"Tyś krzak Mojżeszów, boskim ogniem gorejąca"

Maryja „Płonącym Krzewem”

W tradycji ojców Kościoła „płonący krzew” stał się figurą opisującą Maryję w misterium jej dziewictwa i Bożego macierzyństwa.

Objawienie Boga na Synaju zapowiada objawienie się Boga poprzez Maryję

Góra Synaj, jako miejsce objawienia się Boga, symbolizuje dziewiczą Matkę Chrystusa, w której ciele Bóg nie tylko objawił się ludziom, ale sam stał się człowiekiem. Objawienie się Boga Mojżeszowi we wnętrzu krzewu zapowiada objawienie się Boga ludzkości poprzez Maryję. Ojcowie Kościoła dostrzegają także w „krzewie” dziewicze łono Maryi, a w „płonącym ogniu” Boży ogień, dzięki któremu Bóg objawia się.

Objawienie się Boga w płonącym krzewie nawiązaniem do sceny zwiastowania

Ponieważ odpowiednikiem wydarzenia związanego z płonącym krzewem, opowiedzianego w Księdze Wyjścia, w alegorycznej egzegezie, jest nowotestamentowa scena zwiastowania w Nazarecie, dlatego też kaplica „Płonącego Krzewu” na Synaju została dedykowana właśnie tajemnicy zwiastowania Najświętszej Maryi Pannie. Znajdujące się w tym wyjątkowym miejscu ikony przedstawiają Maryję siedzącą pośród płonącego krzewu i trzymającą na rękach Jezusa. W ten sposób została symbolicznie zobrazowana tajemnica Niepokalanego Poczęcia i dziewictwa Maryi: ogień płonący w krzewie, lecz go niespalający, symbolizuje Ducha Świętego zstępującego na Maryję, który nie naruszył jej dziewictwa, lecz je uświęcił: „Święty, nieśmiertelny Duch Najświętszy, rosą swego bóstwa ustrzegł Cię przed pochłonięciem przez Boski ogień; to także zapowiedział krzak Mojżesza” (św. Jan z Damaszku). Obraz „płonącego krzewu” w tradycji ojców Kościoła dobrze ilustrował dziewictwo i Boże macierzyństwo Maryi, co znalazło swój wyraz w słowach patriarchy Konstantynopola Proklusa (V wiek), który nazwał Matkę Jezusa: „Krzewem żyjącym, który nie został spalony przez ogień zrodzenia Boga”.

Warto przytoczyć fragment modlitwy zaczerpnięty z hymnów maryjnych Kościoła etiopskiego, który nawiązuje do treści obecnych w starotestamentowym obrazie płonącego krzewu: „Maryjo, Ty jesteś krzewem, jaki oglądał Mojżesz pośród niespalającego ognia, którym był Syn Boży. On przyszedł i zamieszkał w Twoim wnętrzu, a ogień Jego boskości nie strawił Twego ciała. Módl się za nami, o Święta!”.