Jest jeden Bóg w misterium liturgii

Jest to szczególna pedagogia, w której Kościół prowdzony przez Ducha świętego nieustannie zatroskany jest o dojrzałość wiary wyznawców Chrystusa. Jest to pedagogia przez wyznawaną wiare, z wiarą (sprawowanie) i w wierze, rozwija się ona poprzez wiarę.

Pedagagia liturgiczna dokonuje się różnymi drogami.Stanowi ją najpierw kategoria hermeneutyki przestrzeni sakralnej, a więc sztuka, architektura sakralna, muzyka, śpiew, oświetlenie itp. Przyjęło się wyrażenie fides ex visu- wiara płynąca z oglądania. Architektura w kościołach przedstawiająca cnoty, wady, dray Ducha Świętego stanowiła swoisty katechizm, por. np.Drzwi płockie w Nowogrodzie Wielkim na Rusi, opracowane przez ks. prof. Ryszarda Kanpińskiego (KUL).W przestrzeni sprawowania liturgii niezastąpioną rolę odgrywa ołtarz – serce, centrum przestrzeni kościelnej. Obok ołtarza – „stołu uczty Pana”, ”promieniującego ośrodka”, jakby w cieniu ołtarza, dyskretnie, wznosi się „stół słowa Bożego”, miejsce przede wszystkim odczytywania słowa Bożego. Konstytucja Dei verbum (O objawieniu Bożym) stwierdza: „Kościół zawsze otaczał czcią Boże pisma, podobnie jak samo Ciało Pańskie. Zwłaszcza w liturgii świętej bierze ciągle chleb życia ze stołu słowa Bożego i Ciała Chrystusowego”, formą przepowiadania są także malowidła, obrazy, muzyka i śpiewy, nade wszystko zaś celebracja liturgiczna.

Wielkość pedagogii wiary w liturgii opiera się na anamnezie- czyli pamięci, „wspomnieniu” wydarzeń, które przypominane uobecniają się. Jak całe chrześcijaństwo jest anamnetyczne, tak sercem liturgii jest anamneza uobecniająca wielomożne czyny Boże, a szczególnie mękę, śmierć i zmartwychwstanie Jezusa Chrystusa- określane jako misterium paschalne. Bez anamnezy liturgia byłaby sprawą prywatną. Wszystko w liturgii jest w służbie tego przenikniętego dziękczynieniem "wspomnienia". Analiza anamnezy, jej korzenie zikkaron uzupełnia współczesnie źrodłosłów pqd- pagad- poszerza i pogłębia jej znaczenie. Wyraźnie to widać w „Benedictus” Łukaszowym (1,72 i 78). Pqd znaczy nawiedzić. Bóg wspomniał na przymierze i nawiedził swój lud. Pierwszym nawiedzeniem było stworzenie: czymże jest człowiek, że o nim pamiętasz i czym syn człowieczy, że się nim zajmujesz.(Ps 8,5). W zajęciu się stwórczym, nawiedzeniu, Bóg złożył swój depozyt w człowieku, swoją kabod, swoją własną obecność. Ono jest źródlem kolejnych działań. Liturgia jest obrzędem, rytem wspomnienia, nawiedzenia ze strony Boga. Ciągle musi sie bronić przed zapomnieniem

Przypomnienie dziejów historii zbawienia utrwalające się w pamięci uczestników liturgii posiada niezwykłe znaczenie dla chrześcijanina.To przecież człowiek, który traci pamięć zatraca swoja osobowość, nie wie kim jest.Podobnie dzieje się z człowiekiem wierzącym. Nie dziwi przeto fakt,że chrześcijanie w pierwszych wiekach zobowiązani byli do nauczenia się na pamięć Wyznania wiary- Credo, ono było ich codzienna modlitwą.Odmawiamy je,jak sądzę, codziennie w pacierzu, ale wypowiadane w celebracji liturgicznej, jak wyżej już wspomniano, posiada szczególne znaczenie, jest publicznym wyznaniem, rodzi w konsekwencji społeczne zobowiązanie, jest odnowieniem misji głoszenia Ewangelii, aktualizacją zanurzenia w Chrystusa w sakramencie chrztu świętego, wezwaniem do podjęcia postawy o której wspomina św. Łukasz autor Dziejów Apostolskich (Dz 2,1-47.)- wyznawania i świadectwa, coraz głębszego ukochania Boga i służenia bliźniemu całą szerokością swojego serca.

Kolejna uwaga dotyczy faktu, że Duch Święty z woli Boga Ojca inauguruje chrześcijanską liturgię. Z "reszty" ubogich w duchu, w dniu Piędziesiątnicy Duch Święty uczynił Kościół- duchowe Ciało. I w tej nowej wspólnocie Duch Pana zmartwychwstałego udziela życia, gromadzi, posyła, prowadzi. Przez Wniebowstąpienie Chrystus wszedł do Ojca, ale przez piędziesiątnicę przenika ciało całej ludzkości. Przez Ducha świętego liturgia staje sie ciałem w Kościele.

Chcąc ukazać obraz Boga trzeba zaznaczyć,że obok, wspomnianego wyżej, istnieje także inny nurt w ukazywaniu rysów tego obrazu, określany jest mianem Social setting,, biorący pod uwagę sytuację społeczną, jej trendy, dynamikę. Zwraca się uwagę na zachowanie się celebransa, czyli sposób sprawowania liturgii, angażowanie wszystkich w liturgiczne funkcje, ponieważ Bóg jest Ojcem wszystkich (Mt 5,43nn). .

Obraz Boga w liturgii zwykło się ujmować z punktu widzenia wertykalnego, związanego dziejami świata można powiedzieć historiozbawczy (anamnetyczny), oraz kairologicznego wynikającego z nakazu Chrystusa nauczania "aż do skończenia świata" (Mt 28,20) i na całym świecie. Ujęcia te realizują się w celebracji liturgicznej.Można więc stwierdzic,że liturgia stanowi najwspanialnsze środowisko wiary- „locus excelentissimus fidei”.Liturgia ukazuje i komunikuje Boże błogosławieństwo, Bóg jest uznawany jako Żródło i Cel (por. KKK 1082-83) wiara w Boga jest i łaską i darem, w liturgii ukazuje się jej piękno i siłę. Wspomniany autor wypowiedzi na temat pedagogii wiary odwołuje się do tekstu w Mszale z Bobbio, i nazywa go „hymn wiary”.