstawili w Rdz 17 w odniesieniu do Abrahama. Najbliższy kontekst (zwł. w. 26a) pokazuje jed­nak, że główne zadanie całego rytuału to ochrona Mojżesza przed potencjalnym zagrożeniem ze strony JHWH - rodzaj rytuału konsekracyjnego związanego z przebaczeniem dotychczasowych win (por. Iz 6, 5-7). Nadal jednak nie tłuma­czy to precyzyjnego sensu zawartego w zwrocie: hătan dāmîm. Jego oryginalne znaczenie mogło być następujące: „mój krewny poprzez krew (syna)” i wiązać się z jakimś przesądem dotyczącym rytuału ślubnego. W obecnym kontekście ar­chaiczny zwrot może mieć jedynie znaczenie symboliczne, nie mające nic wspól­nego z pierwotnym znaczeniem (por. glosę wyjaśniającą z w. 26b).

I odstąpił od niego. Ze względu na obrzezanie powiedziała wówczas: „Jesteś krewnym poprzez krew". (Wj 4,26)

26. Skutek całego rytuału jest pozytywny. JHWH odstępuje od Mojżesza (w. 26a). W ten sposób obrzezanie staje się jednym z podstawowych rytuałów koniecznych w prawidłowej relacji pomiędzy człowiekiem i Bogiem. Redaktor odpowiedzialny za umieszczenie tego epizodu w obecnym kontekście prawdopo­dobnie nie rozumiał już oryginalnego znaczenia formuły wypowiedzianej przez Seforę i umieścił glosę wyjaśniającą, w której stwierdza, że słowa: hătan dāmîm zostały wypowiedziane przez nią ze względu na obrzezanie lub w związku z obrze­zaniem. O późniejszym pochodzeniu tego komentarza może świadczyć zastoso­wanie klasycznego określenia tej czynności poprzez rzeczownik mûlôt. Liczba mnoga wskazuje, że chodzi o pewien wzór i uwagę redaktora można potrakto­wać jako tzw. plurale tantum, tłumacząc, otwierający jego słowa, przysłówek ʾāz w sensie bezosobowym: „wówczas (tj. przy okazji obrzezania) mówi się". Warto odnotować, że Sefora, tym razem podane jest imię, jest kolejną kobietą w życiu Mojżesza, która ratuje go z opresji (por. Wj 1,15 - 2,10).